Aralarında 1052 m2’lik dünyanın en büyük tek kesim mozaiğinin ve 160 renk kullanılan imzalı Pegasus mozaiğinin de olduğu 5 kültür katmanı, toplam 13 medeniyete ilişkin 30 bin eser Asfuroğlu Ailesi’nin 2009 yılında Antakya’da başladığı 17 bin m2’lik otel inşaatıyla ortaya çıktı. 10 yıldır Asfuroğlu Ailesi büsbütün bu projeye odaklandı. 1930 yılından bu yana büsbütün Türk arkeologlar ve restoratör mimarlar tarafından yapılan en büyük hafriyat gerçekleşti. Asfuroğlu Ailesi’nin üstlendiği projenin mimarı da EAA Mimarlık-Emre Arolat oldu.
The Museum Hotel Antakya’yı Sabiha Asfuroğlu Abbasoğlu ve arkeolog Can Okkalı ile gezdik. Necmi Asfuroğlu’ndan da projeyi dinledik. Sorularımızı yatırım bankacısıyken bu projeyle hayatı değişen Sabiha Asfuroğlu Abbasoğlu yanıtladı…
HER MODÜL KAYDA GEÇTİ
Turizme giriş ve bu otel projesi nasıl doğdu?
– Suriye savaşı bile başlamadan evvel 2009 yılında Antakya’ya turist geliyordu ve kalacak uygun hizmet veren otel sayısı yok denecek kadar azdı. Otel inşaatının olduğu yer 1990’lardan beri bizde. Etrafında de çarpık bir yapılaşma var. Alan 3’üncü derece SİT alanıydı. Babam Necmi Asfuroğlu Antakya’nın geleceğine inanıyor. Kültürel olarak özel olarak korunması gereken topraklardayız. Lakin biz de bu inşaat başlayana kadar bu türlü bir bedelin üzerinde olduğumuzu bilmiyorduk. Gastronomi ve medeniyetler buluşması için Antakya’ya gelenlere kaliteli hizmet verecek bir otel yapma fikriyle yola çıkmıştı babam. Sondaj hafriyatı yapılırken bu kalıntılara rastlandı.
O güne kadar bu arazinin altında bu türlü bir pahanın olduğu kimsenin aklına gelmemiş…
– Gelmemişti. Dediğim üzere etrafta yollar var, çarpık yapılaşma var. Lakin bu hafriyattan sonra şunu anladık, büyük olasılıkla bu etrafta çok daha fazla kalıntı var. Ve 2-3 bin yıl önceye kadar gidiyor. Biz bize ilişkin arazi üzerinde kazıyı devlet denetiminde yaptık. Devlet isterse bu alan dışında da ileride devam ettirebilir.
Siz betonu döküp betonarme bir bina yapsanız ortaya çıkmayacaktı bunlar…
– Aslında babam “buraları ileride değişecek, geniş bir otopark yapalım” demese 5.5 metre alta kadar inilmeyecek ve bu bedeller ortaya çıkmayacaktı.
17 bin m2 alan kazıldı değil mi?
– Türk arkeologlar tarafından yapılan ve bizim ailemizin sponsorluğunda gerçekleşen bir hafriyat oldu. Çıkan her kesim kayda geçti. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belgelendi. Başta 35 milyon dolarlık bir proje planlamıştık, betonarme bir bina ve 400 oda olacaktı. Büsbütün çelik bir bina oldu.
PEGASUS MOZAİĞİ ÇIKTI
Mimarisi de çok etkileyici. Emre Arolat ile nasıl yolunuz kesişti?
– Hafriyat yapıldığında apayrı düşünmemiz ve bu kıymeti ortaya çıkarmamız gerektiğini düşündük. Emre Arolat hepimizin takip ettiği özel projelere imza atmış biri. Kendisi buraya geldi. O da farklı bir otel hayal etti. Hafriyatın yapıldığı alanın bir köşesinde durdu ve hayal etti.
Bina çelik, kutu kutu…
– Bu türlü bir alanın korunması için çelik yapmak bir zorunluluktu. Emre Arolat otel ve müzeyi çok farklı buluşturdu. Müzenin girişi farklı. Otelde kalmayacak olanlar da müzeyi gezecek. Yürüyüş yolları, tüm mozaik otelin her yerinden görülüyor. Bu ortada buraya Eyfel Kulesi’nde kullanılan çelikten 2.5 kat daha fazla çelik kullanıldı.
Çok farklı özellikleri var.
