Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenecek G-20 tepesi öncesi Japon Nikkei gazetesine konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, tepede ABD Lideri Donald Trump ile yapacağı görüşme, Rusya ile S-400 hava ve füze savunma sistemleri mutabakatı, 23 Haziran İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yenileme Seçimi ve Türkiye ile Japonya ortasında müzakeresi süren ekonomik iştirak mutabakatına ait değerlendirmelerde bulundu.
G-20 tepesinde yapacağı temaslara ait soruları yanıtlayan Erdoğan, ABD Lideri Trump ile görüşmesi konusunda, “G-20 tepesi kapsamında ABD Lideri Trump ile yapacağım görüşmenin, ikili ilgilerimizdeki çıkmazı açacağına ve iş birliğimizi güçlendireceğine inanıyorum. Bunun yanı sıra Sayın Trump’ın temmuz içinde Türkiye’ye ziyareti de konuşuluyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Trump’ı S-400 füzelerinin satın alınması üzerine Türkiye’ye yaptırım uygulamamaya ikna edebilecek misiniz?” sorusuna şöyle karşılık verdi:
“S-400 hava savunma sisteminin tedarik edilme problemi, ülkemizin acil güvenlik gereksinimlerini karşılamak üzere yapılmış bir mal ve hizmet alımıdır. Güvenlik tehditlerine karşı hava savunma sistemi arayışımızda teknoloji transferi ve fayda-maliyet tahlili bizim için öncelik olmuştur. S-400’leri tedarik etmemize bu çerçeveden bakılmalıdır. Önümüzdeki ay bu sistemi almaya başlayacağız.
Konuya ait ABD ile görüşmelerimiz sürüyor. Trump ile G-20’de bu sıkıntıyı ayrıntılı konuşmayı ümit ediyorum. Aslında S-400 konusunda Sayın Trump, Türkiye’nin tasalarını, neden bu sisteme gereksinim duyduğumuzu ve nasıl bu noktaya geldiğimizi yeterli biliyor. Şimdiye kadar bize yöneltilen telaşları gidermek için, ortak kurul kurmak da dahil olmak üzere farklı teklifler sunduk. Süreci rayından çıkarmak ve tehdit lisanı kullanmak kimseye yarar getirmez. S-400 sıkıntısını ittifakımız ve stratejik paydaşlık çizgisi içinde çözeceğimize inanıyorum.”
“TÜRKİYE F-35 PROJESİNİN PAZARI DEĞİL, ORTAĞI”
ABD’nin F-35 savaş uçağı projesinden Türkiye’yi çıkarması ve yaptırım uygulaması durumunda, Türkiye’nin ne karşılık vereceğine ait soruya Erdoğan, Türkiye’nin mevcut yol haritasından taviz vermeyeceğinin altını çizerek, “F-35 projesi için zati 1,25 milyar doları ödedik. Şayet o denli yanlış bir atılımda bulunurlarsa sıkıntıyı milletlerarası tahkim mahkemesine götürürüz. Şimdiye kadar yaptığımız ödemeleri geri isteriz.” diye konuştu.
Erdoğan, Türkiye’nin F-35 projesinin pazarı değil, ortağı olduğuna ve F-35’in birçok kesiminin Türkiye’de üretildiğine işaret ederek, “G-20 ziyaretim boyunca görüşmemiz olacak. Bu sorunları, ikili bağlantılarımızın tüm boyutlarıyla birlikte konuşacağız. Suriye’nin kuzeyindeki gelişmeleri de değerlendireceğiz. CAATSA (ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşılık Koyma Yasası) yaptırımları Türkiye’ye uygulanamaz zira biz bu adımı (S-400’lerin alımını) CAATSA yürürlüğe girmeden attık. En güzel sonuçları alıp bu sıkıntıyı sonlandıracağımızı umuyorum.” sözlerini kullandı.
“TÜRKİYE NATO’DAKİ KRİTİK VE DEĞERLİ YERİNİ KORUMAKTADIR”
“Batı’da, Türkiye’nin NATO’dan uzaklaşıp Rusya’ya yaklaştığı istikametinde kaygıların artığına” ait değerlendirmesi sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye, 1952’deki üyeliğimizden bu yana NATO’nun değerli bir ögesi olmuştur. Afganistan üzere istikrarın sağlanamadığı birçok bölgede kıymetli katkılar sağlıyoruz. An prestijiyle NATO’nun birçok misyonunu bilfiil destekliyoruz. Türkiye NATO’daki kritik ve kıymetli yerini korumaktadır.
