İRAN’ın evvelki sabah Körfez bölgesinde seyreden Amerikan insansız keşif uçağını düşürmesinin yankıları sürerken, ABD Lideri Donald Trump’tan tansiyonla ilgili yeni açıklamalar geldi. Twitter üzerinden paylaşım yapan Trump, “Pazartesi milletlerarası sularda uçan bir İHA’yı düşürdüler. 3 farklı noktada misillemede bulunmak için harekete geçtik ve silahları yükledik ki, ben ‘Kaç kişi ölecek’ diye sordum. Bir general ‘150 kişi efendim’ diye cevap verdi. Saldırıyı gerçekleşmesinden 10 dakika evvel durdurdum. İHA düşürülmesine orantılı değildi. Acelem yok. Ordumuz tekrar inşa ediliyor, yeni, hazır, açık orta dünyada en düzgün. Yaptırımlar can yakıyor ve geçen gece daha fazlası eklendi. İran, hiçbir vakit nükleer silaha sahip olmayacak” tabirlerini kullandı.
UÇAKLAR HAVALANMADI
Trump, Amerikan NBC televizyonuna yaptığı açıklamada ise uçaklar akın için havalanmadan çabucak evvel operasyondan vazgeçildiğini söyledi. Trump, İran gayelerine yönelik atak için havada uçakların hazır olup olmadığı halindeki soruya “Hayır lakin çabucak bunu yapabilirlerdi” halinde karşılık verdi. Amerikan basını operasyondan vazgeçildiği sırada uçakların çoktan havalandığını yazmıştı.
Öte yandan Amerikan ABC kanalındaki bir haberde ise Trump’ın iptal kararını, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’a karşın aldığı tez edildi. Evvelki gün hususla ilgili olarak Beyaz Saray’da basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Trump, “Çok büyük bir yanılgı yaptılar. İHA memleketler arası hava alanındaydı, bilimsel olarak bunun delillerine sahibiz. (ABD’nin İran’a akın planı olup olmadığını) Yakında göreceksiniz” demişti. Daha sonra yaptığı açıklamada ise Lider Trump atağın kasıtlı yapıldığına inanmadığını ve hücumun buyruğunu bir general ya da öteki birinin ezkaza verdiği izlenimine kapıldığını kaydetmişti. Trump, “İHA’nın içinde biri olsaydı bu çok büyük fark yaratırdı” tabirlerini kullanmıştı. Bu ortada ABD, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunu (BMGK) İran konusunda pazartesi günü kapalı bir oturum yapılmak üzere acil toplantıya çağırdı. Evvelki gün de İran, İHA krizini BM’ye taşıyacaklarını açıklamıştı.
‘İKİ SEFER UYARDIK’
Olayla ilgili dün İran İhtilal Muhafızları’ndan da bir açıklama geldi. Keşif İHA’sını iki sefer uyardıklarını duyuran Tuğgeneral Amirali Hajizadeh, “İki sefer ikaz gönderdik. Maalesef cevap vermediklerinde ve İHA rotasını değiştirmediğinde, onu düşürmek mecburiyetinde kaldık” dedi. Hajizadeh, “Bölgede, ABD İHA’sının yanında, içinde 35 mürettebat olan bir Amerikan P-8 uçağı da vardı. Bu uçak da hava alanımıza girdi ve onu da düşürebilirdik. Lakin düşürmedik” diye konuştu.
MESAJ TEZİ YALANLANDI
İngiliz Reuters ajansına nazaran, isminin açıklanmasını istemeyen İranlı yetkililer, Trump’ın Umman aracılığıyla evvelki gece Tahran’a bildiri gönderdiğini belirtti. Reuters’a nazaran İranlı yetkililer, Trump’ın bildirisinde İran’la savaşın yakın olduğunu lakin kendisinin savaş istemediğini ve Tahran’la görüşmek istediğini aktardığını öne sürdü. Bu iletinin İran’ın dini başkanı Ayetullah Ali Hamaney’e aktarıldığı belirtildi. İran Yüksek Ulusal Güvenlik Kurulu Sözcüsü Keyvan Hüsravi ise bu iddiayı yalanladı.
