Tüketici ve Etraf Hakları Federasyonu (TÜÇEDEF) Genel Lideri Osman İlhan, düzmece devre mülk satıcılarının tüketiciye tatil kazandıklarını, Yalova’da, Bandırma’da, Balıkesir’de fiyatsız ağırlayacaklarını söylediklerini belirterek, “Tüketici, rastgele bir masrafı olmayacağı, yemek-içme masraflarının şirkete ilişkin olduğu, servisle götürülüp ve servisle getirileceği palavrasına inandırılıyor.” dedi
Devre mülkte yaşanan mağduriyetlerine ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Osman İlhan, devre mülk mağdurlarının her geçen gün arttığını, satıcı firmanın devre mülk tüketicilerini kandırmak için her türlü yola başvurduğunu belirtti.
Satıcıların tüketiciye tatil kazandıklarını, Yalova’da, Bandırma’da, Balıkesir’de ağırlayacaklarını söyleyerek kandırdıklarını belirten İlhan, tüketicinin rastgele bir masrafı olmayacağı, yemek-içme masraflarının şirkete ilişkin olduğu, servisle götürülüp ve servisle getirileceği palavrasına inandırıldığını söz etti.
İlhan, tüketici her ne kadar başlangıçta alıp almamaya karar vermese de o vapura bindiğinde o devre mülkü almadan meskene dönmediğine işaret ederek, “Vapur’da profesyonel satış ve pazarlama uzmanları aileye ya da şahsa tabiri caizse kafalamaya çalışıyorlar. Satıcı, tüketicinin beğendiğini görünce, ‘Bunu ne kadar olsa satın alırsın?’, ‘Kaç taksit olsa satın alırsın?’, ‘Aylık ne kadar ödeyebilirsin?’ sorularıyla tüketiciyi test ediyorlar.” sözünde bulundu.
Sahte satıcıların, tüketicinin nizamlı bir gelir kaynağı olduğunu öğrendiklerinde o eseri satıncaya kadar bırakmadıklarını vurgulayan İlhan, “O vapurdan inmesi imkânsız üzere bir şey haline geliyor. Örneğin, bir tüketici aile tanıyorum. İkisi de yaşanan bu mağduriyetleri biliyorlardı. Gitmeden evvel katiyen satın almayacaklarına dair sözleşmişlerdi ancak bu vapur çeşidi müddetince ikisi de birbirinden habersizce başka ayrı devre mülk satın almak zorunda kaldılar.” biçiminde konuştu.
DEVRE MÜLK MAĞDURİYETİ ÇOĞUNLUKLA YALOVA, BALIKESİR, ARMUTLU’DA YAŞANIYOR
İlhan, düzmece satıcıların vapur içerisinde, “Ayda 100 lira taksit veremez misin? Çocuklarının geleceğine yatırım yapmak istemez misin?” şeklinde sorularla tüketiciyi kandırmaya çalıştıklarını hatırlatarak, şunları kaydetti:
“İlk 6 ay ayda 100 lira olarak belirlenen taksit ölçüleri sonrasında 2500 liraya kadar ulaşabiliyor. Birinci 6 ay 100 lira cazip geliyor lakin sonucunda 40 bin lira bir ölçü tutuyor. Vapurda yer alan eşler birbirinden uzakta tutularak tıpkı devre mülkü farklı başka almak zorunda bırakılıyorlar. Devre mülk mağduriyetlerinin çoğunlukla yaşandığı vilayetlere bakacak olursak Yalova, Balıkesir, Armutlu, Kütahya, Mudurnu, Sakarya başta geliyor. Bu bölgelerde bilhassa devre mülklerin inşasının sebebi sıcak (termal) suyun yer alması. Bundan ötürü devre mülk mağduriyetlerinin çoğunlukla yaşandığı yerlerdir.”
SAHTE DEVRE MÜLK SATICILARI PARAVAN ŞİRKETLERLE ORTAK ÇALIŞIYOR
Sahte satıcıların tüketiciyi kandırmaya “Bizden fiyatsız tatil hakkı kazandınız” cümlesiyle başladıklarını lisana getiren İlhan, tüketicilerin iki günlük tatili cüzi bir ölçüye yapması gerekirken 30 bin liralık senetlere imza atmaya zorlandıklarını belirtti.