21’inci yüzyılda ülkelerin kendilerini az sayıda devletle alaka kurmakla sonlandırmasını beklemek gerçekçi olamaz. Burada konuşmamız gereken birbirimizi dışlama yönelimi değil, dış siyasetimizi zenginleştiren çeşitliliktir. Bununla birlikte ülkemizin, ortak hürmet ve menfaatlere dayanarak komşu ülkesiyle münasebet geliştirmesi çok doğaldır. Tehditlerle dolu bölgedeki istikrarımızı korumak için atmamız gereken hiçbir adımı atmaktan çekinmeyiz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Rusya ile ilgilerinin asırlar öncesine dayandığını anımsatarak, “İlişkilerimizi iki ülkenin önceliği çerçevesinde ileriye götürüyoruz. Özellikle Rusya ile Suriye’deki çatışmaları sonlandırmak ve ülkeye en kısa vakitte huzur ve istikrar sağlamak için ağır bağlantı halindeyiz. Astana süreci ve İdlib Muahedesi, bunlardan yalnızca birkaçı. Güç, ticaret, savunma ve sanayi de ikili münasebetlerimizin öteki alanları. Bunların hiçbirisi öbür bir ülke yahut topluluğa karşı yapılan şeyler değildir. Türkiye Avrupa-Transatlantik paktının kıymetli bir ortağıdır ve o denli kalacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
“KAZANAN TÜRK DEMOKRASİSİ OLDU”
23 Haziran İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yenileme Seçimi’nin sonucunu da kıymetlendiren Erdoğan, seçimlerin yüksek iştirakle ve demokratik olgunlukla gerçekleştiğini belirterek, “Seçimlerin yenilenmesi yasal bir süreçti. Lakin en nihayetinde kazanan Türk demokrasisi oldu.” dedi.
Erdoğan, bu seçimin Türk demokrasisine yönelik karalamaları geçersiz kıldığını vurgulayarak, “Türkiye’de hiç kimse, milletin iradesinin üstünde değildir, hiçbir karar milletin kararından üstün değildir. Türkiye’yi bu demokratik düzeye getiren ise AK Parti’nin 17 yıllık başarılı iktidarıdır.” diye konuştu.
“Türkiye’de kutuplaşmanın nasıl biteceği” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Siyasette her vakit kutuplar mevcuttur. Kutupsuz siyaset olmaz. AK Parti ve müttefiklerimiz bir kutup oluşturdu ve öteki taraf da 4 partiden oluşuyordu. Seçimler bu formda yapıldı.” biçiminde cevapladı.
Erdoğan, partisinin yeni İstanbul Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu ile belediye meclisinde iş birliği yapıp yapmayacağı sorusu üzerine ise “İstanbul’un menfaatine yönelik gerçekçi projelerle gelirse natürel ki AK Parti kümesi bunu destekleyecektir. Ama kabul edilemeyecek projelerle gelirse, İstanbul’un menfaati için bu şekil projeleri asla desteklemeyeceğiz.” sözlerini kullandı.
“EKONOMİDE GÜZELLEŞME SÜRECİ DEVAM EDECEK”
Erdoğan, bu yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde göstergelerin iktisattaki düzgünleşme sürecinin devam edeceğine işaret ettiğini söyleyerek “Sezon bazlı imalat dalı kapasite kullanım oranı, şubattan bu yana arka arda beş aydır artmakta ve artış oranı haziranda yüzde 76,6’ya yükseldi. Gayrimenkul bölümü itimat endeksi bir evvelki aya nazaran kıymetli ölçüde düzgünleşti ve 4,9 puan arttı. Ayrıyeten tüketici itimat endeksi haziran ayında düzgünleşti.” diye konuştu.
Politik belirsizliğin azalması, yapısal ıslahatların devam etmesi ve temel tesirlerin desteklenmesiyle yılın ikinci yarısında daha güçlü bir toparlanma beklediklerini belirten Erdoğan, Türkiye’nin yapısal ıslahatlara öncelik vererek 2020’den itibaren potansiyel büyümesine daha fazla yaklaşacağı değerlendirmesini yaptı.
Erdoğan, ülke içi ve dışındaki gelişme ve kestirimleri dikkate alarak 2020-2022 devrine ait yeni bir ekonomik program hazırlayacakları bilgisini paylaşarak bu çerçevede kamu maliyesi ve makroekonomik görünüm kestirimlerini tekrar kaleme alacaklarını kaydetti.
Japonya-Türkiye Ekonomik İş Birliği Mutabakatı’nın (EPA) iktisattaki önceliklerinden biri olduğunu söyleyen Erdoğan, “Müzakereler yapan bir formda ilerliyor. Bu yıl içinde imzalamak istiyoruz. EPA’nın Türk ve Japon iş etrafları için yeni imkanlar sağlayacağına inanıyorum. Bu, iki ülke ortasındaki ticaret hacminde ve yatırımlarda artış sağlayacaktır.” sözünü kullandı.
