Norveç bildiğiniz üzere Avrupa Birliği’nde olmayı başından beri reddeden, vatandaşlarının kendine has bir kültürü ve yüksek standartlarıyla yaşadığı uygar ülkelerden biri. Refah seviyesinin epey üstte olduğu bilinir. Bu yüzden değil midir ki dünyanın en kıymetli ülkelerinden olması. Bizden giden ziyaretçiler için fiyatların çok derecede yüksek olduğunu da göreceksiniz. Karşılaştırma yapılırsa mutsuz olunabileceğinden ziyaretçilere yalnızca değerli bir ülke olduğunun bilinmesi ve böylelikle dikkatli para harcanması tavsiye edilir.
Zaten 385 bin kilometrekare yüzölçümünde yalnızca yaklaşık 5.5 milyon kişinin yaşadığı bir ülkeyi hayal edebiliyor musunuz? Hayal etmesi dahi güç. Tıpkı başka kuzey Avrupa ülkeleri üzere uygar, sakin, refah ve yönetilebilir. Dünyanın kişi başı gelir seviyesi en yüksek ülkeleri ortasında olabilirler, yüksek düzey bir hayat standartlına da sahip olabilirler. Uygun iktisat ve hayat standarttı bir ülkede yaşamayı seçmek için kıymetli bir unsurdur. Ama şuradan bakacak olursak; örneğin kışın günün çoğunluğu gece, yazın da akşam karanlığının sonlu olduğu bir hayatı nasıl bulursunuz? Kışın, çok az gün ışığı görmek hayatı nasıl tesirler? Ülkede kuzeye yanlışsız çıkıldıkça gün ışığı müddetinin azaldığını düşünerek bunu hayal edelim. Yahut havanın çok az karanlık kaldığı bir yaz düşünün. Karanlık olmadan uyuyamayanlar var mı? Yaz günlerinin birçok ışıklı geçebilir lakin fazla sıcak ve nem olmadığından bunaltıcı olmuyor.
Norveç’e birinci ziyaretim en kuzeyde bulunan Trondheim kentindeydi. Amsterdam aktarmalı uçuşla Trondheim’a geçerken uçaktan ülkenin okyanus kenarındaki o tabiat mucizesi kıvrımlarını, dağların volkanik patlamalarla ayrılarak oluşturduğu kanyonları, okyanus boyunca renk dalgalanmasını gözlerimi alamayarak seyrettim. Uçağın gündüz uçmasını ve hayran kaldığım bu mucizeyi seyretme fırsatı için şükrettiğimi anımsıyorum. Şayet tıpkı rota ile uçarsanız pencere kenarından gündüz uçuşu tercih etmenizi ısrarla öneririm. Bu türlü bir talihi kaçırmayın derim.
Gecenin bir vakti indiğim Trondheim havaalanında hiçbir misyonlu yoktu. Hiç şaşırmadım, İşte medeniyet dedim kendi kendime. Yalnızca bizim uçağın olduğu pistte yolcular sakince bavullarını buldular ve alıp çıktılar. Havanın aydınlık olduğu bir gecenin alışkın olmadığım hüznüyle kente giderken düşünüyorum. Gece aydınlığından doğayı seyretmenin farkları… Işık hafif farklı olduğundan mıdır nedir tabiat renkleri mi değişmiş? Yahut yorgunluktan düş görüyor olmalıyım… Ağaçlar, yapraklar, gökyüzü ve okyanus renklerinin birbirine yansıttığı ışıkların karışımı olsa gerek.
Gecenin hatırlayamadığım bir vaktinde oteli ararken hiç zorlanmadım. Cumartesi gece yarısı fakat aydınlık ve ılık bir hava enteresandı, cümbüşten dönen insanların alkol ve yorgunlukla karışık kokusunu alarak yürüyordum. Gece vakti hâlâ ışık olsa dahi otellerde kalın perdeler hayat kurtarıyor. Bunu keşfetmem fazla vakit almadı. Zati hem yol yorgunluğu hem hoş imgelerin verdiği sarhoşlukla dayanacak halim kalmamıştı, çabucak uyumuşum. Davet aldığım kongredeki konuşmam sonrasında ülke ve kentleri biraz daha tanıma fırsatına vakit ayırmam gerekirdi.
