‘Güzel Ada’ olarak anılan Korsika’ya daha evvel de yolum düşmüştü. Her yıl Bastia’da gerçekleşen Akdeniz Sinema Festivali’nde heyet üyeliği yapmıştım. Erden Kral’ın Hakkâri’de Bir Mevsim’ine vermiştik büyük mükafatı. Benim içinse asıl büyük ödül bu hoş coğrafyayı keşfetmek olmuştu. Bu kere Korsika’nın Alta Rocca’sında (Yücedağ), testereyi andıran dağlardan yamaçlara yuvarlanmış, tektonik sarsıntılardan bu yana heybetlerinden hiçbir şey kaybetmemiş taşlarla başbaşayım. Taş demek de yanlış tahminen, zira her biri en az bir konut büyuklüğündeki devasa kayalar sözkonusu. Granit tüm görüntüye hükümran. İri taşlar çam ormanlarıyla halleşip kaynaşmış, akarsu yataklarını bile doldurmuş, güya geçenden baç almak için köprü başlarını tutmuşlar.
Bu küçük köprülerin altından akan derelerin suyu buz üzere lakin hava sıcak. İğne kadar sivri oldukları için ‘Bavella’nın İğneleri’ ismiyle anılan boz dağlar, uzakta arz-ı endam etmekte. Ve çan kuleleri mavi göğe yükselen kiliselerin etrafına kümelenmiş, kahverengi, beyaz, yeşil, pas rengi panjurları kapalı taş meskenler size Fransa’nın rastgele bir bölgesinde değil, kendine mahsus mimari özellikleriyle bir öbür ülkede olduğunuzu anımsatmakta. Esasen trafik işaretleri de, kent ve köy isimleriyle birlikte her iki lisanda, yani hem Fransızca hem Korsikaca yazılmış.
Adanın bağımsızlık gayreti gündemde değil artık, zira Korsika Kurtuluş Cephesi isimli örgüt bu çabayı siyasi yere taşımış durumda. Ve Korsika bağımsız olmasa da lokal meclisi olan, özel statüye sahip bir bölge. Aslında dışarıya göç nedeniyle giderek azalan nüfusunun lakin yüzde yirmibeşi Korsika kökenlilerden oluşuyor.
Çamların gölgelediği asfalt yolda, virajları yalpalaya döne alarak, külüstür otomobilin içinde kimi vakit yorgunluktan uyuklayarak, üste tırmanıyoruz. Tırmandıkça da bu eşsiz tabiat karşısında şaşkına dönüyoruz. Dağlar öylesine ulu, o kadar yakınımızdaki, bir uçurumun ötesinden görünen Akdeniz’in gerçekliğini sorguluyoruz. Derken, adanın batısına hakikat inişe geçtiğimizde, Livia’ya ulaşıyoruz. Orada, köyün muhtarı ve hatırı sayılır bir kalabalık karşılıyor bizi. Türkiye’yi tartışmak üzere daima birlikte belediye kitaplığına yöneliyoruz. Korsika’nın bir dağ köyünde kitaplarımı imzalayacağım, Tayyip Erdoğan’dan Ekrem İmamoğlu’na Türkiye’yi konuşacağım kırk yıl düşünsem tekrar de aklıma gelmezdi. Ancak toplantının içeriğinden kelam edecek değilim.
Sözü bu yörede yaşamış, fakirin hakkını savunmuş, zalimlerden hesap sormak için eşitsizliğe başkaldırarak dağa çıkmış, Yaşar Kemal’in yarattığı ‘mecbur kahraman’ İnce Memet’e benzeyen bir eşkiyaya getirmek istiyorum. İsmini bu yörenin bir köyünden alan Sainte-Lucie, işlemediği bir cinayetten ötürü suçlanınca dağa çıkmış, adaletin haksız yere hışmına uğrayanları savunmuş, kısa vakitte halkın gönlüne taht kurmuş bir eşkiya. Onun gerçek serüvenlerini olduğu kadar efsanevi ömrünü da Ponson du Terrail’ın ‘Eşkiyalar’ isimli kitabında okuyabilirsiniz. Ponson’un yazdığına nazaran o da tıpkı bizim İnce Memet üzere dağların arkasında kaybolmuş bir gün. Ve Yaşar Kemal’in tabiriyle ‘imi timi’ belirli olmamış. Yani bir daha kendisinden haber alınamamış.
Korsika ondokuzuncu yüzyılda hâlâ feodal yapıya sahip bir bölgeydi. Kan davaları ailelerin yok olmasına yol açıyor, şiddet ortalıkta kol geziyordu. Genç bir bayanın trajik hikayesini bir kan davası bağlamında lisana getiren Prosper Merimee’nin Colomba isimli romanını okumanızı öneririm. Fakat bugün Korsika’nın övündüğü, Goncourt Mükafatı sahibi bir öbür müellifi daha var: Jerome Ferrari. ‘Güzel Ada’nın sadece hoşluklarını değil problemlerini da edebiyattan ödün vermeden lisana getiriyor. Korsika’nın bir öbür özelliği de kokuları. Çam ormanlarından ya da Akdeniz güneşinde açan binbir türlü çiçekten gelen kokulardan kelam etmiyorum sırf. Burada ada bitkilerinin ağır kokusu da tabiat kadar etkileyici. Kuşkusuz bu nedenle, Korsikalı Napolyon, İngilizler tarafından sürüldüğü okyanustaki o uzak adada, gözlerini kapatıp yurdunun kokularını hayal ederek son nefesini vermişti.
