TÜRKİYE İsrafı Tedbire Vakfı’nın (TİSVA) hazırladığı rapor, ülkemizde israfın boyutlarını gözler önüne serdi. Buna nazaran Türkiye, bir yılda ulusal gelirin yüzde 15’ine denk gelen yaklaşık 555 milyar lira kaynağını israf ediyor. 214 milyar liralık besin israfının yapıldığı Türkiye’de günde 6 milyon ekmek çöpe gitti. Hazırlanan rapor, Türkiye’nin güçte, suda, besinde, meyve-sebzede yaptığı israfın boyutlarını gözler önüne serdi. En büyük israf kalemlerinden biri güç. Rapora nazaran konutlarda her 100 TL elektrik faturasının 35 TL’sini tasarruf etme potansiyeli bulunuyor. Türkiye’nin toplam güç tasarruf potansiyeli yüzde 25 olarak tespit edildi. Aslında yalnızca konutlarda israf önlense bu epeyce büyük bir tasarruf manasına gelecek. Şöyle ki, Türkiye’de tüketilen toplam elektrik gücü içinde aydınlatmanın hissesi yüzde 25 olarak veriliyor. Bu, yüzde 35 konutlarda güç tasarruf sağlandığında Türkiye genelinde ayda yaklaşık 4 milyar kWh’lık bir tasarruf manasına geliyor.
GIDADA SORUN
Rapor, Türkiye ulusal gelirinin yaklaşık yüzde 15’ini israf ettiğine dikkat çekerken bunun 2018 yılı datalarına nazaran 555 milyar liraya ulaştığını gözler önüne seriyor. Bu hesap hem ana israf kaynakları hem de besin, güç su üzere israf kaynaklarından hesaplandı.
Raporda, besin alanında Türkiye’de israf edilen ölçünün 26 milyon ton olduğuna işaret edilirken bunun 125 milyar liraya karşılık geldiği belirtildi.
Ayrıca, Türkiye’de bir yılda yetişen 49 milyon ton meyve ve zerzevatın yüzde 25-40’ı kaybolduğu yahut israf edildiğine de dikkat çekilerek en optimist hesapla bunun 25 milyar lira pahasında olduğu vurgulandı.
EKMEKTEKİ İSRAF
Ekmek israfının ayrıyeten dikkat çektiği kaydedilen raporda şöyle denildi: “Ülkemizde 300 gram üzerinden günde yaklaşık 85 milyon ekmek üretilmiş, tüketim ise 79 milyon civarında gerçekleşmiştir. Geriye kalan 6 milyon ekmeğin günlük çöpe gittiği söz edilmektedir. Bu oran üretilen ekmeğin yüzde 7’sine denk gelmektedir.”
Türkiye genelinde kağıt-karton tüketimi yıllık yaklaşık 6 milyon tondur. Kişi başı tüketim ise 70 kilogramdır. Her yıl kâğıt, karton ve yaşamsal gereksinimlerimiz için kişi başı ortalama 7 adet ağaç tüketilmektedir.
DAMLAYAN MUSLUKTAN 11 MİLYAR TL’LİK KAYIP
DAMLAYARAK akan bir musluk, yılda 3 metreküplük su kaybına sebep olmaktadır. Bunun her konuta maliyeti yaklaşık 6 bin TL civarındadır. Türkiye’de yaklaşık 19 milyon konuttan yalnızca yüzde 10’unda bu türlü bir durum olduğunda, oluşan israf yaklaşık 11 milyar TL’dir. Bir kişinin günde iki defa 1 dakika boyunca musluk suyunu kapatmadan diş fırçalaması yılda 8 ton su israfına neden olmaktadır. Bunu, nüfusun yüzde 20’sinin yaptığı hesaplandığında ülkemizin toplam kaynak kaybı yaklaşık 13 milyar TL oluyor.
SU SARFİYATI 14 LİRA ARTTI
Bir ülkenin su zengini sayılması için kişi başına yıllık 8-10 bin metreküp su düşmesi gerekir. Türkiye 1.593 metreküplük kişi başına kullanılabilir su ölçüsüyle su zengini bir ülke değildir. DSİ bilgilerine nazaran, 2030 yılında 100 milyon nüfusa ulaşacak Türkiye’nin kişi başına 1.120 metreküp kullanılabilir su ölçüsüyle, su kasveti çeken bir ülke pozisyonuna gelecektir. Buna nazaran 2050 yahut 2100 yılında Türkiye’yi çok önemli bir su krizi gayreti beklemektedir. Bireyler ortasında ‘51-100 TL’ ortası su faturası ödeyenler (yüzde 51,6) en yüksek orandadır. Aylık ortalama ödenen su faturası ortalama yaklaşık 79,50 TL’dir. Hesaplamaya nazaran 1 yılda aylık su masrafı 14,10 TL’lik bir artış göstermiştir.”
