Antalya’da yaşayan Merihan Neris Canak (18), Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) girmek için 12 Şubat 2019’da müracaat yaptı. Bir gün sonra da okul müdürü Ş.İ.U. ile birlikte imtihan fiyatını ÖSYM’nin ‘https://odeme.osym.gov.tr/’ sayfası üzerinden ‘kartlı ödeme sistemi’ ile online olarak ödedi. Öğrenci ve müdür, argümana nazaran, ekranı denetim ettiklerinde ‘İşleminiz tamamlandı’ yazısını gördükleri için ödemenin tamamlandığını sandı. Fakat Merihan Neris Canak, 28 Mart 2019’da imtihan yeri kağıdını çıkarmak için ‘https://ais.osym.gov.tr’ adresine girdiğinde YKS başvurusunu göremedi.
KDK’YA BAŞVURDU
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı’nı (ÖSYM) arayan Canak’a, bankanın ‘3D’ yanılgısı verdiği, bu nedenle ödemenin gerçekleşmediği ve müracaatın iptal edildiği söylendi. İmtihana giremeyeceği için yıl kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Canak, tahlil için 5 Nisan’da Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) başvurdu. Canak, KDK’ya verdiği dilekçede, hesabının bulunduğu bankadan yahut ÖSYM’den ödeme yapılmadığına dair ikaz gelmediğini, müracaatının iptal edildiği bilgisi verilseydi 19 Mart 2019’da bir günlük açılan ‘geç başvuru’ hakkını kullanabileceğini belirtti. Öğrenci, kendisinden kaynaklanmayan bu durum nedeniyle yaşadığı mağduriyetin giderilmesi için imtihan fiyatını ödeme şartıyla sisteme kaydının yapılmasını talep etti.
‘İŞLEM BİTMEDEN SAYFA KAPATILDI’
Başvuru üzerine mevzuyu araştıran KDK, online ödeme sürecinin taraflarından bilgi ve evrak istedi. KDK’ya ÖSYM, kurumun çalıştığı kamu bankası ve öğrencinin hesabının olduğu bankadan log kayıtlarıyla yanıtı yazılar gönderildi. ÖSYM’den gelen yazıda öğrencinin iki kere YKS için ödeme teşebbüsünde bulunduğu savunulurken, birincisinde ‘3D Secure’ şifresini girmediği yahut kusurlu girdiği, ikincisinde ise belirlenen müddette süreci tamamlamadığı için ödeme sürecini gerçekleştiremediği öne sürüldü. Başkanlık, öğrencinin ikinci ödeme teşebbüsünü tamamlayamamasının nedeninin şifreyi girdikten sonra karşısına gelen ‘Lütfen bekleyiniz süreciniz devam etmektedir’ bildirisi sırasında sayfayı kapatması olduğunu sav etti.
‘SİSTEMDE TEKNİK AKSAKLIK OLABİLİR’
Öğrencinin çalıştığı bankadan gelen yazıda ise yanlışın, sistemdeki aksaklıktan kaynaklanmış olabileceği belirtildi. Yazıda ayrıyeten Canak’ın ‘3D Secure’ doğrulama şifresini gerçek girdiği; fakat sürecin tamamlanması için bankaya ÖSYM’nin çalıştığı banka tarafından gelmesi gereken otorizasyon talebine rastlanmadığı bildirildi. Canak’ın çalıştığı banka, ödeme sürecinin tamamlanamayışındaki kusurun bankalar ortasındaki teknik aksaklıktan kaynaklanmış olabileceği görüşünü de iletti.
ÖSYM’nin çalıştığı kamu bankası da kusurun sistemden kaynaklandığı tezini dayanaklar nitelikte karşılık yazısı gönderdi. Banka, öğrencinin ‘3D Secure’ sürecini tamamladığını; lakin ÖSYM tarafından sürecin kapatılması için gereken iletinin bankaya gönderilemediği tespitini iletti.
‘ÖĞRENCİNİN MAĞDURİYETİ GİDERİLSİN’
Bilgi ve dokümanları inceleyen KDK, 30 Mayıs 2019 tarihli tavsiye kararında, ÖSYM’den öğrencinin mağduriyetinin giderilmesini istedi. Kamu Başdenetçisi Onur Malkoç’un imzasını taşıyan kararda, şöyle denildi:
“YKS ödeme sisteminde yaşanan teknik aksaklıklar sebebiyle imtihan fiyatını ödeyemeyen başvurana, imtihan fiyatı alınmak kaydıyla YKS’ye giriş hakkı tanınması, online ödeme sistemindeki aksaklıkların giderilerek bundan sonra emsal mağduriyetlerin oluşmasına mani olunması konusunda gerekli önlemlerin alınması konusunda ÖSYM Başkanlığı’na tavsiyede bulunulmasına, 6328 sayılı Kanunun 20’nci hususunun 3’üncü fıkrası uyarınca, ÖSYM Başkanlığı’nca bu karar üzerine tesis edilecek sürecin 30 gün içinde kurumumuza bildirilmesinin mecburî olduğuna, kararın başvurana ve ÖSYM Başkanlığı’na bildirisine Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi tarafından karar verildi.”
KDK’nın tavsiye kararı karşısında ÖSYM’nin olumlu cevap vermediği, yanılgının öğrencide olduğu görüşünü savunduğu öğrenildi.
