Sagalassos’taki birinci yerleşim MÖ 12 bin yıl öncesine dayanıyor. Sagalassoslular MÖ 3 bin yılın sonlarında Batı ve Güney Anadolu’da yaşayan Luvi kabilelerinin bir kolu olan Pisidya halkındanlarmış. Likyalılar, Karyalılar, Frigler üzere Burdur ve etrafında karar sürmüş olan medeniyetin ismi Pisidler, bölgenin ismi ise Pisidya olarak geçiyor. MÖ 333 yılında Büyük İskender, bu kenti ele geçirmiş, MÖ 25 yılında ise kent Roma kentleri ortasına katılmış. Kent MS 590 yılında yaşadığı büyük bir sarsıntıyla yerle bir olmuş ve vakitle değerini yitirmiş. Selçukluların 13. yüzyılda bölgeyi işgal etmesiyle kentteki yerleşim büsbütün sona ermiş.
Belçikalı arkeolog Marc Waelkens Sagalassos’u ziyaret ettiğinde çok etkilenir. Öğretim üyesi olduğu Belçika-Leuven Katolik Üniversitesi kendine maddi ve teknik takviye sağlar ve hafriyatlar 1990 yılında üniversite ismine başlar. 10 yıl üzere kısa bir müddette antik kentten pek çok değerli kısım toprak yüzüne çıkarılır. Sagalassos’un bulunduğu bölgede Nizam Zirve, İskender Zirve üzere pek çok irili ufaklı zirve var ve o doruklarda de yerleşim olduğu biliniyor. Şimdi buralarda hiç hafriyat yapılmamış, hâlâ toprak altında pek çok cevher yatıyor. Sagalassos, antik devirlerdeki en uzun müddetli seramik üretimi merkezi olması özelliği ile 2009’da UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne alındı.
Sagalassos Antik Kenti’nde görülecek yerler
Sagalassos Antik Kenti’ni gezmek için üç farklı rota çizilmiş. ‘Sarı, Kırmızı ve Mavi Rota’. En kısa rota olan Sarı Rota’yı tamamlamak bir saat sürüyor, tüm rotaları tamamlamak isterseniz dört saatinizi ayırmanız gerek. En kısa rota olan ‘Sarı Rota’ üzerinde Sagalassos’ta görülmesi gereken en değerli noktalar yer alıyor. Onarım sayesinde bugün 1000 yıl evvelki yerinden akan Antoninler Çeşmesi Sagalassos’un en tanınan ve en etkileyici yeri.
Antoninler Çeşmesi, MS 150-180 yılları ortasında inşa edilmiş. Yedi farklı renk taş kullanılarak yapılan çeşme 29 metre uzunluğunda ve dokuz metre yüksekliğinde. Çeşmenin tam ortasında 4,5 metre yükseklikten şelale biçiminde düşen çeşme, su ve şarap teması ile yapılmış. Çeşme zelzeleler sonucunda yıkılmış olmasına karşın 1998-2010 yılları ortasında yapılan onarım çalışmasıyla antik periyotta aktığı formda yani 1000 yıl evvel olduğu haliyle akar hale getirilmiş. Nişler ortasında bulunan heykellerin yepyenileri Burdur Müzesi’nde sergilenirken replikaları yepyeni yerinde sergilenmekte.
Sagalassos’un birinci ziyaretçilerinden Charles Fellows, yazdığı 1839 Küçük Asya’da bir Seyahatin Güncesi’nde “Yükselen zirvenin yamacında, bugüne dek gördüğüm yahut duyduğum tiyatroların en şığı ve en hoşu yer alır…” diye anlatmıştır Sagalassos’un antik tiyatrosunu. Tiyatronun pozisyonu ve İskender Tepesi’ne hakikat sunduğu görünüm bugün dahi çok etkileyici.
Sagalassos kenti inşa edilirken bu kaya mezarlarının bulunduğu zirve taş ocağı olarak kullanılmış. Bu dağlardan Burdur beji olarak bilinen mermer cinsi çıkıyor ve kentin inşasında çoğunlukla bu mermer kullanılmış. Seyahatinizi tamamladığınızda ziyaretçi merkezini de kesinlikle görün. Burada kentin bir maketi bulunuyor, maketi görünce insanın gözünde daha da bir canlanıyor. Ziyaretçi merkezinin yanında bir de kafeterya var, buranın görünümü süper, fiyatlar da çok uygun. Çayınız kahvenizi içip Ağlasun Ovası’nın yemyeşil bahçelerini ve geride Torosları izleyebilirsiniz.
Sagalassos Antik Kenti giriş fiyatı 12 TL, Müzekart’ınız varsa fiyatsız olarak girebiliyorsunuz. Aşağıda yaz ve kış periyodu için antik kentin ziyaret saatleri farklılaşıyor. Yaz ayların 09.00-19.00, kış aylarında ise 08.30-17.30 ortası ziyarete açık.
Sagalassos Antik Kenti’ne nasıl gidilir?
Sagalassos Antik Kenti, Burdur’un Ağlasun ilçesinde yer alıyor. Ağlasun’dan 7 kilometrelik dar ve tırmanışlı bir yolla kente ulaşılıyor. Burdur kent merkezinden ise 40 kilometre uzaklıkta yer alıyor kent. Burdur – Antalya otoyolunun 14. kilometresindeki dönüşte Ağlasun tarafına dönüp dağ yolundan evvel Ağlasun’a sonra Sagalassos’a tabelaları takip ederek ulaşabilirsiniz. Haziran başında gül hasadı, haziran sonu ve temmuz başında ise lavantaların açma vakti bu bölgeyi ziyaret etmek için en hoş vakitler.
Sagalassos Antik Kenti’ni ziyaret ederseniz, Burdur ve etrafında yer alan Salda Gölü, İnsuyu Mağarası, Kibyra Antik Kenti, Burdur Müzesi ve Burdur Tabiat Tarihi Müzesini de kesinlikle görmenizi öneririm. Burdur ve etrafı ile ilgili daha fazla bilgi için www.cokokuyancokgezen.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