“JAPONYA İLE GÜÇ İŞ BİRLİĞİ YALNIZCA NÜKLEERDEN İBARET DEĞİL”
Erdoğan, nükleer gücün, güç tedarik kaynakları ortasında yer almasının 2023 amaçlarından biri olduğunu belirterek bu çerçevede milletlerarası ortaklarla iş birliği içinde çalışmalara devam ettiklerini anlattı.
Sinop nükleer güç santrali projesindeki duruma değinen Erdoğan, şunları kaydetti:
“Japon tarafınca hazırlanan fizibilite çalışması raporu ve maliyet tahlili Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığımız ve başka ilgili kurumlarımız tarafından ayrıntılı olarak incelenmiştir. Hem maliyet hem de proje takvimi açısından birinci mutabakatımız ile uyumlu olmayan bir tabloyla karşılaştık. Sinop nükleer santralinin istediğimiz üzere ilerlememesi elbette üzücü. Lakin Japonya ile güç alanındaki iş birliğimizi yalnızca nükleer güçle sınırlandırmıyoruz. Pak kömür, yenilenebilir güç, Ar-Ge çalışmaları, insan kaynakları geliştirme ve ulaştırma projeleri üzere birçok alanda Japonya ile birlikte çalışabileceğimizi düşünüyoruz. Bu sebepten kurumlarımız ortasında, güç alanındaki ikili münasebetlerimiz için bir yol haritası misyonu görecek bir mutabakat muahedesi imzalamayı umuyoruz. Japonya ile güç konusundaki iş birliğimizi derinleştirmek için tam kararlılığa sahibiz.”
“TÜRKİYE, JAPON YATIRIMCILARA KIYMETLİ FIRSATLAR SUNUYOR”
Türkiye ve Japonya ortasındaki ekonomik ilgilerin geliştirilmesi açışından, Türkiye’nin bu ülkeden beklentilerinin ne olduğu sorusuna Erdoğan, “Türkiye, güçlü iç pazarı, yetişmiş iş gücü, stratejik coğrafik pozisyonu ve gelişmiş ulaşım, irtibat ve güç ağıyla Japon yatırımcılara kıymetli fırsatlar sunuyor.” karşılığını verdi.
Japon yatırımcıların bu imkanlardan yararlanması beklentilerini lisana getiren Erdoğan, Türkiye’nin geniş coğrafyayla güçlü ekonomik alakalara sahip olduğunun altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türk ve Japon şirketlerini, üçüncü ülkelerde çeşitli bölümlerde projeler gerçekleştirmesi için teşvik ediyoruz.” tabirini kullandı.
Kazan kazan zihniyetiyle Türkiye’nin karşı karşıya olduğu ticaret açığını gidermeye yardımcı olacak EPA’yı sonuçlandırmayı hedeflediklerinin altını çizen Erdoğan, “Japon pazarının Türk tarım eserlerine açılmasını da hedefliyoruz.” dedi.
“İDLİB’DEKİ MEVCUT DURUMUN KORUNMASI KIYMETLİ VE DEĞERLİ”
Erdoğan, Irak ve Suriye’de hareket alanlarını bulan PYD/YPG, PKK ve DEAŞ üzere terör örgütlerinin, bölgesel ve memleketler arası barışa karşı büyük tehdit oluşturduğu değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tüm bu terör örgütlerinin ortak maksadı olan Türkiye, bunlara karşı alanda en önemli ve gerçekçi çabayı gösteriyor. Bilhassa Fırat Kalkanı ve Zeytin Kısmı harekatlarıyla bölgedeki terör örgütlerine ağır darbe indirdik.” diye konuştu.
Türkiye’nin, Rusya ve İran’la ortaya koyduğu uğraşın, bölgesel barışın sağlanması için kendini kanıtlamış bir teşebbüs olduğunu söz eden Erdoğan, gerginliği azaltma bölgelerini hayata geçirerek hem sivil kayıpları önlemede hem de siyasi tahlil yolunda ilerleme konusunda önemli muvaffakiyete ulaştıklarını vurguladı.
Erdoğan, “Yüz binlerce insanın İdlib’deki konutlarını terk etmesinin, ülkemize ve Avrupa’ya gerçek göç etmesinin önüne geçiyoruz. Bu nedenle İdlib’deki mevcut durumun korunması kıymetli ve bedelli.” tabirlerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’deki kaostan beslenen çevrelerin bu muahedeyi sabote etmek için gayret gösterdiğini çok yeterli bildiklerini vurgulayarak kelamlarını şöyle tamamladı:
“Sahada gördüğümüz provokasyonlar, Suriye rejimi ve terör örgütlerinin yapıtıdır. Suriye’den başlayarak bölgemizde kalıcı barış ve istikrarı inşa etmek için hem masada hem de alanda olmaya devam edeceğiz. Türkiye, rastgele bir ayrım gözetmeksizin, terör örgütleriyle en önemli çabayı sürdüren ülke unvanını elinde bulunduracak.”
