TÜBİTAK’ın 56. kuruluş yıl dönümü nedeniyle düzenlenen programda konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, ”TÜBİTAK, bilim insanlarını desteklemeyi, onları teşvik etmeyi ve ödüllendirmeyi kendisine misyon bildi. Bilim insanlarının pahasının farkında olunması, onların muvaffakiyetlerinin ödüllendirilmesi süreklilik açısından da değerlidir. Bu şuurla hareket ederek TÜBİTAK’ın bilim insanı takviyeleri kapsamında 2002 yılından günümüze 236 bin 447 bilim insanımıza dayanak verdik. Bunun yanında, yeni bilim insanları yetiştirmek için de ağır uğraş gösteriyoruz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak bilim ve teknolojinin her yaşta sevilmesi, yaşanması ve paylaşılması için çeşitli çalışmalar yapıyoruz. TÜBİTAK, daha ilköğretim çağından başlayarak bilim yolunda atılan her adıma katkı sağlıyor, gençlerimize yol arkadaşlığı yapıyor” dedi.
“2023 yılına kadar da 50 bin teknoloji yıldızı yetiştirmeyi hedefliyoruz”
TÜBİTAK’ın prestijini çeşitli palavra haberler ve iftiralarla zedelemeye kalkan çevrelerin olduğunu tabir eden Bakan Varank, ”TÜBİTAK’ın muvaffakiyetlerini takdir etmek bir yana, görmezden geliyorlar. Lakin biz bu muvaffakiyetleri görüyoruz, takdir ediyoruz, ödüllendiriyoruz ve gençlerimizi her şartta teşvik ediyoruz. Çocuklarımızın bilimsel düşünmeyi bir alışkanlık haline getirmesi, yenilikçi istikametlerini öne çıkarmaları gayesiyle bilim merkezleri ve dene-yap atölyeleri kuruyoruz. Bilim merkezlerimizi ziyaret edenlerin sayısı 3 milyonu aşmış durumda. Öte yandan teknoloji çağının yetenekli ve şuurlu gençlerini yetiştirmek için kurduğumuz dene- yap teknoloji atölyelerimiz faaliyete geçti. Belirlenen 12 pilot vilayette 2 bine yakın öğrencimiz eğitim almaya başladı. 2020 yılının sonuna kadar 81 vilayetimizin tamamında dene-yap atölyelerini tamamlamış ve faaliyete geçirmiş olacağız. 2023 yılına kadar da 50 bin teknoloji yıldızı yetiştirmeyi hedefliyoruz” biçiminde konuştu.
“Bu ülkenin hiçbir gencini imkansızlığa terk etmeyeceğiz”
Dünyanın bu toprakların mayasıyla yoğrulmuş, vicdanlı ve etik bedellere sahip çıkan bilim adamlarına gereksinimi olduğunu lisana getiren Bakan Varank, bu kapsamda herkesin üzerine sorumluluk düştüğünü söyledi. Varank, ”Bu makamların mevkilerin hakkını vermemiz gerekiyor. Nerede doğduğu, hangi kurallar altında büyüdüğü hiç değerli değil; bu ülkenin hiçbir gencini imkansızlığa terk etmeyeceğiz. Gerekirse 780 bin kilometrekareyi tarayarak o cevherleri tek tek bulacağız. Dayanaklarla, teşviklerle, sağlanan burs ve kredi imkanlarıyla onların yanında olmaya devam edeceğiz. Onlara hem yol göstereceğiz hem de yol arkadaşlığı yapacağız. Lakin bu şuura sahip olursak ülkemizi hak ettiği yerlere getirebiliriz” dedi.
