Sosyal medya sitelerinde düzmece hesaplar açan dolandırıcılar, zaaflarını keşfettikleri bayanları, hoş kelamlar ve evlilik vaadiyle kandırarak maddi ve manevi açıdan ziyana uğratıyor.
Sosyal medyanın yaygın hale gelmesi, farklı usulleri kullanmaktan çekinmeyen dolandırıcıları da bu alana yönlendirdi.
Sahte isim ve fotoğraflarla toplumsal medya sitelerinde hesap açan dolandırıcılar, gaye olarak belirledikleri bayanları, bir müddet toplumsal medya üzerinden takibe alıyor. Amaçtaki bayanla irtibata geçen toplumsal medya dolandırıcısı, daha sonra “aşk tuzağı” oyununa başlıyor.
Kadınlarda, “değer verdikleri, sahiplendikleri, önemsedikleri ve gelecek planları kurdukları” hissi yaratan dolandırıcılar, evlilik vaadiyle bir müddet daha bu oyunu sürdürüyor.
Dolandırıcılar, bağlantı halinde olduğu bayanın itimadını kazanıp, duygusal alaka ağına düşürdükten sonra çeşitli mazeretlerle para istemeye başlıyor.
Kimi “Evlilik hazırlıklarına başlayacağım, para gönder”, “Arabam bozuldu, seninkini alabilir miyim?”, “Telefonum bozuldu, yenisini almam için para gönderir misin?”, “Sen parayı gönder, ben emlakçıya öderim” diyerek düzgün niyet göstergesiyle kimi de bayanları kandırarak elde ettikleri fotoğraflarıyla şantajla para sızdırmanın yolunu arıyor.
Dolandırıcılara inanan bayanlar da paralarını, konutlarını, otomobillerini gözlerini kırpmadan teslim ediyor. Bayanlar, kendileriyle bağlantının kesilmesinin akabinde mal varlıklarının elden gittiğini, dolandırıldıklarını anlıyor.
“Sahte hesapla şantaja uğradım”
Bakırköy Adliyesindeki Müracaat Savcılığına bayanlar tarafından yapılan müracaatlar, dolandırıcıların bayanların hayatını nasıl kararttığını gözler önüne seriyor.
Sosyal medyada tanıştığı kişi tarafından dolandırılan bir bayanın dilekçesinde anlattıkları şöyle:
“Uzun yıllar yurt dışında bulundum. Bankacılık alanında dünyanın en itibarlı üniversitesinde yüksek lisans ve master eğitimi yaptım. Ülkeme döndüm bir bankanın da şube müdürüyüm. Ailenin tek evladıyım. Ailemin ‘Ne vakit evleneceksin de torunumuzu kucağımıza vereceksin?’ kelamları karşısında eziklik yaşıyordum. Toplumsal medyada gezinirken bir ‘doktor-subay’ profili dikkatimi çekti. Talihimi denemek istedim ve özelden kendisine tanışmak istediğimi tabir ettim. Tanıştık. Bana Doğu’da misyon yaptığını, daima operasyonda olduğunu beyan ediyordu. Vakitle ortamızda duygusal bir yakınlaşma oldu. Yalnızca internet üzerinden görüşüyorduk. Artık evlilik gözüyle baktığım birisi haline gelmişti. Bana daima duygusal iletiler vererek, gururumu okşuyordu. 6 ay sonra beyaz eşya, mobilya ve öbür masraflar için benden katkı istedi. Kendisine aşikâr ortalarla toplamda 170 bin TL gönderdim. Paraları gönderdikten sonra eskisi üzere ilgisi ve sevgisi kalmadı. İletilerime daima ‘Operasyondayım, kusura bakma sana dönüş yapacağım.’diyordu. Ben yazmasam o hiç yazmıyordu. Derken bir gün bu insanın profilini yakınım olan bir polise sordurdum. Bir mühlet sonra bana vazife yaptığı yerde bu türlü bir isimde doktor- subay olmadığını ve geçersiz bir profil olduğunu söyleyince büyük bir hüsrana uğradım. Aileme ve bana karşı çok büyük bir hayal kırıklığı yaşadım. Şu anda ruhsal takviye alıyorum.”
