Doğu’nun turizm açısından pek de tanınan olmayan yerlerine gitmeye alışık olsam da, Tunceli tecrübesi benim için epey çarpıcıydı. Tabiatı, insanı, tarihi, her şeyiyle beni derinden etkiledi. Hatta ‘türkü sevmez’ diye bilirdim kendimi, o sarp dağlara bakarken tek dinlemek istediğim ezgi türküler oldu. Bölgenin tarihi ve gerçekleri her bir taşa, her bir ağaca, her bir su damlasına işlemiş. Bilmediğiniz ya da bilip de bilmezden geldiğiniz yahut bilmek dahi istemedikleriniz, o tarih ve acılar sizi gelip kesinlikle buluyor. O yüzden bu topraklara yapılacak bir seyahatin, tarihin yükünü vicdanınıza yükleyeceğini bilerek gidin.
Nereleri gezmeli, ne yapmalı?
1900 metre irtifadaki Pülümür Geçidi’nde durulur, o güzelim görüntü beyne nakşedilir, tertemiz hava ise içe çekilir.
Pülümür merkezde, Pülümürlü şairimiz Cemal Süreya’nın ortalarda sıkışıp kalmış heykeli ziyaret edilir, önündeki kahvede bir acı kahve içilir.
Pülümür çayı üzerindeki, yeniden çok üzücü bir formda restore edilmiş Tarihi Hanım Köprüsü’ne uğranır.
Mutlaka lakin kesinlikle Sağlamtaş Köyü (Eski ismiyle Çirik) mezarlığına gidilir. Burada göğe yakın koçbaşlı mezar taşlarıyla Alevi kültürünün az bilinen bu istikameti ile tanışılır.
Yol kenarındaki ‘Ağlayan Kayalar’ın gürül gürül akan suları seyredilir.
Keban Barajı suları altında kalmadan evvel taşınan Sungur Beyefendi Camii ve Çelebiağa Camii ziyaret edilir.
Sağman Köyü’nün 1555’ten kalan ve nefes kesici bir görünüme nazır Salih Beyefendi Camii kesinlikle lakin kesinlikle ziyaret edilir. Önüne kadar giden yol olmasına karşın görüntünün tadını tam çıkarabilmek için stabilize yolda birkaç kilometre yaya ilerlenir.
Karabakır (eski ismiyle Bargini) Köyü’nde Ağuiçen Türbesi ziyaret edilir, talihiniz varsa köyün Alevi Dedesi ile tanışılır ve onunla derin derin sohbet edilir.
Kutu Plajı’nda, oradaki derme çatma işletmenin sahibi yaşlı teyzenin elinden bir çay içilir.
Munzur kıyısındaki Ana Fatma Ziyareti’nde bir mum yakılır, dilek dilenir.
Halbori Gözeleri’nde gürül gürül çağlayan Munzur Irmağı boyunca, dört bir yandan tabiatla sarmalanmış olarak yürünür.
Bölgenin en turistik yeri olan Munzur Gözeleri’nde gözleme gibisi ‘patila’ yenir, mevsimi denk düşerse yöre halkının ‘ayı otu’ dediği kırmızı yemişlerden tadılır, açılan tezgâhlardan el emeği göz parıltısı tülbentler, işlemeler satın alınır.
Geçimli Köyü’nde, bölgedeki Ermeni cemaatten geriye kalan tek iz olan ve şayet yakın vakitte birileri el atmazsa son duvarları da çökecek olan Ergenli Kilisesi ziyaret edilir.
Hozat beldesine uğranır, beldenin ana caddesi boyunca siyah beyaz fotoğraflarla ve alıntılarla aktarılan bölge tarihi hakkında bilgi edinilir.
Şehir girişindeki Tunceli Cemevi ziyaret edilir, bahçesindeki süper Pir Sultan Abdal heykeli kesinlikle görülür.
Tunceli kent merkezinde ırmak kıyısında dolaşılır, ünlü Mavi Köprü’den geçilip karşı kıyıdaki restoranlarda bir şeyler yenir içilir fakat kesinlikle buranın keyfi çıkarılır.
Çemişgezek merkezde sokak sokak gezilir; eski, harap lakin hala çok hoş binalar görülür. 1404 yılından kalan Yelmaniye Camii ziyaret edilir. Harap durumdaki Uzun Hasan Türbesi’ne gidilir. Vakit varsa İn Delikleri’ne kadar trekking yapılır. 1807 tarihli Tahar Köprüsü üzerinden altta akan ırmağın hoşluğu seyredilir.
Hele de gökyüzünün açık olduğu bir günse, günbatımına yakın Çemizgezek feribotu ile Elazığ’a geçilir. O harika gün batımını kaçırmamak için biraz da erken varılır iskeleye, çabucak yandaki kahvehaneye oturulur, bir çay sipariş edilir ve o sessiz, o dingin, o hüzünlü görünümle veda edilir Tunceli’ye.
Nasıl gidilir?
Yüzde 70’i dağlık alan olan Tunceli’de havalimanı yok. Bu yüzden ya Erzincan ya da Elazığ üzerinden gitmeniz gerekiyor. Gezilip görülecek yerler geniş bir alana yayıldığı için, araç kiralamınızı tavsiye ediyorum. Bu ortada neredeyse her 20-30 kilometrede bir güvenlik denetimi var ve yollar son derece inançlı… Kentin giriş ve çıkışlarında çok sıkı denetim yapılıyor. Hülasa, güvenlik konusunda başınızda soru işareti hiç olmasın.
Nerede konaklanır?
Tunceli içinde, Grand Şaroğlu Otel’i tercih edebilirsiniz. Kentin merkezinde, son derece çağdaş, pak, çalışanları sıcakkanlı bir otel. Mutfağı da çok uygun. Gezilecek bölgenin geniş olduğundan bahsetmiştim. Aralıkları dikkate alarak, biz bir gecemizi de Pertek’teki Pertek Termal Otel’de geçirdik. Keban Baraj Gölü sularından azametle (ama maalesef berbat bir restorasyonla) yükselen Urartulardan kalma Pertek Kalesi görüntüsüne nazır bu otel, termal havuz da içeriyor. Görüntüsü, kıyı kısmı ve amatör fakat âlâ niyetli hizmetiyle bölgede kalınabilecek yerler ortasında.
