Kişiselleştirme ne getirecek dersek, her şeyin bireye özel olacağı hizmetleri hayatımıza entegre edecek diyebiliriz. Bugün Google aramalarda nasıl ki benim arama sonuçlarım ile sizlerinki farklı sonuçlar çıkarıyorsa hayatımız da bu biçimde değişiyor. Bir öbür örnek olarak banka kredilerini verebiliriz. Bugün kredi almak istediğimde bankam benim puanıma, gelirime nazaran bana kredi veriyor ve özel bir ödeme tablosu belirliyor. Faiz oranları her ne kadar fazla değişmese de kredi ölçüsü ve ödeme seçenekleri değişebiliyor.
Kişiselleştirme, geçtiğimiz günlerde havacılık kesimi yan eserleri için de kullanıldı. Araştırmayı yapan ABD’li takım yapay zekâ, derin öğrenme ve makine tahsili teknolojilerini kullanarak yolculara şahsileştirilmiş bagaj fiyatları sundu. Seyahat edilen aralık, seyahat sıklığı, bagaj yükü vb. daha pek çok ayrıntıya odaklanan sitem, yolculara şahsileştirilmiş bir tecrübe yaşatıyor. Birkaç günlüğüne seyahat eden yolcudan ek bagaj için ödeme yapmasını istemek müşteri tarafından kabul edilebilir olmaktan uzakken, fiyatı uygun bir düzeye indirmek müşterinin bunu kabul etme mümkünlüğünü arttırabilir. Bu gerek müşteri gerekse havayolu için olumlu bir gelişme. Araştırmanın sonucunda ise havayolu, ek hizmet satış dönüşümlerinde ve müşteri başına gelirde büyük bir artış görmeye başlıyor. Bu ve gibisi model çalışmalar pek çok kesime entegre edilebiliyor.
Bunları yazarken tarım alanında bu türlü büyük bir uygulama yapılsa da tarlada kalan eserler olmasa, fiyatlar fazla dalgalanamasa, eserler israf olmasa diye düşündüm. Teknolojiden faydalanarak bunu yapabilmek çok mümkün. Şu an bir kota uygulaması var lakin benim anlatmak istediğim daha ayrıntılı datayı işlemek. A eserinin iç ve dış piyasa talebi ne kadar, son yıllardaki iklim şartlarına nazaran beklenen doğal olaylar sonucu A eserin karşılaşabileceği riskler neler, ne kadar fazlası ekilmeli, mümkün dış ve iç pazar imkânlarının üretime tesiri ne olmalı, ne kadar gübre yahut ilaç tüketimi planlanıyor, eserin transferi nasıl olmalı, tarlanın coğrafik özelliklerine nazaran en düzgün üretim biçimi nedir, ne kadar su harcanması planlanıyor vb. daha pek çok datayı tahlil ederek muhtemel en düzgün üretim haritasını ortaya koyan bir algoritma. Tahminen de bu türlü ayrıntılı bir sistem hem tasarruf sağlamada hem de verimliliği artırmada yararlı olabilir. Bu türlü bir sistem hem son alıcıyı hem de üreticiyi mutlu edebilir mi? Bu hususlardaki araştırmalar arttıkça, uygulamalar hayata geçtikçe daha net göreceğiz.
Öte yandan turizm alanında da gibisi çalışmalar var. Konaklama tesisleri açısından ele alındığında IoT, AI sistemler ile pazarlamadan tutun gelen konukları şad etmeye ve hatta tesis içinde tasarruf sağlamaya kadar pek çok şey yapılabiliyor. En kolay haliyle gereksiz elektrik, su sarfiyatının önlenmesi dahi hem tesis hem de dünya için bir kazanımdır. Ayrıyeten konaklayan müşterilerin davranış tahlilleri tesise eşsiz bir data sağlar. Fakat bunlar yapılırken bilgi toplama ve datanın güvenliğini sağlama noktaları da unutulmamalı. En kolay hâliyle pazarlamada siz datadan faydalanmıyor ve hâlâ deniz, kum güneş toplumsal medya hesaplarıyla müşteri arıyorsanız günümüz teknolojisi içinde çok şey kaçırıyorsunuz demektir. Artık bunlar bile bot takviyeli yapılıyor. Bahsettiğim Chat bot değil! Dünya küçüldü ve pazar kaideleri değişiyor. Kazanan ise geleceği bugünden hakikat okuyabilenler ve teknolojiyi hakikat kullananlar olacak.
Serap TORUN
twitter.com/seraptorun73