Bu coğrafyaya turist çeken değerli nedenlerden birisi de Kuzey Işıkları’dır. Görme ihtimalinin yüksek olduğu bir tarihte ne kadar kuzeye çıkılırsa o kadar müsabaka ihtimali artar. Maalesef bana denk gelmedi lakin yeterli bir plan yapılarak bu harikulâde tabiat mucizesini görmeden ölmeyin derler.
Norveç’in başşehri Oslo dışında Bergen kenti de turistik bir kenttir. Yazın fiyort çeşitlerinin uğradığı, kalktığı bir liman kentidir. Benim de favori şehirlerimden biridir. Hele yazın nemli ve bunaltıcı havalarında orada üşümek, okyanusa karşı kahve içmek ve mahallî balıklardan yemek… Mesela; balina etini tatmak isterseniz burada ziyadesiyle mevcut. Yazın ortasından gittiğimiz ve bavula aslında kalın şeyler attığım halde bere ve atkı satın almak zorunda olduğum tek kent Bergen. Bu ortada Oslo’dan Bergen’e geçerseniz bu sınırı tren ile tercih ediniz, dünyanın en eşsiz seyahatlerden biri olarak, ömür uzunluğu unutulmayacak görünümler ve iklimler göreceksiniz.
Büyüleyici fiyortlar
Bergen’de fiyort çeşidi olmazsa olmaz bir aktivitedir. Kentin tam göbeğindeki limandan kalkar ve tüm gün kıyıya yakın minik köylerin manzaraları ve değişen iklimle renklenen bir belgesel setinde üzere hissedeceksiniz. Uçaktan seyrederken tıpkı hayalini kurduğum resimdeyim. Oradan hayal meyal gördüğüm gemilerden birindeyim ve kendimi boğazda salınan vapurlardaki martılar kadar özgür hissediyorum. Ömrün ödüllerinden birisi olsa gerek diye şükretmeye doyamıyorum. Gemi kıyıya paralel giderken bazen denetimli açılıyor bazen sürükleniyor. Bazen de zirvelerin üzerinden akan Karadeniz şelaleleri üzere iki kıyı ortasında kalıyor, ustalıkla o dar kanyona giriyor ve yavaşça hareketlerle çıkıyor. Çocukken babam kâğıttan gemi yapardı ve dingin ırmakta yüzdürmeye çalışırdık ancak her seferinde suya kapılır bizi terk ederdi, nedense aklıma bu anılar geliyor.
Başarılı kaptan bu çeşidin bir özelliği olarak bir şelaleye o kadar yaklaşıyor ki oradan miçolar su dolduruyor ve sonra bizlere ikram ediyor. Fiyort suyu içmek nedir diye soran olursa şöyle söylenir; Artık hiçbir eskisi üzere olmadı diye bir yanıt vermeyi çok isterdim. Latife bir yana turistlere güzel gelen bu şov sonrasında bu belgeselin çabucak hemen sonuna gelmiştik.
Hayatta hiç bitmesin denilen şeylerden biri daha bitmek üzere. Yavaş salınan gemi dönerken her dönüş üzere tez ediyor. Güya durakta bıraktığı birini özlemiş üzere. Ne tuhaf bir his, dönüşe geçmek. Hâlbuki daima başlangıç ve bitiş var. Başlangıç ne kadar uzun, bitiş ne süratli. Kaptana neden bu kadar süratli gidiyorsunuz diye müdahale etmek geliyor içimden.
Oturmayı dahi vakit kaybı gören bizler ise her anı ölümsüzleştirmek ismine makinalara sayısız basıyoruz. Artta her vakit bulunamayacak düş üzere bir dekor. Boğaz gemilerindeki martılar üzere olmasa da kuşların melodilerinin eşlik ettiği hoş köyler, küçük balıkçı kasabaları, yeşilin her tonu ile mütevazı yaşayan köylülerin salladığı ellere karşılık veriyoruz. O an için ne kadar şanslı olduklarını düşünüyorum. Ve anın tadını çıkarmaya çalışıyorum.
Yine fazlaca şükür, memnunluk, biraz düşler ve biraz da hüzün. Elimde bitirmeye kıyamadığım fiyort suyu, aklımda yeni öyküler ve yüreğim ülkemde olarak tekrar geldik çıktığımız noktaya…
