Bir yanda dünyanın en büyük teknoloji şirketi Google ve onun geliştirdiği taşınabilir işletim sistemi Android. Öbür yanda Android’in en çok kullanıldığı akıllı telefonları geliştiren ve pazarda ikinciliğe yükselen Çinli Huawei. Yıllardan beri süren bu iki şirket ortasındaki iş paydaşlığı evvelki gün itibariyle askıya alındı. ABD Lideri Donald Trump’ın 16 Mayıs‘ta Amerikan şirketlerinin ulusal güvenlik riski teşkil eden firmalara ilişkin telekomünikasyon ekipmanlarını kullanmalarını yasaklayan kararnameye imza atmasının akabinde, Google’dan akıllı telefon pazarında istikrarları değiştirecek adım geldi. Kararname sonrası Huawei’nin Android lisansı Google tarafından askıya alındı. Huawei markalı telefonların güncelleme ve Google servisleri konusunda darbe alacağını gösteriyor.
İLİŞKİ KESİLDİ
Bu yasak ile Google, Huawei’le olan direkt donanım, yazılım ve teknik takviye münasebetini kesti. Huawei telefonları, hem işletim sistemi güncellemelerinden hem de Google servislerinden artık yararlanamayacak. Bu da yüklü olarak gelecek modelleri etkiliyor. Huawei artık herkese açık olan Android Open Source Project‘i (AOSP) kullanmaya mecbur kalacak. Bu versiyonu kullanan eserlerin Google’ın uygulama ve servislerine erişimi olmayacağını belirtelim. Yani Gmail, Chrome, YouTube üzere uygulamalar kullanılamayacak. Güvenlik güncellemeleri ise gecikecek. Mevcut Huawei markalı aygıtlar ise güncellemelere ve Google servislerine erişmeye devam edebilecek. Resmi Android Twitter hesabından Huawei’in mevcut aygıtları için yapılan açıklamada, “ABD Hükümeti’nin aksiyonları mucibince attığımız adıma yönelik başında soru işareti olan Huawei kullanıcılarına: ABD Hükümeti’nin aldığı kararları yerine getirirken, Huawei’in mevcut aygıtlarını kullanan kullanıcıların Google Play servisleri ve Google Play Protect’in sunduğu güvenlikten yararlanabileceğini belirtmek isteriz” denildi. Google ise şu açıklamayı yaptı: “Kanuna uyuyor ve sonuçları gözden geçiriyoruz. Hizmetlerimizin kullanıcıları için Google Play ve Google Play Protect’teki güvenlik müdafaaları mevcut Huawei aygıtlarında çalışmaya devam edecek.”
Google’dan sonra öteki teknoloji şirketleri Huawei ile işbirliğini askıya almaya başladı. Intel, Qualcomm, Broadcom ve Xilinx‘in ortalarında bulunduğu işlemci üretilicileri yeni bir karara kadar Huawei’e donanım tedariği sağlamayacak. Huawei telefonlarda kendi üretimi işlemcileri, dizüstü bilgisayarlarında Intel’i kullanıyor.
APPLE’A YARAYABİLİR
GOOGLE’ın ve öbür teknoloji şirketlerinin Huawei ile olan işbirliğini askıya alması en çok Apple’a yarayacak. 2018’de pazar araştırma kuruluşu IDC’nin datalarına nazaran 2018’de dünya genelinde toplam 1.4 milyar adet telefon satıldı. Bunların 292 milyonu Samsung, 209 milyonu Apple, 206 milyonu ise Huawei markalı aygıtlar oluşturdu. Huawei’in yüzde 14.7’lik hissesi var. 2019 birinci çeyreğinde satılan 311 milyon adetlik telefonun, 72 milyonu Samsung, 59 milyonu Huawei ve 36 milyonu ise Apple’dan geldi. Çinli Huawei’in global pazardaki hissesi da yüzde 19’a ulaştı ve Apple’ı geçti. Bundan sonraki süreçte Apple’ın tekrar ikinciliğe gelmesi kelam konusu olabilir.
NASIL OLDU?