İlhan, devre mülk satıcılarının kendi ismini yıpratmadan paravan şirketleri kullandığına değinerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kendilerine ziyan gelmeyecek halde paravan şirketler üzerinden satış yaptırıyor. Tüketici cayma hakkını kullanmak istediğinde ise kendi firmalarının eser satmadığını, paranın eseri satan paravan şirketten geri alınması gerektiğini söylüyorlar. Paravan şirketler, binlerce satış yaptıktan sonra çabucak şirketini iflasını veriyor ve kapatıyor. Mağdur olan tüketici tekrardan devre mülk firmasına başvurduğunda paravan şirkete yönlendiriliyorlar. Maalesef paravan şirketler kapatıldığı için tüketici hakkını geri alabileceği yer bulamıyor. Ana devre mülk satıcıları bu durumun sonunda temiz üzere görünüp çalışmalarına rahatça devam edebiliyor. Paravan şirketin ana devre mülk firması tarafından kurdurulduğu ve sürecin sonunda elde ettikleri haksız karları paylaştıkları bayağı bilinen bir şey. Paravan şirketler kendi hissesini aldıktan sonra kendi hissesini devre mülk firmasına aktarıyor. Ortada bir tapu yok, bir eser yok, devre mülk yok ancak her şeyin satışı yapılmış, senetler imzalatılmış tüketiciye. Tapuları almasa da dahi tüketiciler o kambiyo senetlerini imzaladığı için, 1’inci, 2’inci, 3’üncü şahıslara paraf edilerek o firmada 2’inci, 3’üncü şahıslara paraf ediyor. Ortada çok fazla aracı olduğu için gidip hakem heyetlerinde haklarını arayamıyorlar. Mahkemelere gitmeleri lazım. Kimi mağdurlar ise mahkemelerde uzun süren dava süreçlerinden kaçınarak kalan senetlerini ödemekten ve tapudan vazgeçenler de var. Devre mülk satıcıları aracı/paravan şirketleri kullanarak tüketiciyi kandırma sürecinin sonunu başarılı bitirebiliyorlar. Ortada yapılan rastgele bir yapı yok. Tüketiciye maketler üzerinden satışlar yaptırıyor.”
TİCARET BAKANLIĞI, TÜKETİCİYİ BİLGİLENDİRMEK İÇİN KAMU SPOTU DÜZENLEYECEK
Ticaret Bakanlığının elini taşın altına koyduğunu ve sivil toplum kuruluşları olarak hususla ilgili çalıştaylar yaptıklarının altını çizen İlhan, “Devre mülk firmaları da kendi ortalarında bir platform oluşturarak, açıklamalar yaparak kendilerini paka çıkarmaya çalışıyorlar. Ortada devre mülk yok, tapu yok, binlerce icraya uğramış tüketici var, maalesef yıkılmış aileler var.” diye konuştu.
Başkan İlhan, konutlarda da devre mülklerde de maket üzerinde satışın kanunen yasak olduğunu ve firmaların konut tamamlama sigortası yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğini söz ederek, bu düzenlemelerin tam uygulanmaya konmadığı için firmaların bu eksiklikten faydalanarak mağduriyet yaşatmaya devam ettiklerini aktardı.
Tüketicinin de hususla ilgili kâfi bilgiye sahip olmadığına ve Avrupa Birliği projesi üzerinden Ticaret Bakanlığının kamu spotu düzenleyeceğine değinen İlhan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Eğer bir tüketici eseri katiyen satın almayacağını belirtirse kendisine tavsiye edebileceği birini soruyorlar. Düzmece devre mülk satıcısı tavsiye edilen numarayı aradığında tavsiye eden kişinin ismini vererek itimat vermeye çalışıyor ve tüketicinin üzerine gidiyor. Tüketici burada teyit etme imkânı bile bulamıyor. Devre mülk mağdurlarının sayısı ortalama 50 binin üzerinde diyebiliriz. Bu mağduriyetlerin çoğunlukla da yaşandığı yer ise Yalova. Hem deniz hem de sıcak (termal) su imkanlarından faydalanmak için Yalova cazip geliyor. Tüketici daha yapılmayan bir eserin saatlerce reklamının verildiğini bilmiyor ve kandırılıyor. Tüketicilerimiz, şimdi bitmemiş bir yerden, tapusunu cebinde koymadan, görmediği yerden katiyen projeden, evrak üzerinden, reklam üzerinden bakarak eser satın almamalı. Mahallî idareye gidecek, tapu dairesine soracak alacağı tapunun dairesini ve projesini görmeden mutlaka devre mülk satıcılarına asla bir kuruş dahi verilmemeli.”
Osman İlhan, tüketicilerin senetler sürece konduktan sonra cayma hakkını kaybettiğini anımsatarak, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Sahte satıcılar senetleri çabucak sürece koymuyor. Ortadan 3-4 ay geçtikten sonra senetleri sürece koyuyorlar. Tüketici aradığında “Eğer beğenmezseniz almayabilirsiniz, biz iptal ederiz” diyerek, tüketicinin cayma hakkını kullanmaması için satıcı firma sonra senetleri öbür firmalara paraf ederek, öbür ikincil firmalar üzerinden tüketiciye icra gönderiyor. Kimi tüketiciler ailesinin ve çocuklarının yanında küçük düşürülerek, bu devre mülkü satın almaya maruz bırakılıyor. Çocuğuna bırakacak bir şeylerinin olması baskısı, sigaraya vereceği parayı devre mülke yatırım yapması baskısı tüketiciyi ailesinin yanında bunu almaya zorunda bırakılıyor. Düzmece satıcılar, bu durumda adamın çocuğunun yahut ailesinin geleceğine yatırım yapma imkânı vermiyor tersine onların geleceğini karartacak mağduriyet yaşatıyor.”
