İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Sanayi Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeki Candan ve takımı, tabiatta kolay bulunan selülozu nano boyuta getirerek çelikten daha güçlü ve hafif nanoselüloz sinema üretti.
Doç. Dr. Zeki Candan, yaptığı açıklamada, nanoteknoloji laboratuvarında 2015’te başladıkları Nanoselüloz Sinema Projesi kapsamında, ahşabın ham unsuru olan selülozu mikro ve nano boyuta getirdiklerini söyledi.
Selülozu yüz bin, bir milyon kat daha küçülterek nano boyuta indirgediklerini lisana getiren Candan, “İnce, kalınlığı 50 mikrondan 100 mikrona kadar, yani bir kağıdın birkaç kat daha incesi ve kalını ortasında değişen, farklı gayeler için sinemalar yapıyoruz. Ürettiğimiz gerecin yoğunluğu 1,5, çeliğin yoğunluğu ise 7,8 gram/santimetreküp. Ürettiğimiz gerecin yoğunluğu çelikten 5 kat daha hafif. Bilhassa çekme direnci ise çelik kadar sağlam. Çekme direnci çelik ve benzeri eserlerden 2 ila 8 kat daha sağlam. Bu kullandığımız selülozun kaynağına, üretim sistemine nazaran değişiyor.” sözlerini kullandı.
Doğaya dost ürün
Nanoselüloz sinemanın yoğunluğunun ve hafifliğinin öne çıkan özellikleri olduğunu vurgulayan Candan, yeryüzünde selülozun bulunduğu her türlü atık ile kereste, kapı pencere doğrama üzere ahşap işleyen tesislerin atıklarından yapılan eserin ağaçların kesilmesini gerektirmediğini ve tabiata ziyanı olmadığını kaydetti.
Candan, ürettikleri gerecin birinci versiyonunun ıslanmaya karşı dirençli olduğunu belirterek, kağıt havlu ve A4 kağıdı suya atılınca ıslanarak çözündüğünü, tıpkı hammaddeden oluşan nanoselüloz sinemanın ise suda çözünmediğini anlattı.
Demirin, plastiğin ve camın tabiat çözünmesinin uzun yıllar aldığını hatırlatan Candan, şöyle devam etti:
“Nanoselüloz sinema etrafa atıldığı vakit rastgele bir kirliliğe yol açmaz. Tabiattaki canlılar tarafından tüketilebilir, yağmur ve güneşin tesiriyle doğal ortamda çözünür. Tabiatta büsbütün yok olur. Yüzde yüz biyolojik, biyodönüşümlü, etraf ve beşerle uyumlu bir gereç. Yanmaya karşı şu an bir direnci yok, kaynağı ahşap olduğu için. Yürüttüğümüz çalışmalarda eserin çelik kadar sağlamlığını ve hafifliği koruma ederek yanmaya karşı unsurlarla kaplayıp, ateşe dirençli hale getirmeye çalışıyoruz.”
Ülkeye döviz getirecek bir ürün
Candan, nanoselüloz sinemanın çelik, demir, alüminyum, metal ve plastiğin kullanıldığı alanlarda kullanılabileceğine dikkati çekerek, “Plastik tabiatta uzun mühlet kalıyor. Petrol türevi ve dışarıdan ana unsuru geliyor, maliyeti yüksek. Ürettiğimiz materyal ise yerli ve ulusal. Türkiye’deki her türlü ekosistemden ve sanayi atıklarından elde edilebiliyor. Münasebetiyle dışa bağımlı bir yapısı kelam konusu değil. Yerli ve ulusal imkanlarla yapılan bir teknoloji ve ekonomik. Eserde teknolojik ve inovatif olduğu için yurt dışına ihracatı kelam konusu. Ülkemiz için gelecekte döviz çıkarma değil, döviz getiren bir öge olduğunu düşünüyoruz. Ana materyalimiz ahşap olduğu için yükte hafif değerde yüksek olan katma pahası yüksek bir eser.” diye konuştu.
Candan, eserin ayrıyeten tıp, medikal, ilaç, elektronik, besin, otomotiv, yapı, boya, kimya, kozmetik, yapıştırıcı, kompozit, orman eserleri üzere çok farklı sanayilerde katma kıymetli eserlerin üretiminde kullanılabilme potansiyelinin olduğunu kaydetti.
Zeki Candan, 2015’ten itibaren kademeli olarak İstanbul Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi’nin takviyesiyle patent başvurusu yaptıklarını anlatarak, eser için birinci yaptıkları müracaatın da Türk Patent ve Marka Kurumu’nca tescillendiğini söyledi.
“Nanotim grubuyla çalışıyoruz”
İsveç, Finlandiya, Amerika ve Kanada’nın nanoselüloz konusunda önde ülkeler olduğunu belirten Candan, bu ülkelerdeki bilim insanlarının bu materyalin farklı özelliklerdeki formunun üretimiyle ilgili çalışmalar yaptığını anlattı.
Türkiye’deki bilim insanlarının da bu alanda çalışmalar yaptığını söz eden Candan, lisansı alınan eserin ise Türkiye’de birinci olduğunun altını çizdi.
Candan, şu an beyaz olarak üretilen malzemeyi sonraki kademelerde kullanılacak yerlere nazaran farklı renklerde de yapmak için laboratuvarda “nanotim” ismini verdikleri takımla çalışmalara devam ettiklerini lisana getirdi.