“TÜBİTAK’ı Türkiye’de bilim üretiminin mutfağı olarak görüyoruz”
TÜBİTAK’ın bilim araştırmalarına öncülük ettiğini, yerli ve ulusal teknoloji atağına kıymetli katkılar sağladığını söyleyen Varank, ”Başkanlığı, araştırma merkezleri, 19 enstitüsü ve 9 farklı ünitesiyle TÜBİTAK’ı Türkiye’de bilim üretiminin mutfağı olarak görüyoruz. Bilhassa ekonomik ve askeri her türlü sınama ve provokasyonlara maruz kaldığımız şu periyotta TÜBİTAK’ın yerli ve ulusal üretimimize sunduğu katkıları hayli önemsiyoruz. Katma kıymet ve yüksek teknolojideki hissesini artırmış bir Türkiye için başlattığımız ulusal teknoloji atılımının ana sütunlarından biri de TÜBİTAK’tır. TÜBİTAK ve bağlı enstitülerimizin geliştirdiği ulusal teknolojiler, önayak olduğu projeler ülkemizin güvenliği açısından hayli stratejik bir kıymeti haiz. TÜBİTAK SAGE, bugün savunma endüstrimizin en değerli aktörlerinden biri pozisyonuna geldi. Burada geliştirilen, tasarımı ve mühendisliği yapılan ulusal mühimmatlarımız Türk Silahlı Kuvvetlerimizin envanterine girerek, bağımsız Türkiye yolunda ülkemize çok önemli katkılar sağlıyor. SAGE’nin geliştirip ürettiği sadece Hava Kuvvetlerimizin envanterine giren eser sayısı 8’e ulaştı. Tekrar, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezinde (MAM) birçok kritik teknolojiyi yerli imkanlarımızla geliştiriyor, daha evvel ithal ettiğimiz eserleri millileştiriyoruz. Yazılım teknolojileri alanında faaliyet gösteren TÜBİTAK BİLGEM öncülüğünde birinci ulusal mikro işlemcimizin dizaynına başladık. Ulusal tasarım işlemcinin 2021 yılı içerisinde silah sistemlerinde test edilebilir noktaya geleceğini öngörüyoruz. Son yıllarda terörle gayret konusunda yakaladığımız muvaffakiyetin altında gurur kaynağımız olan İHA ve SİHA’larımız var. SİHA’ların kullandığı bombaların arayıcı başlıklarının içindeki detektör çiplerini TÜBİTAK’ın Yarı İletken Teknolojileri Araştırma Laboratuvarı’nda üretiyoruz. Şükürler olsun ki ülkemiz bugün sırf İHA’ları, SİHA’ları değil, onların içindeki yazılım sistemlerinden tutun çiplere kadar birçok şeyi üretebilecek yetkinliğe kavuşmuş durumda” tabirlerini kullandı.
Bilgi arzı güvenliği açısından açık kaynak kod anlayışını epeyce önemsediklerini söz eden Bakan Varank, Pardus’dan da elde edilen deneyimler doğrultusunda Türkiye Açık Kaynak Platformu’nu kurduklarını belirtti. Türkiye Açık Kaynak Platformu’yla yazılımcı sayısını ve niteliğini yükseltmeyi, kullanılan yazılımlarda güvenliği sağlamayı, lisans maliyetlerini azaltıp dışa bağımlılığı düşürmeyi hedeflediklerini söz eden Bakan Varank, “En değerlisi de yazılım alanında güçlü bir global oyuncu olmayı ve yıkıcı teknolojilere faal tahliller getirmeyi amaçlıyoruz. Bu doğrultuda TÜBİTAK ULAKBİM tarafından açık kaynak ofis eğitimleri düzenliyoruz. Yeniden TÜBİTAK’a bağlı TÜSSİDE, ülkemizdeki kurumların ve kesimlerin daha aktif yönetilmelerine dönük danışmanlık ve eğitim hizmetleri veriyor. Bu manada yabancı danışmanlık firmalarına gereksinim duymadan kendi fizibilitemizi ve gereksinimlerimizi ulusal bir bakış açısıyla ele alıyoruz. Burada yalnızca birkaçını sayabildiğim, ülkemiz için kıymetli projeleri yöneten TÜBİTAK enstitüleri, Türkiye’nin teknoloji seyrini bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da yönlendirmeye karalılıkla devam edecekler” dedi.
“Hedefimiz Türkiye’yi sırf kendi vatandaşları için değil, dünyadaki tüm bilim insanları için bir cazibe merkezi yapmaktır”
Ulusal teknoloji atılımının muvaffakiyete ulaşması noktasında en kıymetli sermayenin insan olduğunun altını çizen Varank, ”Bu konuda ülkemizdeki bilim insanlarını ve projelerini desteklemekle yetinmiyoruz. Artık yeni amacımız Türkiye’yi sadece kendi vatandaşları için değil, dünyadaki tüm bilim insanları için bir cazibe merkezi yapmaktır. Türkiye’nin bilim, teknoloji ve yenilik alanında bağımsız ve başkan ülke durumunu güçlendirecek, ülkemizin global rekabet gücünü artıracak çalışmalara imza atacak önder araştırmacıları ülkemize çekmek istiyoruz. Bu yolda bildiğiniz üzere Memleketler arası Başkan Araştırmacılar Programı’nı 15 Aralık 2018 tarihinde müracaata açtık. Kıymetlendirme sonuçlarını da geçen hafta açıkladık. Bugün Milletlerarası Önder Araştırmacılar Programı’nın birinci davet müracaatlarıyla alakalı birkaç detay daha paylaşmak istiyorum. Bu program ile yalnızca bilakis beyin göçünü değil nitelikli yabancı insan kaynağını da ülkemize kazandırmış olacağız. Yapılan araştırmaların ortaya çıkaracağı sonuçlar ile ülkemizin dış pazardaki rekabet gücü artacak. Milletlerarası Başkan Araştırmacılar Programı’na yurt dışından ülkemize gelecek Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve yabancı asıllı araştırmacılardan toplam 243 müracaat aldık. Müracaatlar, alanında birinci 100 üniversiteden, en çok Ar-Ge harcaması yapan birinci 2 ben 500 özel bölüm kuruluşundan, birinci 250 kamu kurum ve enstitülerinden olmak üzere yüklü olarak ABD, İngiltere ve Almanya’dan yapıldı. Müracaatları teknik bilimler, sıhhat bilimleri, toplumsal ve beşeri bilimler, hayat ve tarım bilimleri ile temel bilimler olmak üzere 5 alanda alanında uzman panelistler kıymetlendirdi. Teknik bilimler alanında 74, hayat ve tarım bilimleri alanında 18, temel bilimler alanında 16, toplumsal ve beşeri bilimler alanında 12 ve sıhhat bilimleri alanında 7 müracaat belirlenen eşik bedelin üzerinde puan aldı” dedi.