16 Mayıs’ta yayınlanan özel kararname sonucu ABD Lideri Donald Trump, kendisine yabancı üreticilerin telekomünikasyon alışverişlerini yasaklama yetkisi verdi. Bu yetkiyle birlikte Donald Trump, ulusal güvenlik riskini göstererek, rastgele bir senato onayı yahut görüşmesinden geçmeden direkt Amerikalı şirketlerin yabancı üreticilerle alışveriş yapmasını yasaklayabiliyordu. Birinci olarak uzun vakittir süregelen 5G dağıtımı sebebiyle alındığı düşünülen bu kararın daha büyük olduğu Google’ın aldığı kararla ortaya çıktı.
‘ANDROID’E KIYMETLİ KATKILARIMIZ VAR’
YAŞANAN gelişmelerden sonra Huawei’den şu açıklama yapıldı: “Huawei, Android’in dünyadaki gelişimine ve büyümesine değerli katkılarda bulunmuştur. Android’in en değerli global iş ortaklarından biri olarak hem kullanıcılara hem de kesime yarar sağlayan bir ekosistem geliştirmek için açık kaynaklı platformlarıyla yakın bir halde çalışmaktadır. Huawei, tüm dünyada bugüne kadar satılan ve halihazırda stokta bulunan tüm Huawei ve Honor akıllı telefon ve tablet eserleri için kullanıcılarına güvenlik güncellemeleri ve satış sonrası hizmetler sunmaya devam edecektir. Dünya çapında tüm kullanıcılara en güzel tecrübesi sunmak gayesiyle inançlı ve sürdürülebilir bir ekosistem kurmaya devam edeceğiz” denildi.
NELER YAŞANDI
Ağustos 2018: ABD’deki devlet kurumlarında ve bu kurumlar ile çalışan şirketlerde Huawei aygıtların kullanımı yasakladı.
Kasım 2018: Çinli teknoloji devinin büyük bir güvenlik riski oluşturduğunu tez eden ABD, müttefiklerini Huawei marka telefonları ve telekomünikasyon ekipmanlarını kullanmayı bırakmaya çağırdı.
Aralık 2018: Huawei’in işvereninin kızı ve tıpkı vakitten şirketin CFO’su Meng Wanzhou, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını delmek suçlamasıyla 1 Aralık’ta Kanada’nın Vancouver kentinde gözaltına alındı.
Mayıs 2019: ABD Lideri Donald Trump, ABD şirketlerinin ulusal güvenlik riski teşkil eden firmalara ilişkin telekomünikasyon ekipmanlarını kullanmalarını yasaklayan kararnamesini imzaladı. Bunun üzerine Huawei’den yapılan açıklamada, “Huawei’in ABD’de iş yapmasını yasaklamak, ABD’yi daha inançlı yahut daha güçlü hale getirmeyecek; tersine, ABD’yi daha düşük standartlarda; lakin kıymetli alternatiflerle sınırlandıracaktır” denildi.
Mayıs 2019: Çıkan kararnameden sonra birinci atılım Google’dan geldi. Google Huawei’ye karşı Android işletim sisteminin dayanağını kesti. Google’dan sonra Intel ve Qualcomm da Huawei’e karşı misal kararlar aldı.
HUAWEI’NİN ‘B PLANI’ VAR MI?
HUAWEI’in nasıl bir atak yapacağı tartışılmaya başlandı. Daha evvel ‘Kirin’ isimli yapay zekâ altyapısına sahip olan kendi işlemcilerini geliştiren Huawei, kendi işletim sistemini geliştirme konusunda birinci sinyallerini vermişti. Fakat bu, başarılı olma mümkünlüğünün epey düşük olacağı bir husus. Bunun sebebi ise uygulama ekosistemi. Şu anda kullanıcılara sunulan uygulamalar konusunda Android işletim sistemi ve Google Play, dünyanın en büyüğü. Bu yüzden yeni bir işletim sistemi sunmak, her şeyin sil baştan olması manasına geliyor. Daha evvel de Samsung, akıllı saat ve TV üzere eserlerinde ‘Tizen’ ismindeki işletim sistemini akıllı telefon modellerine taşımamıştı ve Google ile çalışmaya devam etmişti.
