“Batı Karadeniz’in Efes”i olarak isimlendirilen Prusias isim Hypium Antik Kenti’nde evvelki yıllarda yapılan hafriyatlarda, tarihi MÖ 3. yüzyıla kadar dayanan, vakitle üzerine yeni yapılar inşa edilen ancak toprak altı zenginliği bozulmayan antik tiyatro, surlar, su kemerleri ve Roma köprüsü üzere yapılar gün yüzüne çıkarıldı. Konuralp Mahallesi’ndeki antik kent bölgesinden çıkarılan yapıtlardan kimileri, belde girişinde yer alan 3 teşhir salonu, iki depo, laboratuvar ve idari kısımdan oluşan müzede sergileniyor.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Resul Taştan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl Konuralp Müze Müdürlüğü Başkanlığında kazıların gerçekleştirildiğini, bu yıl da kısa müddet içerisinde kazılara tekrar başlanacağını söyledi. Kültür Bakanlığı, Düzce Valiliği ve Belediyeden işçi talebinde bulunduklarını belirten Taştan, “Ay sonuna yaklaştığımızda bu yılki kazmamızı vuracağız. Buradaki tiyatro, Karadeniz Bölgesi’nde korunmuş tek antik tiyatrodur. Bu yıl da Bakanlığımız, Valilik, Belediye ve Düzce Üniversitesi iş birliğinde kazılarımıza devam edeceğiz. Geçen yıl muhakkak alandaki basamakları açığa çıkardık ve bu yıl da birebir bölgeden kazılara devam edeceğiz.” diye konuştu.
“Burası bölge için çok kıymetli bir alan”
Kazı danışmanı Düzce Üniversitesi (DÜ) Arkeoloji Kısmı Öğretim Vazifelisi Doç. Dr. Emre Okan da bölgenin arkeologlar için heyecan verici olduğunu kaydetti. Geçen yıldan daha kalabalık bir grupla çalışmalara başlayacaklarını lisana getiren Okan, şöyle devam etti: “Bu ve buna misal antik kentlerdeki en büyük problem; nerede ne olduğunu varsayım ediyoruz lakin onlara kısa vadede ulaşamayacağımızı bilmek bizi üzüyor. Elimizde olanları kıymetlendiriyoruz. Şu an bir Roma köprüsü var ve hafriyatlar gerçekleştiriliyor. Kentin en kıymetli olan yapısı antik tiyatro. Burası bölge için çok değerli bir alan. Ayakta kalan en kıymetli antik tiyatro. Gerek mimarisi gerekse taş işçiliğiyle kullanım evrelerinin tespit edilmiş olması ile değerli bir alan. Konuralp’i gözle görülür hale getirecek en kıymetli hafriyat ve proje burası.”
Ceneviz kalesindeki çalışmalar
Akçakoca ilçesindeki 8 asırlık Ceneviz Kalesi’nin de onarım çalışmalarının akabinde bölge turizmini canlandırması hedefleniyor. Karadeniz ticaret yolunu kullanan gemilerin güvenliğinin sağlanması ve kontrolü gayesiyle Cenevizliler tarafından inşa edilen kale, yaklaşık 4 yıl evvel UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne alındı. Denize sıfır pozisyonuyla tarihi misyonunun izlerini taşıyan kalenin sonları içerisinde, Avrupa Etraf Eğitim Vakfı tarafından Karadeniz kıyılarına verilen mavi bayraklı plaj bulunuyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Müdafaa Şurası tarafından arkeolojik doğal sit alanı ilan edilen Ceneviz kalesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığınca 2 yıl evvel başlatılan onarım çalışmalarının yarısı tamamlandı.
“Kale ticaret merkezi olarak kullanılmış”
Kazı takımından DÜ Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Ahmet Bilir, hafriyat yapılan alanın, Cenevizlililerin Orta Çağ’da kale formatında kurduğu bir koloni kenti olduğunu söyledi. Hafriyat ve onarım çalışmalarına yaz aylarında devam edileceğini aktaran Bilir, “Buranın ehemmiyeti şu; o çağlarda kale bir ticaret merkezi olarak kullanılmış. Bunun en değerli ispatı Cenevizlililerin Karadeniz ticaretine hakim olma çalışmaları kapsamında burayı kullanmış olmalarıdır. Yunanlılardan başlayan ve Cenevizliler tarafından devam eden liman ticaretinin en değerli delili bu kaledir.” sözlerini kullandı.
Bilir, bölgede su altı çalışmalarının da devam ettiğini ve kıymetli bulgulara rastladığını anlatarak, “Bölgede yakın vakitte bir ticaret gemisi modülü olduğunu düşündüğümüz bir çapaya rastladık. Bunun üzerinde çalışmalarımız sürüyor. Karadeniz Bölgesi’nde 1. ve 2. Dünya Savaşı’na dair delillerin olduğunu biliyoruz. Mayın kalıntılarının olduğunu biliyoruz. Hasebiyle kale ve etrafı, stratejik bir kıymete sahip. Bu nedenle Cenevizliler tarafından tercih edildiğini söyleyebiliriz.” diye konuştu.