HAVAYOLU ŞİRKETLERİ BÖLGEDE UÇMAYACAK
ABD Federal Havacılık Yönetimi, İran’ın ABD’ye ilişkin İHA düşürmesinin akabinde Basra Körfezi ve Umman Körfezinin İran denetimindeki hava alanında Amerikan havacılık firmalarının uçuşlarına yasak getirdiğini açıkladı. KLM, British Airways, Air France, Lufthansa, Qantas, United Airlines, Malaysia Airlines, Emirates ve Singapore Airlines hava yolu şirketleri Hürmüz’den uçmama kararı aldı.
ENKAZI GÖSTERDİLER
İran İhtilal Muhafızları Ordusu, Hürmüz Boğazı üzerinde “hava alanını ihlal ettiği” gerekçesiyle maksat alınan ABD’ye ilişkin RQ-4 Küresel Hawk insansız hava aracının (İHA) enkazını denizden çıkararak sergiledi.
24 SAAT UÇABİLİYOR
ABD Hava Kuvvetleri’nin en tesirli İHA sistemlerinden olan yüksek irtifa keşif uçağı RQ-4 Küresel Hawk, ABD merkezli savunma şirketi Northrop Grumman tarafından geliştirildi.
İHA’nın pahası 130 milyon dolar (755 milyon TL).
Uzunluğu 14.5 metre, kanat açıklığı 39.9 metre, yüksekliği 4.7 metre. Menzili ise 22 bin 779 kilometre. 24 saat havada kalabiliyor.
BEYAZ SARAY’DAN KONGRE’YE BRİFİNG
Beyaz Saray’ın Cumhuriyetçi ve Demokrat Kongre başkanlarına İran brifingi verdiği belirtildi. The Hill isimli haber sitesine nazaran Beyaz Saray’da evvelki günkü brifinge Cumhuriyetçilerin Senato Çoğunluk Başkanı Mitch McConnell, Temsilciler Meclisi Azınlık Başkanı Kevin McCarthy, Demokratların Senato Azınlık Önderi Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi davet edildi.
‘DİPLOMASİ’ ATIŞMASI
ABD’nin İran Özel Temsilcisi Brian Hook da dün yaptığı açıklamada, “Diplomasimiz İran’a askeri güçle cevap hakkı tanıyor. İran’ın diplomasiyi diplomasi ile karşılamaya muhtaçlığı var, askeri güçle değil” dedi. İran Dışişleri Sözcüsü Abbas Musavi, Twitter’dan, “İran diplomasiye diplomasiyle, savaşa ise kararlı savunma ile karşılık verir” cevabını verdi.
İran idaresi ayrıyeten, ABD’nin hava alanı ihlaline itirazlarını iletmek için Washington’un İran’daki diplomatik misyonlarını yürüten İsviçre’nin Tahran Büyükelçisi Markus Leitner’ı dün Dışişleri Bakanlığına çağırdı. İran Dışişleri, İsviçre Büyükelçisi Leitner’a ABD’ye iletilmek üzere protesto notası verdi. Açıklamada İsviçre Büyükelçisi’ne ABD’nin İran hava alanını ve kara sularını ihlal ettiğine ait deliller sunularak, insansız hava aracının vurulduğu noktanın koordinatlarının paylaşıldığı belirtildi.
MOSKOVA: WASHİNGTON SONUÇLARI DÜŞÜNMELİ
RUSYA Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, ABD’yi, İran’a yönelik atacağı fikirsiz adımların sonuçlarını düşünmeye davet ederek, “İki ülke ortasındaki durum savaşın eşiğinde dengeleniyor ve bu son derece tehlikeli” dedi. Ryabkov, ABD Lideri Donald Trump’ın dün “İran’a yönelik bir hava saldırısına onay verdiği fakat bir mühlet sonra bu kararından vazgeçtiğine” yönelik haberleri, Soçi’de gazetecilere kıymetlendirdi. ABD’yi, Körfez’deki gerginliği kasıtlı bir formda yükseltmekle suçlayan Ryabkov, “Bölgeyi açık çatışmaların yaşandığı boşluğa sürüklüyorlar. Pentagon, her ne kadar aksini tez etse de tam olarak neden bahsettiğimizi anladıklarını düşünmüyorum” tabirini kullandı. Ryabkov, İran etrafında gelişen olayların telaş verici olduğuna işaret ederek, “ABD’yi, İran’a yönelik atacağı niyetsiz adımların sonuçlarını düşünmeye davet ediyoruz. İki ülke ortasındaki durum savaşın eşiğinde dengeleniyor ve bu son derece tehlikeli” değerlendirmesinde bulundu.
