◊ 2020 projelerinize şöyle bir baktım da hem üretimci hem de oyuncu olarak çok ağır bir takviminiz var…
– Evet.
◊ Projeleriniz içinde en çok ilgimi çeken, “A Man Called Ove” oldu. Sinemanın yepyenisi İsveç üretimi. Siz artık adaptasyonunu yapıyorsunuz. Hangi kademedesiniz?
– Kitap tam bir başyapıt. Keza sinema de o denli. Kim ortaya çıkıp bu iki yapıtın altında bir iş yapmak ister? Ben değil… Bay Ove üniversal bir karakter. Çoğunluğu temsil ediyor. Japonya’da bir üretimci “The Man Called Ove”un Japon versiyonunu yapıyorsa şaşırmam. O kadar kozmik bir öykü.
Mesela sinemada bir an var; Bay Ove bayana otomobil kullanmayı öğretirken, güç gelse de başarabileceğini şöyle açıklıyor: “Savaşın parçaladığı bir ülkeden kaçmayı başardın, bu ülkeye geldin, yeni bir lisan öğrendin, çocuklarını doğduğun büyüdüğün yerden uzakta büyütüyorsun. Otomobil kullanmayı mı öğrenemeyeceksin?” Bu durum, günümüz Amerika’sına çevrilmeli. Fakat nasıl?
Şimdi ben kitabı okuyup, orjinal sineması izleyip ayrıntıya inecek, senaryoyu temelini değiştirmeden Amerikan kültürüne uyarlayabilecek insanları arıyorum. Zira İsveç’teki mesken sistemi, sıhhat sistemi Amerika’da yok. İçimden bir ses, Ove’un mahallesinde yaşadıklarını sinemanın DNA’sını bozmadan diğer bir ülkeye taşıyana kadar üzerinde çalışmamı söylüyor.
◊ Ne sıklıkla içinizden gelen sesi dinlersiniz?
– Umarım sıklıkla dinliyorumdur… Dinlerken bazen proaktif olmalıyız, yani ileriye dönük düşünmeliyiz. Bazen çenemizi kapatıp, derinlemesine dinlemeliyiz. Bazen de her şeye açık olup içimizden gelen sese kulak vermeliyiz…
62 yaşındayım. Yeni kuşak insanoğullarının varlığından yarı sorumluyum. Yani çocuklarım var. Onlar için her taraftan daha düzgün biri olmak istiyorum.
20’lerimde kim olduğumu bilmiyordum. 30’larımda kendimi göstermeye çalıştım. 40’larımda kendimi keşfedip, daha güzel tanıyıp tekrar yapılandırmaya çalıştım. 50’lerde daha ağırbaşlı oldum. 60’larda aslında kıymetli zannettiğim şeylerin düşündüğüm kadar kıymetli olmadığının farkına vardım.
Şimdi artık… Nasıl adlandırırsan adlandır, harika ego ya da her neyse o yok oluyor. Art koltuğa oturup hayatın akışına kendini bırakmak gerektiğini anlıyorsun. Hayatla daha âlâ anlaşıyorsun. İçinden gelen sesi dinleyip tıpkı vakitte profesyonel sorumluluklarını daha kolay yerine getiriyorsun.
BAZEN KİMİ İNSANLARA KATLANAMIYORSUN
◊ Profesyonel sorumluluk demişken; 60’lı yaşlarında kendini daha âlâ tanıyan bir adam olarak Tom Hanks’in sorumlulukları neler?
– Özgün, yepyeni, samimi bir hayat sürmek… Bu kozmosta adil olmak, öbür beşerlerle empati kurabilmek için limitlerimi test etmek… Neden? Zira tanınan biriyim. İnsanların oturma odalarında yıllardır varım. Benim işim bu duruma hürmet duymak ve onları anlamaya çalışmak.
Saklamaya gerek yok, kimi vakitler birtakım taraflardan bu sorumluluktan kaçmak istiyorum. Zira bazen birtakım insanlara katlanamıyorsun. Beşerler apar topar, anında seni tanımlayabiliyor. Fakat benim inandığım; ne kadar empati verirsen o kadar geri alacağın. Ruhsal bir oyun. Kimi şartlarda sonuna kadar gerçekleri söylemek lazım. Birtakım şartlarda ise yalnızca gereğince söylemek…
◊ Güvendiğiniz, her durumda “katlanabileceğiniz” arkadaşlarınız var mı?
– Evet, var. Küçük bir arkadaş grubum var. Benim işimde daima öbür ülkelerde, en az 3-4 ay süren ağır set ortamlarında yaşıyorsun. O yüzden bir ortaya gelmemiz kolay değil. Lakin bir ortaya gelmek için uğraş verdiğim, vakit ayırdığım 6-7 kişi var. Etrafımda 800 bireye gereksinimim yok. Gerçek beşerlerle ne kadar uzak kalırsam kalayım bıraktığım yerden devam edebiliyorum.
SÜREKLİ GİZEMLİ BİR VARLIĞIN ARAYIŞINDAYIM
◊ Daima bir arayıştayız. Yeterli bir arkadaş, para, aşk… Daima bir şeylerin peşindeyiz. Size bakıyorum; keyifli bir evliliğiniz var, mesleğinizde başarılısınız, maddi olarak hiçbir probleminiz yok. Nedir bu memnun hayatın formülü?
