ENFLASYON mayısta sürpriz yaptı ve aylık yüzde 1.3 olan beklentilerin bilakis yüzde 0.95 arttı. Böylelikle yıllık enflasyon da nisandaki yüzde 19.5’lik düzeyden mayısta yüzde 18.71’e geriledi. Enflasyondaki sürprizin sebebi taze meyve ve zerzevat fiyatlarındaki ucuzlama. Yeni dönem eserlerinin tezgahlara çıkmasıyla zerzevat ve meyvelerde yüzde 50’yi bulan fiyat düşüşleri enflasyona olumlu tesir yaptı.
Türkiye İstatistik Kurumu bilgilerine nazaran besin kümesinde nisana nazaran fiyatlar yüzde 1.18 düştü. Ve bu aylık enflasyonu 0.29 puan geriletici tesir yaptı. Pazara gelen yeni mahsul eserlerle biber yüzde 54.5, kuru soğan yüzde 45.4, dolmalık biber yüzde 41.3, salatalık yüzde 33.3, domates yüzde 28.7 ucuzladı. Tüm taze zerzevat ve meyve eserlerinde geçen aya nazaran düşüş yüzde 14.98 oldu. Taze zerzevat ve meyvenin bilakis ekmek, dana, tavuk eti fiyat artışları yaşadı. Ekmekte yüzde 5.2, dana etinde yüzde 5.4, tavuk etinde ise yüzde 15.8 artış var. Bunun yanı sıra sütteki yüzde 5.9 artış peynire ve yoğurta yüzde 6 artırım getirdi.
SİGARA ETKİSİ
Sigarada geciken artırım mayıs ayında tesirli olunca içki ve sigara kümesi enflasyonu artırıcı tesir yaptı. İçki ve sigara kümesindeki yüzde 8.88’lik aylık yükselişin manşet enflasyona olumsuz tesiri 0.39 puan oldu. Mayıs ayı başında sigaralara yüzde 9 yani paket başı ortalama 2 lira artırım gelmişti.
Giyim ve ayakkabı kümesi yaz dönemi eserlerinin fiyatları nedeniyle enflasyona olumsuz tesir yapıyor. Giysi ve ayakkabı kümesinde nisana nazaran aylık artış yüzde 4.09 ve bunun aylık enflasyona tesiri 0.26 puan. Haziran ayıyla birlikte bu kümede yavaş yavaş yaz indirimleri başlayacak. Bu indirimlerin enflasyona olumlu tesirlerini göreceğiz.
OTODA YÜKSELİŞ
Ev eşyası kümesi yüzde 1.58’lik fiyat düşüşüyle enflasyonu olumlu etkileyen kümeler ortasında. Bu kümede düğün dönemi öncesi bilhassa yatak, yemek, oturma odası kadrolarında indirim var. Ulaştırma kümesinde ise Euro’daki fiyat değişimlerine paralel araba fiyatlarında artış var. Dizel arabalar yüzde 7.9, akaryakıtlı arabalar yüzde 2.7 fiyat artışı yaşadı. Akaryakıt fiyatlarında da ham petrolde mayısta yaşanan yükselişin tesiri gözleniyor. Akaryakıtta artış yüzde 1.18. Ulaştırma kümesinde yüzde 2.18’lik yükselişin de aylık enflasyona tesiri 0.36 puan. Lokanta ve otellerde yüzde 1.61’lik fiyat artışı enflasyonu 0.13 puan etkiledi. Altın fiyatlarındaki yüzde 5.07 artış da çeşitli mal ve hizmetler kümesinde enflasyonu arttırdı. Bu kümede yüzde 1.48’lik artışın aylık enflasyona tesiri ise 0.08 puan.
ENFLASYONDA DÜŞÜŞ TRENDİ SÜRÜYOR
HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, enflasyon sayılarının, “yıllık bazda hem tüketici enflasyonunda, hem üretici enflasyonunda hem de çekirdek enflasyonda yakalanan kıymetli düşüşü ortaya koyduğunu” belirtti. Bakan Albayrak, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Açıklanan enflasyon sayıları, yıllık bazda hem tüketici enflasyonunda, hem üretici enflasyonunda hem de çekirdek enflasyonda yakalanan kıymetli düşüşü ortaya koyuyor. Enflasyonda düşüş trendi sürüyor. İnşallah, yıl sonunda hedeflediğimiz sayıları tutturacağız” sözünü kullandı.
ÜRETİCİ ENFLASYONU YÜZDE 28.71
TÜİK bilgilerine nazaran Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) mayısta bir evvelki aya nazaran yüzde 2.67, geçen yılın aralık ayına nazaran yüzde 7.99, geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 28.71 ve 12 aylık ortalamalara nazaran yüzde 32.85 yükseldi. Mayısta nisana nazaran üretici enflasyonu madencilik ve taş ocakçılığı bölümünde yüzde 1.87, imalat sanayi dalında yüzde 2.87, elektrik, gaz üretim ve dağıtımı kesiminde yüzde 1 artarken, su temini kesiminde yüzde 2.51 düşüş gösterdi.
ÇEKİRDEKTE İÇ TALEP ETKİLİ
TÜİK’in birtakım fiyat değişimlerini gözardı ederek hesapladığı ve Merkez Bankası’nın da para siyaseti için takip ettiği çekirdek enflasyon bilgilerinde de olumlu bir eğilim var. Analistler bu eğilimi zayıf iç talebe bağlasalar da TÜİK’in işlenmemiş besin, güç, içki ve sigara ile altın fiyatlarındaki değişimler hariç hesapladığı B çekirdek enflasyonu yıllıkta nisandaki yüzde 16.78 düzeyinden mayısta yüzde 16.90’a çıktı. Yeniden TÜİK’in güç, besin ve içecek, içki ve sigara ile altın hariç hesapladığı C çekirdek enflasyonu nisandaki yüzde 16.30’dan yüzde 15.87’ye geriledi.
