Avrupa Parlamentosu’nda (AP) siyasi tabloyu paramparça yapan seçimlerin akabinde AB önderleri dün Brüksel’de bir ortaya geldi. Doruğun en değerli gündem hususu AB Kurulu Lideri Jean Claude Juncker’in halefinin belirlenmesiydi. Bu hususta birinci görüş alışverişinin yapıldığı toplantıya Almanya-Fransa çekişmesi damga vururken ‘koltuk savaşları’ yaşandı. Tepede, görüş ayrılıklarının derinliği nedeniyle sonuç alınamadı. Başkanlar isimleri haziran ayında belirlemeyi umuyor.
TÜRKİYE ZIDDI ADAY
AB başkanları 2014’te AP’deki siyasi kümelerin belirlediği liste başı (Spitzenkandidat) adaylar ortasından seçimlerde birinci sırada çıkanın AB Komitesi Lideri seçilmesine takviye vermişti. AP seçimlerini güç kaybetmesine rağmen merkez sağdaki Avrupa Halk Partisi (EPP) önde bitirdi. EPP’nin adayı da Alman Manfred Weber. Türkiye’nin üyeliğine başından bu yana karşı olan, seçim kampanyasında da AB Komitesi Lideri olması halinde müzakerelerin sona erdirilmesi için çalışacağı taahhüdünde bulunan Weber’in en büyük destekçisi Almanya Başbakanı Angela Merkel oldu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Weber’e karşı olanların başını çekti. Weber’in seçilmesini problemli bulan ülke sayısı 11’i buluyor. Daha evvel başbakanlık ya da bakanlık vazifesi yapmamış olması, karizmasının vazife için zayıf bulunması, AP dışında pek tanınmaması Weber’e karşı çıkılıyor olmasının esas nedenleri ortasında yer alıyor.
Zirve öncesi bir ortaya gelen AP’deki siyasi kümelerin önderleri liste başı uygulamasına sadık kalınmasını isteyen bir açıklama yaptılar. Liberal Küme önderi Guy Verhofstadt ise otomatik olarak uygulanmasına yönelik bir kural bulunmayan bu usule karşı çıktı. Weber’in manileri aşamaması buna karşın başkanların öbür liste başı adaylardan birinde karar kılmaları halinde hukukun üstünlüğü konusunda Macaristan ve Polonya hakkında prosedür başlatılmasını sağlayan Sosyalistler ve Demokratların (S&D) adayı Hollandalı Frans Timmermans ile internet devlerine kestiği cezalarla ismi sıkça duyulan Liberallerin adayı Margrethe Vestager’e baht tanınıyor. EPP’li Brexit Müzakerecesi Michel Barnier de ismi en çok konuşulan AP dışı isim olarak dikkat çekiyor.
OYBİRLİĞİ GEREKMİYOR
Liderler komite liderini belirlerken coğrafya, siyasi çizgi, ülke nüfusu ve doğal olarak adayın niteliklerini de dikkate alan bir tercih yapmak zorundalar. Belirlemede oybirliği değil nitelikli çoğunluk gerekiyor. Başkanlar tarafından belirlenen ismin daha sonra AP tarafından kolay çoğunlukla kabul edilmesi gerekiyor.
2019-2024 devrinde vazife yapmak üzere AB Komitesi Lideri, AB Kurulu Lideri, AB Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi ile Avrupa Merkez Bankası
Başkanı önderler tarafından belirleniyor.
SEÇİMİN ŞİFRELERİ
SONUÇLARI daha evvelki devirlerde yapılanlardan çok farklı bir tablo oluşturan Avrupa Parlamentosu seçimlerinin içerdiği iletiler epeyce değerli:
Seçim sonuçları her şeyden evvel ‘öldü’ denilen Avrupa ruhunun hâlâ hayatta olduğunu ve tüm aksiliklere karşın AB’nin unsur ve kıymetlerine karşı hareket edenlere karşı direnildiğini gösterdi.
Gençlerin Avrupa projesine sahip çıktığı ve geleceklerini ana çizgilerinden sapmayan bir AB’de gördükleri teyit edildi.
Çevre, iklim değişikliği başta olmak üzere göç, finansal meseleler üzere temel başlıklarda tahlilin AB içinde olduğunun ve bunun ortak hareketle daha kolay sağlanacağının kabullenildiği bir tablo oluştu.
Gençlere yönelik iletileri ağırlaştırmanın ve çağdaş kampanya tekniklerini kullanmanın oylara katkı sağladığı kanıtlandı.
Merkez sol ve sağdaki partilere değişime gitmeleri gerektiği aksi takdirde eylemsizliğin önemli sonuçları olacağı iletisi iletildi. Çok uçlara verilen oylar da AB içinde rahatsız olan önemli bir kitle olduğunu ve problemlerin giderilmemesi halinde gelecekte ortaya çıkabilecek riskin potansiyelini gösterdi.