– Çok manevî olmadan karşılık vermem gerekirse… Sevdiğim beşerlerle kurduğum temas, bir çeşit sonsuzluğun tarifi benim için. İnsanın dünyadaki yerini düşündükçe vardığım nokta daima tıpkı oluyor. Evrenimizin sorumlu insanlara muhtaçlığı var. Sorumlu insanoğlu benim için daha yüksek ve ulvi bir varlık. Gandhi ile ilgili bir öykü duydum. Konuşmalarının birinde “Tanrı aşk diye düşünürdüm, yaşadıkça aşk Allahtır anladım” demiş.
Şahsen insanoğlu için duyduğum en yeterli açıklamalardan biri hâlâ budur. Sevgi, hürmet, ilgi ve bağ…
◊ Dindar olmadığınız sonucunu da çıkarıyorum bu dediklerinizden…
– Aslında çok dindarım. Ben de herkes üzere daima gizemli bir varlığın arayışındayım. Görmediğimiz o gizemli varlığı kucaklamak, ona bağlı olmak, o varlıktan istemek ve dilemek bile bir gaye, bir emel hissi veriyor.
◊ 20 Temmuz’da insanoğlunun Ay’a ayak basışının 50’nci yıldönümü kutlandı. Siz özel bir şey yaptınız mı?
– Çok fazla davet geldi ancak o tarihlerde ülke dışında olduğum için katılamadım. Yapabildiğim tek şey Air and Space mecmuasına yazdığım giriş yazısı oldu.
◊ Nelerden bahsettiniz o yazıda?
– Apollo 11’in yanı sıra çok az bahsedilen, hatta ismi bile unutulan Apollo 10 uçuşundan bahsettim. Zira benim için en az Apollo 11 kadar kıymetli bir uçuştu. Ay’a iniş dışında Apollo 11’in provası mahiyetindeydi. İnsanlara hatırlatmak istedim.
Stüdyoda sırtımı çalışanlara döndüm kimseyi görmek istemedim
◊ En son Şerif Woody’nin sesi olarak “Oyuncak Kıssası 4” sinemasında yer aldınız. Dördüncü sefer seslendiriyorsunuz Woody’yi. Bu karaktere sizi bu kadar bağlayan şey nedir?
– Seslendirme, disiplin ve bağlılık gerektiriyor. Bu türlü bir işi yaparken dikkat dağınıklığı kabul edilemez. Aktör olarak sinema çekerken kostüm giyiyorum, kamera önünde bedenimle, mimiklerimle rol yapıyorum. Görünüyorum yani. Konuşsam da konuşmasam da kamera önünde performans sergiliyorum. Woody’yi hayata geçirirken ise fizikî olarak stüdyoya kapanıp başımı mikrofondan çevirmeden konuşuyorum. Kayıt sırasında yaptığın tek şey sesini yükseltmek ve alçaltmak. Ses ile karakteri duygusal olarak diğer diyarlara getirmek.
Şöyle de bir durum var: Ne vakit “Oyuncak Hikayesi” için kayda başlasam, bir an evvel bitmesi için günleri sayarım. Zira hem ruhsal, hem duygusal hem de fizikî olarak güçten düşüren bir süreç. Bu son sinemada kayıtların sonuna gerçek seslendirme yaparken sırtımı çalışanlara döndüm. Kimseyi görmek istemedim. Göz teması bile kurmak istemedim.
◊ Neden…
– Bu sinemada bir çeşit kişisel içine kapanıklık ve utangaçlık yaşadım, sırtı dönük kayıt yapmak istedim. Keşke her kayıtta birebir şeyi yapsaymışım.
◊ Dünyanın en büyük aktörlerinden biri, seslendirme yaparken içe kapanma durumunu yaşayabiliyor yani.
– Mikrofon başında kendimizi en çok tatmin edecek sesleri çıkarmaya çalışıyoruz değil mi? Seslendirme yaparken birebir diyaloğu her histe söylemeye çalışıyorsun. Üstüne bir de vakit sınırlaması koyuyorlar.
Ben de son “Oyuncak Hikayesi” sinemasında hem kendi yaratıcı dürtülerimi hem de imalcileri tatmin etmek için birebir cümleyi 40’ın üzerinde farklı yorumla söyledim. Düşünsene senaryodaki her cümleyi 40 farklı yorumda söylemeyi… Yani seslendirme yapmak hiç kolay bir iş değil.
OKULDA ‘YENİ ÇOCUK’ OLMAYI SEVERDİM
◊ Tom Hanks’in çocukluğuna dönelim biraz. Okula gitmeyi sever miydiniz?
– Okula gitmekten hiçbir vakit çekinmedim. Okula girişlerim yarış arabası üzere 80 mil süratle olurdu. Arkadaş edinme sorunu yaşamazdım. Artık işimden ötürü farklı yerlerdeyim fakat çocukken de çok fazla taşındım. Bir sürü yeni okula gittim. Nedense her okulda “yeni çocuk” olmayı severdim. Yeni çocuk olarak olan biteni gözlemlemek, kendime en yakın bir ya da iki kişiyi aramak hoşuma giderdi.
◊ Artık daha sıkıntı galiba öğrenci olmak. Siz ne düşünüyorsunuz?
– Birilerinin çocuklara okulda sevildiklerini ve inançta olduklarını anlatması lazım. Çocukların okulda kendileri olabileceği onlara öğretilmeli. Olmadıkları üzere görünmelerine, numara yapmalarına gerek yok. Meskenlerinde problemleri olabilir, kendileriyle problemleri olabilir, toplum içinde meseleleri olabilir lakin okula geldiklerinde inançta olduklarını ve sevildiklerini hissetmeli çocuklar. Bu evreyi aştıktan sonra her şey daha kolay olur gibime geliyor.
