Afrika ülkeleri tarafından 193 üyeli BM Genel Konseyine getirilen tasarıya 116 ülke dayanak verirken, 56 ülke çekimser kaldı. İngiltere’nin karşı çıktığı tasarıya, ortalarında ABD, İsrail, Macaristan, Maldivler ve Avustralya’nın da olduğu yalnızca 5 ülke dayanak verdi.
BM Genel Şurası, İngiltere’nin, kıymetli bir ABD üssünü de barındıran Hint Okyanusu’ndaki Chagos Takımadalarının denetimini 6 ay içinde bırakarak ada
devleti Morityus’a devretmesini talep eden kararı kabul etti.
TAVSİYE NİTELİĞİNDE
BM Genel Şurası kararları “tavsiye” niteliğinde olmasına ve yasal bağlayıcılığı bulunmamasına karşın milletlerarası arenada siyasi tartısı nedeniyle önemseniyor.
Uluslararası Adalet Divanı da 25 Şubat’ta İngiltere’nin Chagos Takımadalarını denetim etmesinin yasa dışı olduğuna ve Chagos’u Morityus’a iade etmesine karar vermişti lakin yasal bağlayıcılığı bulunmayan Memleketler arası Adalet Divanının kararları tavsiye niteliği taşıyor.
İngiltere, 1814 yılından beri denetim ettiği Morityus’a BM’nin baskısı üzerine 1968’te bağımsızlığını verdi lakin bundan 3 yıl evvel Chagos Takımadalarını ülkeden ayırarak elinde tutmaya devam etti. Chagos Takımadalarının en büyüğü olan mercan ada Diego Garcia’yı da İngiltere, 1966’da ABD’ye kiraladı. ABD, üs olarak kullandığı bu adayı 2036 yılına kadar elinde tutabilecek.
ABD’nin büyük bir deniz ve hava askeri üssü inşa etmeye başladığı Diego Garcia ile Chagos Takımadalarında yaşayan yaklaşık 2 bin kişi, 1967-1973 yıllarında zorla bölgeden çıkarıldı. Adaya turistlerin ve medya mensuplarının girişi de yasaklandı.
Diego Garcia Deniz Kuvvetleri Dayanak Tesisi ismiyle 1977’de açılan askeri üste, büyük askeri kargo uçaklarının kullanabileceği 3 bin 600 metrelik bir pist ve ABD donanmasından 2 uçak gemisinin birebir anda demirleyebileceği bir liman bulunuyor.
KRİTİK NOKTA
Hint Okyanusu’nun tam ortasında yer alan ve yalnızca askeri araçlarla ulaşılabilen Diego Garcia Üssü, Soğuk Savaş’tan bugüne çok sayıda ABD operasyonunun da kesimi oldu.
Soğuk Savaş’ta Rusya tehdidini Hint Okyanusu’nda sınırlayan üs, Kuveyt’i işgal eden Irak’a karşı düzenlenen 1991’deki Çöl Fırtınası Operasyonu ile 11 Eylül’den çabucak sonra Ekim 2001’de Afganistan’da Taliban’a yönelik hava ataklarında kıymetli rol oynadı.
Üs, Orta Doğu, Basra ve Yemen Körfezi’ne yakınlığı ve Hint Okyanusu’ndaki hidrokarbon yolları üzerinde bulunması nedeniyle hala ehemmiyetini koruyor.