“Başvurulara bakıldığında Türkiye’nin geleceğine olan inancı çok net bir halde görebiliyorsunuz”
Değerlendirmeler sonucunda 21 farklı ülkeden 98’i Türk, 29’u yabancı olmak üzere alanında önder 127 bilim adamı ve araştırmacının Türkiye’nin yazacağı yeni muvaffakiyet öyküsünün bir modülü olmaya hak kazandığını aktaran Varank, müracaatlara bakıldığında Türkiye’ye olan itimadın açık biçimde görüldüğünü belirtti. Milletlerarası Önder Araştırmacılar Programı’na ait bilgi veren Varank, “Destek kazanan araştırmacılardan 58’i Amerika Birleşik Devletleri’nden, 16’sı İngiltere’den, 9’u Almanya’dan, 8’i de Hollanda’dan müracaat yaptı. Ortalarında dünyanın en âlâ birinci 10 üniversitesinden araştırmacılar var. Tekrar takviye kazanan araştırmacılar ortasında Amazon, Apple, Bosch, GE, Intel, Siemens, Volvo üzere küresel şirketlerde vazife yapmakta olan isimler kelam konusu. Benzeri biçimde CERN, CNRS, KTH Royal Institute Of Technology, Max Planck Institute üzere öncü araştırma kuruluşlarında çalışan araştırmacılar da yeniden bu programla Türkiye’ye dönecekler. Desteklenecek adayların 84’ü yurt dışındaki araştırma üniversitelerinde, 21’i enstitülerde, 21’i de özel dal kuruluşlarında tecrübe kazanmış şahıslar. Bu araştırmacıların 66’sı ülkemizde bulunan devlet üniversitelerinde, 42’si vakıf üniversitelerinde, 11’i özel kesim kuruluşlarında, 7’si araştırma altyapılarında ve 1’i de bir kamu kuruluşumuzda çalışacaklar. En çok desteklenen üniversiteler ortasında Boğaziçi üniversitesi 15 proje ile birinci sırada, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesi 14’er proje ile ikinci sırada ve İstanbul Teknik Üniversitesi de 9 projeyle üçüncü sırada yer alıyor. Özel bölüm kuruluşları içinde Arçelik birinci sıradayken araştırma altyapılarında nanoteknoloji merkezleri Sabancı SUNUM ve Bilkent UNAM birinciliği paylaşıyorlar. Ülkemize kazandırdığımız önder araştırmacıların her birinin 5 doktora öğrencisi yetiştirmesini hedefliyoruz” dedi.
“TÜBİTAK Türkiye’nin ulusal gücüdür”
Bilimi ve teknolojiyi ülkeyi müreffeh geleceğe taşıyacak ana yollar olarak gördüklerini tabir eden Bakan Varank, TÜBİTAK çalışanlarına seslendiği konuşmasında, “Bu yolda durmak, dinlenmek, yavaşlamak üzere bir lüksümüz yoktur. Bu seyahatte mazerete yer olmayacak. Bilim ve teknoloji kelam konusu olduğunda mazeret kabul etmeyeceğiz. TÜBİTAK’ı bilgi üretme sürecimizin en değerli enstrümanlarından biri olarak görmeye devam edeceğiz. TÜBİTAK Türkiye’nin ulusal gücüdür. TÜBİTAK’ın birikimi Türkiye’nin birikimidir. TÜBİTAK’ın elde ettiği ve bundan sonra elde edeceği muvaffakiyetler; ülkemizin geleceği açısından son derece kıymetlidir. Tüm TÜBİTAK çalışanlarından isteğim vites yükselterek, ülkemizin bilim ve teknoloji siyasetlerine öncülük etmenizdir. Bilime ve teknolojiye yuva olmaya, ilham vermeye, insan kaynağımızın üzerine titremeye devam ediniz. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hükümetimiz tüm imkanlarıyla bilimin ve teknolojinin hizmetinde olmaya devam edecek” dedi.
Bakan Varank, program sonunda TÜBİTAK’a projeleriyle uzun yıllar dayanak veren çalışanlara plaket takdim etti.
