1450’lerde yapmışlar lakin 1572’deki İspanyol işgalinde terk etmişler. 1911 yılında ABD’li tarihçi Hiram Bingham keşfetmeseymiş tahminen de hiç bilinmeyecekmiş. 400 yıldan fazla vakit boyunca ormanlar genişlemiş, bölge büsbütün ormanların içinde gizli kalmış zira. 1911’de Hiram Bingham eski İnka medeniyetlerini incelemek için bölgeye gelmiş. Çalışmaları sırasında yöre halkından biri tutmuş elinden, onu ormanın derinlerindeki bu gizemli yere getirmiş. Yani her ne kadar ben buldum demişse de yardım almasaymış bulabilir miymiş bilinmez.
Bingham, Yale Üniversitesi’nde çalışan bir tarihçiymiş arkeoloji eğitimi de almamış aslında. 1909 yılında Güney Amerika’da bir kongreye katılmış, anlatılanlardan çok etkilenmiş ve bu bölgedeki ülkeleri gezmeye karar vermiş. Urubamba Irmağı boyunca gezerken talih yüzüne mi gülmüş, başına kuşunu mu kondurmuş bilemedim. O çiftçi sayesinde dünyaya hem kendini, hem de Machu Picchu’yu tanıtmış.
Daha sonraki yıllarda bölgede arkeolojik hafriyatlar başlatılmış ve gün yüzüne çıkmış Machu Picchu. 1912 ve 1915 yıllarında Bingham, Machu Picchu’dan binlerce tarihi yapıtı Yale Üniversitesi’ne götürmüş. İnsan kemikleri, heykeller, mücevherler ve vazolar da varmış götürdükleri ortasında. Üniversite, Peru’nun bu yapıtları koruyacak altyapıya sahip olmadığını argüman ediyormuş lakin baskılara dayanamamışlar 2006, 2010 ve 2012 yıllarında aldıkları yere iade etmişler herşeyi. Artık günümüzde Cusco’daki La Casa Concha müzesinde sergileniyor geri gelenler.
1981 yılında Peru Hükümeti, içinde Machu Picchu’nun da bulunduğu 325 kilometrekarelik kısmı tarihi ve kutsal alan olarak belirlemiş. UNESCO’ da 1983 yılında Dünya Mirası listesine almış. Almış almasına lakin Machu Pichu ‘Tehlike Altındaki Dünya Mirasları’ listesinde de yer alıyor hala. Bölgede uçuş yasağı mevcut, hiçbir hava aracı Machu Picchu üzerinde uçamıyor. Machu Picchu iki farklı kısımdan oluşuyor aslında. Birinci kısım insanların yaşadığı kent, başkası ise tarım alanları.Tapınakları kentin üstüne yapmışlar, depolar ise aşağı bölümde…
200’e yakın hane varmış kentte. Sulama sistemi, kaldırımları ve merdivenleriyle tam bir kent inşa etmişler kendilerine, taşları harç kullanmadan üst üste legolar üzere istifleyerek. Bölgede çok bol yağmur yağmasına tedbir olarak, çatılar suları akıtsın diye eğimli yapılmış. Erozyon ve sele karşı tedbir olarak da suyu emecek materyallerle doldurup taraçalar yapmışlar ve bildiğimiz kadarıyla tekerleği hiç kullanmamışlar.
Yapının ana kısmında Güneş İlahı Inti’ye adanan yerli lisanında güneş çeken manasına gelen Intihuatana, Güneş Rabbi ve Üç Pencere Odası ismi verilen tapınaklar var. Intihuatana taşı, kışın güneşin dünyaya en uzak olduğu vakit güneş ışığını direkt alacak halde yerleştirilmiş.
THY Peru’ya değilse de yakınındaki Kolombiya’ya direkt uçak seferleri düzenliyor. Mahallî hava yollarıyla kısa bir uçuş yaparak varabiliyorsunuz başşehir Lima’ya. Dönüş için Panama’yı kullanıyor THY. Böylelikle bir taş ile en az üç kuş vurabilirsiniz. Kolombiya, Peru ve Panama… Güzel uçuşlar…