“Tanışma uygulaması kurbanı oldum”
Üniversite öğrencisi olan ve internet uygulaması üzerinden tanıştığı erkek tarafından istismara uğrayan öteki bir bayanın savcılığa sunduğu dilekçesinde, şu tabirler yer aldı:
“Üniversite son sınıf öğrencisi bir kızım. Günümün değerli bir kısmı toplumsal medyada ya da internette geçiriyorum. İnternette bulunduğunuz pozisyonda size en yakın insanları buluşturan ve lokasyon olarak yer belirten arkadaşlık uygulamasını cep telefonuma indirdim. Bir gün ders çıkışı bir kafede uygulamayı açtım. Uygulamada tıpkı kafede oturan genç bir erkekle tanıştım. Epeyce kendinden emin ve beni daima güldürüyordu. O da diğer bir üniversitede okuduğunu söyledi. Bir gün kafede otururken cep telefonunun şarjının bittiğini, bir yeri acil araması gerektiğini söyledi. Ben de cep telefonumu verdim. İçeride gürültü olduğunu dışarıda rahat konuşacağını söyledi. Telefonumla 20 dakika görüştü. Daha sonra oradan ayrıldık. Beni her aradığında nerede olduğumu, kimle yazıştığımı, ne yediğime kadar her şeyi biliyordu. Anladım ki telefonuma casus uygulama denilen virüsler yüklemiş. Whatsapp konuşmalarım dahil her şeyimden haberdar oluyordu. Elinde benim uygunsuz fotoğraflarım olduğunu belirtti. Benimle acil olarak görüşmek istediğini ve bana fotoğrafları geri vereceğini söyledi. Kabul ettim. Bir rezidansta günlük oda kiralamıştı. Beni çağırdı. Kaygımdan ve aileme karşı mahcup olmamak için çaresizlikten istemediğim halde gittim. Bana cinsel istismarda bulundu. Fotoğrafları verdi lakin iki hafta sonra tekrar elinde bana ilişkin fotoğrafların olduğunu söyleyince bu tehditlerin devam edeceğini düşündüm. Kendisinden davacı ve şikayetçiyim.”
“Bütün birikimlerimi kaybettim”
Bütün birikimini toplumsal medyadan tanıştığı erkeğe kaptıran ve savcılığa müracaat eden bayan da dilekçesinde şunları anlattı:
“25 sene yurt dışında yaşadım. Aldığım tazminat birikimlerimi ülkemde pahalandırmak istiyordum. Ailemin yıllardır benden para istemesinden bıkmıştım. Aklıma yakınlarımdan yardım almak yerine Facebook’ta uzun vakittir tanıştığım fotoğrafında yunus polis üniformalı bildiğim A.K. isimli şahıstan yardım talebinde bulundum. A.K. ile yalnızca toplumsal medyada görüşüyorduk. Bana karşı hayli ilgili idi. Beni sahipleniyordu. Bu yakın ve sıcak ilgisi beni duygusal olarak da ona bağlamıştı. Güvenmiştim. Bir gün kendisine birikimlerimi pahalandırmak istediğimi söyledim. Kabul etti. Tanıdığı emlakçı olduğunu ve daha ucuza bir konut alabileceğimi belirtti. Bana birçok satılık konutun fotoğraflarını gönderdi. Banka EFT havale sistemiyle 300 bin TL gönderdim. Tapu süreçleri için de tekrardan 10 bin TL havale yaptım. Evraklarım elimde. İstanbul’a gelerek kendisiyle görüşmek istedim. Gaziantep’e gittiğini ve hastası olduğunu söyledi. Bir hafta sonra tekrar aradığımda kendisine ulaşamadım. Belirttiği emlakçıya gittim. Bu türlü bir satışın olmadığını anlattı. Bana gönderdiği dekont da düzmece imiş. Yıllardır biriktirdiğim emeklerimi sömüren A.K. isimli şahıstan davacı ve şikayetçiyim.”
Uzmanından öneriler
Adli bilişim davalarında uzman olarak vazife yapan İsa Altun, son yıllarda büyük bir artış gözlenen bayanların toplumsal medyada düşürüldükleri “aşk tuzağına” ait, AA muhabirine değerlendirmede bulundu.
Dolandırıcıların bilhassa büyük kayıp yaşayan, boşanan, manevi külfetleri olan, ruhsal açmazları olan bayanları gaye aldığına dikkati çeken Altun, “Sosyal medyada her şeyimizi paylaştığımız için vurguncular, hislerimiz doğrultusunda bize paketler hazırlayabiliyorlar. Umut paketi, evlilik paketi, nişan paketi üzere argümanlarla bizim iç dünyamızı ele geçirmeye başlıyorlar. Bunların inanılmaz bir ikna kabiliyetleri var. Ekseriyetle gelir seviyesi yüksek, yalnız yaşayan, eşinden boşanmış, manevi açıdan kendini yalnız hisseden bayanları tercih ediyorlar.” diye konuştu.
Sahte profil nasıl tespit edilir?
