TARIMCILIĞIN en kıymetli hususlarının başında zerzevat fidesi geliyor. Sel, don, fırtına, kuraklık üzere doğal afetler, zerzevat fidelerine büyük ziyan veriyor ve münasebetiyle çiftçiler olumsuz etkileniyor. Fide konusunun öbür değerli bir boyutu ise iktisadı. Türkiye’de her yıl 16 milyar adet zerzevat fidesine gereksinim var. Lakin bunun yalnızca 4 milyarı üretilebiliyor. Üretilenler ise tarlaya gidene kadar telef oluyor. Yani tarımcılığın ‘yumuşak karnı’ zerzevat fideleri diyebiliriz. İşte bu değerli husus için Türk teşebbüsçüler harekete geçti. Ziraat Mühendisi olan Bilge Akgün, kolları sıvadı ve ‘HextechGreen’ isminde akıllı bir fide makinesi geliştirdi. Çiftçiler, tarlalarına bu makinelerden alıyor. Topraksız tarım tekniğiyle tohumlarını ekiyor. İnternet üzerinden ekilen tohum çeşidi giriyor. Gerisini ise bu akıllı makineye hallediyor. Kâfi ölçüde su sağlıyor. Güneş ışığı tesiri yaratan ışıklarıyla besliyor. Hepsinin eşit halde yararlanması için fideleri içinde döndürüyor.
10 GÜNDE BÜYÜTÜYOR
Biz de HextechGreen’in geliştirdiği bu makineyi yerinde inceledik ve şirketin kurucusu Bilge Akgün’den bilgi aldık. Akgün geliştirdikleri akıllı fide makinesini şu biçimde anlatıyor: “Geliştirdiğimiz teknoloji ve ürettiğimiz makinelerde atmosfer denetimli bir ortamda makine kendi ekosisteminde doğal afetlerden etkilenmeden çalışıyor. Zirai gayret ilacı ve kimyasal gübre kullanma muhtaçlığı hissetmeden, çiftçi bitki bantlarını makineye yerleştirmek ve dijital panodan bitki çeşidini seçmek dışında bir süreç yapmıyor. Tüm süreç kullanıcı müdahalesi olmadan otomasyonla yönetilerek makinede gerçekleşiyor. Objelerin interneti (IoT) ile uzaktan denetim edilerek kullanıcı ve biz süreci takip edebiliyoruz. Fideler tarlaya geçirilecek hâle geldiğinde çiftçiye bildirim gidiyor. Sürece dair bilgiler internette saklanıyor. Üretim periyotları ortasında verimlilik tahlili yapılıyor. Hülasa makinemizle çiftçi daha ucuza, daha kısa müddette organik zerzevat fideleri yetişebiliyor” dedi.
Sundukları yararlara değinen Akgün, “Yüzde 98 su tasarrufu sağlıyoruz. Fide yetiştirme mühletinin 30 günden 10 güne düşürüyoruz. Zirai ilaç ve kimyasal gübre kullanımına gereksinim olmaması bu nedenle organik fidelerin elde edilebiliyor. Münasebetiyle ziraî faaliyetin sebep olduğa toprak, su, ve hava üzere etraf kirliğine neden olmuyor. Viyol, tüp ve saksı üzere plastik üretim atıklarının oluşmamasını sağlıyoruz. Bu sayede fidelerin 6 kat daha ucuza mal edilebiliyor” dedi.
100 MİLYARLIK PAZAR
Hedefledikleri pazarı anlatan Akgün, “Üretici tipi fide yetiştiren makinemiz için 3 milyon adet çiftçi ve tüketici tipi zerzevat yetiştiren makinemiz için 15 milyon adet kentli aile amaç müşteri kitlemizi oluşturuyor. Ve bu pazarın büyüklüğü ise 100 milyar TL olarak hesaplanıyor” diye konuştu.
Şu anda geliştirdikleri modelin prototip kademesinin tamamlandığını kelamlarına ekleyen Akgün, şunları anlattı: “2017 yılı başında patent başvurusu yapıldı. Ocak 2018 tarihinde teşebbüsümüz İTÜ Çekirdek tarafından ön kuluçka programıyla desteklenmeye başladı. Eylül 2018 tarihinde üretici tipi fide tetiştiren makinemizin mekanik prototipi tamamlandı ve muvaffakiyet denemeleri yapıldı. Farklı bitkiler farklı periyotlardaki isteklerinin tespitiyle kodlama çalışmaları sürdürülüyor. Tüketici tipi zerzevat yetiştiren makinemizin mekanik prototipi tamamlandı. Muvaffakiyet denemelerine başlandı. Big-Bang 2018’de sahne alan birinci 20 teşebbüs ortasına girerek 362 bin 500 TL ödül kazandık.”
YAN ESERLER HAZIRLIYORLAR
İŞ modelleri ortasında yalnızca akıllı fide makineleri üretimi olmadığını tabir eden Akgün, gelecekteki planlarını şu formda anlattı: “Akıllı tarım makinelerimizin satışı yanında eserlerimizin komponentleri olan ‘Organik Bitki Bantları’, ‘Organik Sıvı Bitki Besleyicileri’ ve dataların ticarileştirilmesi devamlı gelir kaynaklarımız olacak.”