– Babam bu araziyi 66 pay toplayarak almış, Bu arazi bir dere yatağında. Biliyorsunuz çok sarsıntı yaşamış Antakya. Bu alan da kaymış. Zira bu yapılar bize şunu da gösterdi, burada yakınlarda bir Roma Sarayı da var. Emre Arolat 66 çelik kolon üzerine projesini gerçekleştirdi. İnşaat sürerken çelik kolonlar dikilirken Pegasus Mozaiği bulundu. Bu da projeyi değiştirdi zira oraya kolon dikilemedi. Bir emekçi 40 gün sadece bir kişinin sığabileceği bir alanda bir fırçayla temizleyerek dünyanın en renkli tam 160 renk kullanılan mozaiğini çıkardı. Üstelik bu tarihteki ender 3 boyutlu ve imzalı Pegasus Mozaiği. Biz azamî 3 senede oteli bitiririz diyorduk fakat proje bizim de hiç öngörmediğimiz halde değişti. 10 yıl sürdü.
Başta Hilton Grubu’yla anlaşılmıştı. Otelin işletmesi Hilton’a devredilecekti. Neden vazgeçildi?
– Burası hem Antakya ve Türkiye için hem de ailemiz için çok özel bir proje oldu. Otelin özellikleri de bir zincirin kesimi olmaya uygun değil. Bu yüzden Hilton ile yollar ayrıldı. Profesyonel takımımızı ihtimamla seçiyoruz. Restoranlar, spa için ve başka tertipler için alanında tecrübeli isimleri biraraya getirdik.
Buranın kıssası yazılacak mı?
– Hafriyat lideri Prof. Hatice Pamir projenin kitabını hazırlıyor. M.Ö 3’üncü yüzyıldan itibaren tüm öykü kitapta yazılacak. Büyük bir araştırma yapılıyor. Bu bizim hayalimizde olan bir şey değildi. Fakat bu proje bizi bulunca hepimiz büyük sorumluluk duyduk. Müzenin anahtarını Bakanlığa veriyoruz. Hafriyatta seramikler, cam ve demir modülleri çıktı. Tek tek belgelendi, hepsinin fotografı çekildi. Antakya için de çok özel, zira Antakya tarihi bu hafriyatla yine yazılıyor. Hatice Pamir Hocamız tek tek modülleri farklı hoclara, uzmanlara inceletiyor. Buranın sadece Antakya’ya gelip “yemek yiyelim” diye düşünenler için değil tarihi solumak isteyen beşerler için çok özel olacağına inanıyorum. Ağır bir gücü var buranın.
NELER YAŞANDI?
Necmi Asfuroğlu otelin bulunduğu araziyi 1990’lı yıllarda 66 hisseyi toplayarak inşaat şirketinin materyallerini koyacak alan olarak kullanmak üzere aldı.
2009 yılında şimdi Suriye Savaşı çıkmadan evvel Antakya’nın turizmine katkıda bulunmak için aile 5 yıldızlı bir otel yapmaya karar verdi.
400 odalı betonarme bir otel projesi için müsaadeler alınıp birinci sondaj çalışması yapıldığında kalıntılarla karşılaşıldı.
Aile, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı, ilgili mercileri aradı. Hafriyat devlet denetiminde yapıldı ve her gün çıkan eserler aileyi de şaşırttı. Tüm proje değişti.
Aile tüm hafriyatın sponsoru oldu. Başta projeye 35 milyon dolar bütçe ayıran Asfuroğlu Ailesi, “Burası Antakya, Türkiye ve dünya için önemli” diyerek projeye 120 milyon dolar harcadı.
MÜZE KONSEPTİ DÜNYADA VAR
Adı da Müze Otel oldu. Türkiye’nin en büyük müze oteli oldu değil mi?
– Ülke mirasımızı ortaya çıkaran tarihi yapıtlardan ismini alıyor otelimiz. Hafriyat çalışmalarının tamamlandığı ve mimari konseptinin belirlendiği 2011 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “müze otel” konseptine sahip olması gereken özelliklere uygun bulundu. Kanada, Macaristan ve dünyanın farklı yerlerinde “Museum Hotel- Müze Otel” ismiyle farklı konspetleri barındıran oteller var.
Türkiye’de de öteki müze otel var… Farklı özelliklerde.
– Bu çeşit projelerin Türkiye’de örneklerini görmek, Türkiye turizmine inanan ve yatırım yapan ailemiz tarafından da gururla takip ediliyor. Müze Otel konseptinin ülkemizde yaygınlamasının ülkemizin turizmine katkı sağlayacağını düşünüyoruz.
SABİHA ASFUROĞLU ABBASOĞLU KİMDİR?
Asfuroğlu Kümesi İdare Heyeti üyesi Sabiha Asfuroğlu Abbasoğlu; ilkokul, orta okul ve lise eğitimini Antakya’da tamamladı. Üniversite eğitimini Koç Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler kısmında tamamladıktan sonra İstanbul ve Londra’da finans ve bankacılık bölümünde çalıştı. 2010 yılından itibaren aile şirketleri olan Asfuroğlu Grubu’nda çalışmaya başladı.