Sosyal medyada uydurma profilin nasıl tespit edileceğine ait bilgi veren Altun, şunları kaydetti:
“Kişi, telefon numarasını vermiyorsa yalnızca yazışmayı tercih ediyorsa karşısındaki insan üzerinde his oluşturma gayreti vardır. Evvel itimat verecek, akabinde yakın ilgi ve samimi izlenimi yaratarak mağduru kendine bağlayacaktır. Bu ortada profildeki fotoğraf paylaşım sayısına da dikkat edilmelidir. Yaptıkları paylaşım 3-4’ten fazla olmaz.
Hesaptaki paylaşımlarda öteki bireylerin olduğu bir fotoğraf var mı? Varsa bu fotoğraftaki başka bireyler etiketlenmiş mi? Bunlar da size bu hesap hakkında bilgi verebilecek detaylardır. Kelam konusu hesaptaki kişinin yaşı, bitirdiği okullar ve çalıştığı yer ortasındaki uyumsuzluklar, size onun geçersiz olup olmadığı hakkında bir fikir verebilir.”
“Google’da fotoğrafını arayın”
Sahte bir profili belirlemenin en bilinen sistemlerinden birinin, fotoğrafını dijital dünyada aramak olduğunu belirten Altun, şu bilgileri aktardı:
“Öncelikle fotoğrafı bilgisayarınıza kaydedin. Akabinde images.google.com adresine gidin. Karşınıza Google’ın fotoğraf arama motoru sayfası çıkacak. Buraya fotoğrafı yükleyerek, benzerilerini bulmak için arama yapın. Şayet internette karşınıza çıkan fotoğrafın birebirini görürseniz, çabucak üstüne tıklayın. Eski tarihli ve öbür bir şey için kullanılmış fotoğrafsa size ulaşmaya çalışan hesap çok yüksek ihtimalle geçersizdir.”
Altun, bir kişinin geçersiz olup olmadığını anlamanın bir öbür yolunun tıpkı isme ilişkin başka toplumsal medya hesaplarını denetim etmek olduğunu tabir etti.
Dolandırıcılar IP numarasından tespit ediliyor
Mağduriyet yaratan şahısların IP numaralarının tespit edilebildiğini, şahsın cep telefonu, tablet yahut masa üstü bilgisayardan hangisini kullandığının dahi belirlendiğini anlatan Altun, “Eğer Instagram, Facebook, Whatsapp üzerinden bir taciz kelam konusu ise yapılan mutabakat gereği savcılık, tacizcinin IP numarasını ilgili şirketten alıyor.” diye konuştu.
Tanışma uygulamaları konusunda da ihtarda bulunan Altun, “Özellikle genç kızlarımız, üniversiteliler, lisesiler, birisiyle tanışmaya yalnız gitmesinler. Zira birtakım bireyler bu hususta kızlarımızı, bayanlarımızı istismar etmeye yatkınlar. ” dedi.
Cezası 2-5 yıl hapis
Altun, toplumsal medya üzerinden dolandırıcılık yaptığı tespit edilen bireylerin cürmün niteliğine nazaran 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus cezasına çarptırıldığını vurguladı.
Profillere, fotoğraflara, paylaşılan iletilere dikkat edilmesi konusunda ikazda bulunan Altun, şüphelinin cep telefonunun da sorgulatılmasının değerli olduğunu vurguladı.
Resmi kurum ve kuruluşlarda çalışan şahısların profillerinde mesleksel giysilerinin olamayacağına dikkati çeken Altun, “Bulunuyorsa bu hatadır ya da o, çalıntı bir profildir. ‘Gözüm üzerinde’, ‘sağlığını koruma et’, ‘sen bana lazımsın’, ‘ben seni kaybetmiyorum’ üzere şefkatli ve babacan hallere çok dikkat etmek lazım. Timsah gözyaşı diye bir şey var. Timsah bile avını yerken, gözyaşı döker.” değerlendirmesinde bulundu.
Siber hatalarda yüzde 386 artış
Resmi sayılara nazaran, siber hatalarda geçen yıla nazaran yüzde 386 artış yaşandığını aktaran Altun, “Çünkü aygıtın gerisinde kimin olduğunu bilmiyorsunuz. Denetlenmesi çok sıkıntı ve anlık. Toplumsal medya dolandırıcıları çok tatlı, güler yüzlü, şefkatli, psikanaliz okuyorlar, psikolojinin bütün alanlarını bildikleri için işlerinde çok yeterliler. Uyandığınızda bir bakıyorsunuz ki üzerinizde yalnızca ceketiniz kalmış. Umutlarınız, hayalleriniz, döktüğünüz gözyaşı size deneyim olarak kalıyor. Hırsızlar artık ekrandan giriyor.” formunda konuştu.
