Bern’den beri peşimi bırakmayan Aar ırmağının akışı burada da çok süratli, su pak ve yeşil-mavi. Sol yakadan bakıldığında katedralin çan kulesinin ve kırmızı çatıların akabinde Jura Dağları görünüyor. Alpler’e oranla aşınmış, dünyadan nasibini ziyadesiyle almış, alçalıp küçülmüş yaşlı dağlar. Soleure de bir bakıma o denli sayılır. 1530-1792 yılları ortasında Fransa büyükelçiliğine mesken sahipliği yaptığı için ‘Sefaret Kenti’ olarak da anılan kent barok mimari dokusu birinci bakışta büyülüyor insanı. Aar’ın sol yakasındaki eski mahallelerin dar sokaklarında dolaşırken birebir vakitte yeşil, kırmızı, mavi panjurlu yapıların çevrelediği küçük alanlarda, her biri eski bir efsane, değişik bir öykü anlatan anıtsal çeşmelerin ortasında da dolaşıyorsunuz ve nereye yönelseniz kesinlikle bir küçük heykel, bir sivri kule ya da surlar çıkıyor karşınıza. Kent birinci müsabakada bağrına basıyor sizi, eskinin harika günlerine, Napolyon ve tüm vakitlerin en cüretkar çapkını Casanova da dahil aydınlanma çağında yolu Soleure’e düşmüş tarihî şahsiyetlerin dünyasına götürüyor.
Katedralin beyaz mermerden yapılmış ağır ve ezici duvarlarıyla çıkmak zorunda kaldığınız merdivenleri caydırıcı bir pozisyonda tahminen, ancak içeriye girdiğinizde yerin ferahlığı, küçük kubbeden süzülen ışık ve parıldayan borularıyla org yorgunluğunuzu üzerinizden alıyor. Eski gotik yapının yerine 18. yüzyılda İtalyan mimarlar Gaetano ve Antonio Pisoni tarafından inşa edilen katedral neo-klâsik üslûpta, bu nedenle de kentin barok mimarisine ters duruyor biraz, fakat mermerlerinin beyazı, Jura dağlarına gerçek savrulan akça pakça bulutlar üzere, göz alıyor. Buna karşılık Cizvit kilisesi, şapellerindeki tabloların bolluğu, süslü sütunları ve her hafta düzenlenen konserleriyle daha cana yakın bir yer. Girişinde de, katedralde olduğu üzere, kat kat çıkmanız gereken merdivenler yok. Fakat annesinin kollarında ölen İsa tasvirleri her yerde var.
11 sayısının egemenliği
Soleure’ün yalnızca ünlü birası Oufi ‘11’ manasına gelmiyor, kentte 11 müze, 11 çeşme ve daima 11’i gösteren bir de saat var. Katedralin imali da 11 yıl sürmüş. Aşikâr bir yaşa geldiğimden olmalı, çıkarken beni yoran merdivenin basamakları da 11’in üçle çarpıldığında elde edilen sayıya, yani İsa’nın çarmıha gerildiği yaşa eşit ve çanlar 11 adet. Soleure’ün İsviçre Konfederasyonu’na 1481 yılında katılan 11’inci kanton olması da bir tesadüf mı dersiniz? İsviçre, biliyorsunuz, Rolex de dahil ünlü markaları üreten saat sanayiinin merkezi. Vakti ölçme geleneği burada çok eskilere, ortaçağa dek gidiyor. Soleure’de 13. yüzyıldan kalma bir saat kulesi var ki, mevte her an biraz daha yaklaştığımızı anımsatsa da, kelam etmeden geçmek olmaz: Yelkovan renkli çerçevede saatleri gösteriyor, yakalamak isteyip de yakalayamadığımız, ellerimizin ortasından kayıp giden vakti.
Yirmi dört saate bölünmüş bir öbür devasa çerçevedeyse öğlen yukarda, gece yarısı aşağıda yer alıyor. Her ikisine de aşinayız yıllardır lakin mevt iskelet ve kurukafa suretine girmiş yan tarafta bekliyor. Her saat başında güzel ve sağlıklı şövalyeye gösteriyor yüzünü, “Vaktin geldi” dercesine. Ortada, başında mecnun takkesiyle tahtına yan gelip kurulmuş kralsa iktidarın süreksiz lakin mevtin kalıcı olduğunu anımsatıyor biz ölümlü kullarına. Evet, bu üç otomattan en güçlü olanı vefat “vakit tamam” dediğinde bitecek hayatımız. Bu yaşanası hoş dünyaya veda edeceğiz. Uzakta mor dağlar, eteklerinde orman tepelerinde kar ve yanı başımızda köprülerin altından akıp giden Aar ırmağı, çekip gidecekler hayatımızdan. Kırılgan varlığımızla boşlukta tek başına kalacağız…
