İngiltere’ye bağlı Cebelitarık özerk idaresi yaptığı açıklamada, Grace 1 isimli tankerin Suriye’deki Banyas rafinerisine ham petrol taşıdığına dair sağlam bilgiler olduğunu belirtti.
Başbakan Fabian Picardo, “Bu rafineri Avrupa Birliği’nin Suriye’ye yönelik yaptırımlarına tabi olan bir kurumun malı” dedi.
Picardo, talebi üzerine operasyonun İngiltere Deniz Kuvvetleri’nin de iştirakiyle gerçekleştirildiğini duyurdu.
İNGİLİZ BÜYÜKELÇİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NA ÇAĞRILDI
İran, İngiltere’nin Tahran Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak, tankerin durdurulmasıyla ilgili rahatsızlığı iletti.
Büyükelçi Robert Macaire’nin çağrılmasıyla ilgili konuşan İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Abbas Mousavi, tankerin durdurulmasının rastgele bir hukuksal ya da memleketler arası bir temeli olmadığını belirterek bırakılması gerektiğini ve olayı ‘bir çeşit korsanlık’ olarak değerlendirdiğini söyledi:
“Bu hareket, İngiltere’nin de ABD’nin düşmanca siyasetini takip ettiğini gösteriyor. Bu, İran ulusu ve hükümeti için kabul edilemez bir durum.”
Veri şirketi Refinitiv tarafından paylaşılan rota bilgilerine nazaran, Grace 1 Akdeniz’e Mısır’ın Süveyş Kanalı’ndan çok Afrika kıtasını güneyden dolaşarak geldi.
Reuters’a nazaran 300 bin tonluk Panama bandıralı tanker, Singapur merkezli IShips Management Pte Ltd. Şirketi tarafından yönetim ediliyor.
Reuters’ın elde ettiği bir bilgiye nazaran petrol, tankere İran kıyılarında dolduruldu, lakin bir evrakta petrolün komşu Irak’tan geldiği belirtiliyor.
AB’nin Suriye’ye yönelik yaptırımları, 2011’de Beşar Esad’ın ülke içerisindeki demokrasi yanlısı protestoları bastırma teşebbüsünden kısa bir müddet sonra yürürlüğe girmişti.
İngiliz hükümeti operasyonu memnuniyetle karşıladı.
İngiltere Başbakanı Theresa May, “Suriye rejimine dönük AB yaptırımlarını yerine getirmeye yönelik bu kararlı teşebbüsü memnuniyetle karşılıyoruz ve bu sabah operasyonu muvaffakiyetle yürüten Cebelitarık yetkililerine takdirlerimizi sunuyoruz” dedi.
May kelamlarını, “Bu, yaptırımların ihlâlinin kabul edilemez olduğuna dair açık bir bildiri yolluyor” biçiminde sürdürdü.
Perşembe sabahı düzenlenen operasyonun, ABD’nin İran’ın ham petrol satışını tüm dünyada durdurmak istemesiyle irtibatlı olabileceği yorumları yapılıyor. Tahran, Beyaz Saray’ın bu tavrını “ekonomik savaş” olarak nitelendiriyor.
AB BİRİNCİ KERE YAPTIRIMLAR KAPSAMINDA BİR TANKER DURDURUYOR
Reuters haber ajansı, AB yetkililerinin birinci defa 2011’den beri yürürlükte olan yaptırımları ihlâl gerekçesiyle bir tankeri durdurduğuna dikkat çekiyor.
İş beşerlerine yaptırımlarla ilgili danışmanlık veren hukuk şirketi Pillsbury Winthrop Shaw Pittmaniın ortaklarından Matthew Oresman, “AB birinci defa bu kadar kamuoyuna açık ve saldırgan bir yol izliyor. NATO üye güçlerinin de dahil olduğunu düşünecek olursak, operasyonun bir formda ABD ile koordineli halde yürütüldüğünü düşünüyorum” dedi.
Bunun Suriye ve İran’ın yanı sıra ABD’ye de bir bildiri olmasının ihtimal dahilinde olduğunu söyleyen Oresman, “Bu bildiri da Avrupa’nın, yaptırımları uygulamaya koymayı ciddiye aldığı ve İran’ın devam eden nükleer müzakerelere ait tansiyonu tırmandırma siyasetine cevap verebileceği” dedi.
ABD Lideri Donald Trump’ın geçen yıl çok uluslu nükleer mutabakattan çekilmişti ve İran’ın ham petrol ticaretine ait yeni yaptırımlar getirmişti. Reuters, bu yaptırımlar nedeniyle ham petrol pazarından dışlanan Tahran’ın alternatif pazar arayışına girmiş olabileceğini kaydediyor.
Washington’ın bu adımının akabinde İran, 2015 yılında imzaladığı nükleer muahedede belirlenen 300 kilogramlık düşük oranda zenginleştirilmiş uranyum stok sonunu aştığını duyurmuştu.
Cebelitarık Boğazı’nda yaşanan bu olay AB ülkelerinin İran’a yönelik tavırları açısından da değer taşıyor.
Avrupa Birliği ülkeleri İran’a nükleer mutabakat şartlarını yerine getirmeye devam etmesi için ham petrollerini ihraç edebileceği yeni rotalar bulma konusunda kelam vermişti, fakat şimdiye kadar ABD yaptırımlarının yol açtığı sıkıntıları hafifletmekte başarısız oldu.
