HER şey dahil oteller, organik atıklar, sera tarla atıkları, meyve suyu fabrikaları atıkları ve çok daha fazlası… Saydığımız bu atıklar çoklukla çöpe gidiyor. Hem etrafa ziyan hem de iktisada. Türk teşebbüsçüler ise organik ve kompost atıkları dönüştürmenin farklı bir yolunu buldu. Ziraat Mühendisleri, Levent Çalışkan, Osman Necip Aksoy ve Etraf Mühendisi Hüseyin Oral Şenay, ‘Bioex’ isminde bir makine geliştirdi. Bu makine organik ve kompost atıkları 16-36 saat içinde gübreye dönüştürüyor. Süratli fermantasyon sistemiyle çalışan makinenin yanı sıra içine eklenen enzimler de yeniden Bioex tarafından üretiliyor. Sonuç olarak işletmeler ve kurumlar, çöp olan atıklarını dönüştürebiliyor. Biz de Bioex grubuyla bir ortaya gelerek, geliştirdikleri teknolojiyi konuştuk.
HIZLI FERMANTASYON
Şirketin kurucu ortaklarından Hüseyin Oral Şenay, nasıl yola çıktıklarını şöyle anlattı: “Ülkemiz güçlü bir organik unsur potansiyeline sahip. Büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvan dışkılarının, besin atıklarının, organik içerikli evsel ve endüstriyel atıkların, zirai atıkların, ekonomik ve çevreci projeler ile kıymetlendirilmesine gereksinim var. Uzun süren araştırma geliştirme faaliyetleri sonucu ‘Hızlı fermantasyon sistemi’ni geliştirdik. Organik atıklar yalnızca 1 günde fermente edilerek iktisada kazandırılabilir hale geldi. Böylece atık olarak kabul edilen hususlar yeni bir ticari eser haline dönüşüyor. Önümüzdeki yıllarda gübre bölümü evrilecek ve yeni kuşak gübre olan ‘organamineral’ gübrelerin kullanımı artacak. Biz de dünyadaki gübre kullanımı alışkanlığını değiştirmeyi hedefliyoruz.”
36 SAAT SÜRÜYOR
Geliştirdikleri teknolojinin nasıl işlediğine değinen Şenay, “Organik atık idaresi, fermente gübre ve yem üretimi kesimlerine yönelik olarak Süratli fermantasyon sistemi reaktörleri, yardımcı ekipmanları ve Bioex Fermantasyon Enzimleri üretiyoruz. Reaktöre yüklenen organik atıkların homojen karışımı sağlanıyor. Ham unsura nazaran belirlenen ölçüde enzim reaktöre ek ediliyor. Sıcaklık, kızgın yağ kazanıyla elde ediliyor. Isı ile 55-65 dereceye çıkartılıyor. Böylece enzim etkin hale geliyor ve fermantasyon başlıyor. Giren ham unsurun nemine bağlı olarak 16-36 saat sonunda en son eser oluyor. Yani gübre hazır oluyor” dedi.
Hızlı fermantasyon sisteminde kritik noktanın mikroorganizmalar olduğuna dikkat çeken Şenay, “Reaktör, bu mikroorganizmalar için uygun ortamı hazırlıyor. Süreç termofilik olarak devam ediyor. Organik gübre üretiminde Bakanlığın zarurî koştuğu 70 derecede 1 saat bekletilme süreci, sürecin son saatinde yerine getiriliyor. Bioex kompost enzimi büsbütün tabiattan izole ettiğimiz fermantasyon bakterileri ve enzimlerinden oluşuyor. Bu bakterileri Aydın ADÜ Teknokent’te bulunan Renopsis Biyo Teknoloji AŞ firmamız tesislerinde üretiyoruz” dedi.
HER ŞEY DAHİL OTELDE KULLANILMAYA BAŞLANDI
GELİŞTİRDİKLERİ teknolojiyi, başta endüstriyel atıklar için büyük kapasiteli dizayn ettiklerini belirten Şenay, “1.5, 3, 10 ve 22 m3 kapasiteli reaktörler üretiyoruz. Fiyatlarımız proje bazlı değişiyor. Rusya ve Pakistan’da belediye organik atıkları, İspanya ve Hollanda’da bitkisel atıklar için görüşüyoruz. Birinci makinemizi Hilton Dalaman Sarıgerme Oteli’ne kurduk. Bu tesiste, otel bünyesinden çıkan yemek atıklarını, sebze–meyve atıklarını çeviriyoruz” diye konuştu.
