PİYASALARDA gözler bugün Merkez Bankası’nın kararında olacak. Murat Uysal başkanlığındaki birinci Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısında faiz indirimine kesin gözüyle bakılıyor. Ne kadarlık indirim olacağı konusunda birçok iddia var. Yapılacak indirim oranının tıpkı vakitte kredi faizlerini etkilemesi bekleniyor. Piyasa uzmanları Merkez Bankası’nın siyaset faizindeki mümkün indiriminin yavaş yavaş yansıtılmaya başlandığını lisana getiriyorlar. Bunun için örneğin 300 baz puan indirim olacaksa tamamının kredi faizlerine yansıması beklenmiyor. Lakin tekrar de 300 baz puanlık indirimin kredi faizlerini aşağıya çekebileceği iddia ediliyor. Öteki taraftan kredi daralması nedeniyle faizlerde rekabet olmayacağını düşünenler de bulunuyor.
İNDİRİM NE OLUR?
Murat Uysal’ın 6 Temmuz’da Merkez Bankası lideri olmasının akabinde birinci PPK toplantısı bugün yapılacak. Toplantıda yüzde 24 olan siyaset faizinin 200 ile 400 baz puan ortasında indirileceği varsayımları yapılıyor. Genel beklenti 250 ile 300 baz puan ortasında ağırlaşıyor. Saat 14.00’de karar açıklandıktan sonra ise faiz indiriminin kredi faizlerine tesirinin ne olacağı izlemeye alınacak. Piyasa uzmanları bir müddettir kredi faizlerinde indirimin tesirinin görülmeye başladığını söz ederken, bankaların yıllık maliyetlerine nazaran Merkez Bankası faiz indiriminin kredi faizlerine yansıtılabileceğini lisana getirdiler.
Merkez Bankası bilgilerine nazaran 12 Temmuz itibariyle gereksinim kredileri faiz oranı yüzde 27.62, taşıt kredilerinde yüzde 27.67, konut kredilerinde yüzde 21.36 ve ticari kredilerde de yüzde 25.43 seviyesinde bulunuyor. Gereksinim kredilerinde 12 Nisan’da yüzde 25.41 olan faiz oranı, 10 Mayıs’ta yüzde 28.31, 14 Haziran’da yüzde 29.66 oldu. 5 Temmuz haftasında yüzde 28.32’ye gerilerken, 12 Temmuz haftasında da yüzde faiz yüzde 27.62’ye geriledi. Taşıt kredileri ise faiz 12 Nisan’da yüzde 24.72’ydi. 14 Haziran’da yüzde 29.16 olurken, 5 Temmuz’da yüzde 28.14’e, 12 Temmuz’da da yüzde 27.67’ye düştü. Ticari kredilerde de 12 Nisan’da yüzde 24.92 olan faiz, 12 Temmuz haftasında yüzde 25.43’e geriledi.
ETKİSİ NASIL YANSIR?
Yapılacak mümkün faiz indiriminin kredi faizlerine tesirinin ne olacağı ile ilgili bilhassa araba dalı çalışma yapıyor. Bugün yapılacak indirimin çabucak etkilemese de orta vadede aylık yüzde 1.90 olan faizin yüzde 1.70 ile 1.60’a gerileyebileceği kestirim ediliyor. 50 bin liralık bir taşıt kredisi aylık yüzde 1.90’lık faizle aylık taksit 2 bin 50 liraya denk geliyor. Geri ödeme ise 73 bin 833 lira oluyor. Aylık faizin yüzde 1.70’e düştüğü varsayımında ise taksit bin 974 liraya, toplam geri ödeme de 71 bin 73 liraya düşüyor. Araba dalı temsilcileri satışlar için yüzde 1’in ruhsal hudut olduğunu belirterek, aylık faizin yüzde 1.60 ya da 1.70’e gerilemesinin satışları artırmasını beklemediklerini söylediler.
BANKALARA NAZARAN DEĞİŞİR
GCM Yatırım Menkul Kıymetler Ekonomisti Enver Erkan: “Şu anda da yıllık yüzde 30-32 bandında olan kredi faiz oranları hali hazırda yüzde 24 olan siyaset faizinin 600 ila 800 baz puan üzerinde. Faiz indiriminin oranına nazaran, bu oranlar elbette geriye gelecektir, lakin yeniden bankaların kredi faiz oranları Merkez Bankası’nın siyaset faizinin üzerinde oluşacaktır. Bu oranlar bankadan bankaya da değişkenlik gösterir. Mesela konut yahut gereksinim kredisi faiz oranları X bankada yüzde 1.5, Y bankada yüzde 1.7, Z bankada yüzde 1.9 oranında belirlenebilir. Merkez Bankası’nın faiz indiriminden sonra bankaların TRY ulaşım maliyetleri düşeceğinden ötürü kredi faiz oranlarındaki düşüş, hane halkı tarafında yüksek kredi maliyetlerinden ötürü ertelenen taleplerini öne çekebilir. Hasebiyle bu da bankaların kredi/mevduat oranlarında bir toparlanmaya işaret edebilir. ”
