ABD, 1987’de imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF), Rusya’nın buna uymadığı gerekçesiyle, resmen 2 Ağustos’ta çekilmesinden sonra bu muahedenin yasakladığı bir füzeyi birinci sefer denedi. Füze, ABD’nin California eyaleti açıklarındaki San Nicolas Adası’ndan geçen pazar karada konuşlu bir taşınabilir fırlatıcıdan ateşlendi. ABD Savunma Bakanlığı, Pentagon’dan yapılan yazılı açıklamada, “Savunma Bakanlığı, konvansiyonel yapılandırılmış karada konuşlu bir seyir füzesini California’nın San Nicolas Adası’nda test etti. Test edilen füze taşınabilir fırlatıcısından çıktı ve 500 kilometreden fazla bir uçuştan sonra isabetli biçimde gayesini vurdu” denildi. Açıklamada, kelam konusu denemeyle elde edilen bilgilerin, orta menzilli füzelerin geliştirilmesine yardımcı olacağı belirtildi.
MOSKOVA: DENEME ÜZÜCÜ
Deneme ile ilgili, ABD üzere mutabakattan çekildiğini duyuran Rusya’dan reaksiyon geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, ABD’nin çekilmiş olduğu INF mutabakatındaki standartların üstünde bir menzilde füze denemesi yapmasının üzücü olduğunu, bu denemenin bu istikamette bir çalışmanın uzun vakittir yürütüldüğünü gösterdiğini tabir etti. “ABD’nin provokasyonlarına gelmeyeceğiz” diyen Rus Bakan Yardımcısı, ABD yapmadığı sürece bu doğrultuda hiçbir yere füze konuşlandırmayacaklarını kaydetti. Evvelki gün Fransa’da temaslarda bulunan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin de ABD’nin füze testinin duyurulmasından evvel basına yaptığı açıklamada, “Eğer ABD, bu türlü akın sistemleri geliştirirse, biz de geliştiririz” demişti.
ÇİN: OLUMSUZ TESİRİ OLUR
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, “ABD’den gelen bu adım yeni bir silahlanma yarışı tipini tetikleyip, bir askeri müsabakaya yol açabilir. Bunun da bölgesel ve memleketler arası güvenlik durumuna önemli olumsuz bir tesiri olacak. ABD, Soğuk Savaş zihniyetini terk etmeli, milletlerarası ve bölgesel barış ile huzura daha fazla yardımcı olacak siyasetler izlemeli” dedi. ABD Lideri Donald Trump bu ayın başında ülkesinin INF’den çekilmesinden çabucak sonra yaptığı açıklamada, Çin ve Rusya’nın da dahil olduğu yeni bir füze muahedesi yapılması gerektiğini belirtmişti.
RUSYA DA FÜZE MOTORU DENEMİŞTİ
ABD’nin tartışma yaratan yeni füze testi, 8 Ağustos’ta Rusya’nın kuzeyindeki Severodvinsk kenti yakınlarında yapılan ve ölümcül patlama ile sonuçlanan askeri roket motoru denemesini izliyor. 5 vazifelinin hayatını kaybettiği olayda belli radyoaktif izotopların kullanıldığı sıvı yakıtın yanması sonucu radyasyon düzeyi de kısa bir müddetliğine olağanın 20 katına çıkmıştı. Rusya bölgeden radyoaktif data paylaşımını durdurmuştu. Dün bir açıklama yapan Moskova, merkezi Viyana’daki Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Muahedesi Örgütü’ne çatarak, veri paylaşımının mecburî olmadığını, insani bir tehlike bulunmadığını belirtti.
AVUSTRALYALI MERKEZ ÇİN’İN FÜZELERİNE İŞARET ETTİ
Avustralya’daki Sydney Üniversitesi, ABD Çalışmaları Merkezi’ne nazaran Batı Pasifik’teki Amerikan üsleri bir savaş halinde Çin sahip olduğu çok sayıda gelişmiş güdümlü füze yüzünden saatler içinde fonksiyonsuz kalabilir. Amerikan CNN’in aktardığına nazaran raporda Çin’in güdümlü konvansiyonel füzeler alanında büyük ilerlemeler sağladığı vurgulanarak, “Çin, güçlü bir güdümlü füze dizilimi ve öbür karşı-müdahale sistemlerini Amerika askeri üstünlüğüne darbe vurmak için konuşlandırdı” denildi. Rapora nazaran Çin’in elinde bölgedeki ABD üslerini gaye alacak binlerce güdümlü füze var.
BİLGİ NOTU
INF Muahedesi, ABD ile Rusya’nın menzili 500 ila 5 bin 500 kilometre ortasında olan karada konuşlu nükleer ve konvansiyonel füzeleri geliştirmesini yasaklıyordu.
