İran Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Manevî ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yaptıkları telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri kıymetlendirdi.
İran’ın geri dönüşü olmayan bir adım atmayacağını, nükleer muahedenin 4 1 ülkeleri tarafından uygulandığında ve İran’ın petrol satışı ile bankacılık bağları noktasında çıkarları temin edildiğinde kaidelerin da eskiye döneceğini belirten Manevî, “ABD İran’a yönelik tüm yaptırımları sona erdirmediği sürece kaideler değişmeyecektir. Hiçbir koşul altında, iki yıllık müzakerelerin akabinde ortaya çıkan muahedeyi tekrar müzakere etmeyeceğiz.” sözlerini kullandı.
ABD’nin çekilmesinden sonra Avrupalı tarafların petrol satışı ve bankacılık münasebetleri konusunda İran’ın ekonomik çıkarlarının sağlanacağı tarafında verdiği vaatler nedeniyle İran’ın nükleer mutabakata bağlı kaldığını hatırlatan Manevî, bu kelamların hiçbirinin pratikte gerçekleşmediğini savundu.
Tüm müzakereci ülkelerin muahedeyi tam ve gerçek bir halde uygulaması durumunda bugün bölgede ve dünyada olumlu ve hoş gelişmelere şahit olunacağını vurgulayan Manevî, ABD Lideri Donald Trump’ın tek taraflı olarak nükleer mutabakattan çekilmesinin ABD, AB ve İran halkının ziyanına olduğuna dikkati çekti.
“İRAN TAAHHÜTLERİNİ ETAP BASAMAK AZALTACAK”
İran’ın nükleer muahedenin yararlarından yararlanamadığı takdirde bu muahedenin 26. ve 36. unsurlarına dayanarak taahhütlerini de kademe aşama azaltacağını yineleyen Manevî, “ABD’liler, tüm memleketler arası esaslara karşıt bir biçimde İran’a karşı yaptırım uygulayarak, sorunu çözmek istemedikleri gerçeğini ortaya koymuşlardır. Bölgede gerginliğin ortaya çıkmasının ve şiddetlenmesinin asıl sorumlusu ve faili ABD hükümetidir.” değerlendirmesinde bulundu.
İran’ın bölgedeki gerginliğin artmasıyla hiçbir ilgisi olmadığı ve ABD dahil hiçbir ülke ile savaş istemediğini savunan Manevî, bölgedeki istikrarın ve güvenliğin gelişmesi için çalıştıklarını ve bu doğrultuda gayret göstermeye devam edeceklerini belirtti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron da ABD’nin nükleer mutabakattan çekilmesi, İran’a yönelik yaptırımları başlatması ve bunları artırmasından keder duyduğunu söz ederek, “Fransa, daima olarak nükleer muahedenin kalıcı olması ve ABD başta olmak üzere müzakereci ülkeleri ikna etmek için efor göstermiştir ve bunu sürdürecektir.” tabirlerini kullandı.
Macron, ABD İHA’sının düşürülmesiyle ilgili olarak da ülkeler ortasındaki iş birliğinin artırılması ve bölgenin istikrar ile güvenliği için efor gösterilmesi gerektiğine dikkati çekti.
Bölgedeki gelişmelerin âlâ yönetilerek ülkelerin çıkarlarının temin edilmesi gerektiğini kaydeden Macron, “Tüm tarafların, gerginliğin yükselmesinin ve bölgede tahrik edici adımların atılmasının önlenmesi için gayret göstermesi mecburidir. ABD’nin attığı birçok adım ve aldığı kararlar iç kamuoyuna yöneliktir.” görüşlerini paylaştı.
“İRAN KONUSUNDA ÇIKIŞ STRATEJİSİNE GEREKSİNİMİM YOK”
ABD Lideri Donald Trump, İran ile beklenen bir çatışmaya girmesi durumunda kendisinin rastgele bir “çıkış stratejisine” gereksinim duymayacağını söyledi.
ABD Lideri Trump, Oval Ofis’te basın mensuplarının ABD-İran tansiyonu başta olmak üzere milletlerarası hususlara ait sorularını yanıtladı.
Önceki lider Barack Obama devrinde yapılan nükleer mutabakatın “çok kötü” bir mutabakat olduğu biçimindeki kelamlarını bir kere daha tekrar eden Trump, İran’ın nükleer silahlara sahip olmasına müsaade vermeyeceklerini söz etti.
İran ile çatışma ihtimalini göz arkası etmediğini söyleyen Trump, diplomasi kapısının da açık olduğunu, “İran ne vakit hazır olursa bize haber vermesi kâfi, İran her ne yapmak istiyorsa biz hazırız.” kelamlarıyla lisana getirdi.
“ÇIKIŞ STRATEJİSİNE GEREKSİNİMİM YOK”
ABD’nin İran’la bir çatışmaya girmesi durumunda rastgele bir çıkış stratejisinin olup olmadığı sorusuna cevap veren Trump, “Bir çıkış stratejisine gereksiniminiz olmayacak. Benim çıkış stratejilerine gereksinimim yok.” değerlendirmesini yaptı.
İranlıları çok sevdiğini kaydeden Trump, İran idaresinin yaptıklarının İran halkını ekonomik olarak zayıflattığını belirterek, “Bu durum çok süratli ve kolay bir formda değişebilir ama evvel (İran) idarenin hasımlıktan vazgeçmesi gerekir.” dedi.
Trump, cuma günü İran’a yönelik bir hava saldırısına onay verdiğini, fakat 150 civarında İranlının ölebileceği bilgisini alınca atak buyruğunu durdurduğunu açıklamıştı.
ABD idaresi, İHA’nın düşürülmesinin akabinde dün İran önderi Ali Hamaney’i de kapsayacak halde Tahran’a yönelik yeni yaptırımlar getirmişti. ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in de bu hafta içinde ABD tarafından yaptırım listesine ekleneceğini duyurmuştu. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi ise ABD’nin İran önderi Ali Hamaney ve Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’i maksat alan yaptırımlarla diplomasiye kapıları büsbütün kapattığını söz etmişti.
“EKONOMİK TAKVİYE BULMAMIZ GEREKİYOR”
Öte yandan Trump, Bahreyn’de gerçekleştirilen iktisat çalıştayıyla ilgili bir soruya ise “Filistinlilerin parası yok, o sebeple ekonomik dayanak bulmamız gerekiyor. Ortadoğu’daki kimi ülkelerin parası var ve Filistinlilerin de paraya muhtaçlığı var. Ortada bir barış planı var, İsrail’deki seçimler münasebetiyle biraz geri adım oldu fakat devam edecek. Şu anda (bu süreç) birinci evresinde.” cevabını verdi.
ABD Lideri ayrıyeten, Kuzey Kore önderi Kim Jong-un ile birbirlerine karşılıklı olarak iki mektup gönderdiklerini ve Kim ile çok âlâ anlaştıklarını söyledi.
“Kim, şu anda nükleer bir test yapmıyor. Ben vazifeye geldiğimde nükleer ve balistik testler yapıyorlardı ve ellerinde rehinelerimiz vardı. Bunlar şu anda olmuyor. Obama devrinde olsaydı bu iş savaşla bitecekti.” açıklamasını yapan Trump, Kuzey Kore konusunda ümitli olduğunu söz etti.
