1800’lü yıllarda Bademler’in ismi köy halkının ağaç oyma ve ahşap sanatıyla uğraştıkları için ‘Tahtacılar’ idi. II. Mahmud vaktinde göçebelere yerleşik sistem teşviği verilince göçebeler Kızıldağ’ın etrafına yani Narlıdere, Yaka, Uzundere, Cumaovası ve Bademler’e gelmişler. Evvel, Ulamış köyüne yakın bir zirveye kurmuşlar sistemlerini. Ulamış’ta bulunan yaşlı bilge bir ağa, badem ağaçlarını köyün şimdiki yerini göstererek, burasının yerleşik nizama uygun olduğunun tavsiyesinde bulunmuş ve bugünkü Bademler köyü oluşmuş. Köyde küçük bir beyaz binanın önünden geçiyorum ve bu binanın tiyatro olduğunu öğreniyorum.
İzmir’de tiyatronun olmadığı vakitlerde köyde ‘Bademler Köyü Tiyatrosu’ kurulmuş. Tiyatro sevgisini aşılayan öğretmen Mustafa Anarat’ı hürmetle anıyorum. Atatürk’ün talimatıyla yedek subay öğretmen olarak atanan öğretmenimiz hiç tereddüt etmeden eşini de yanına alarak köye yerleşmiş. Birinci olarak köy kütüphanesinin kurulması için mesai harcamış ve daha sonra piyesler yazılmaya oynanmaya başlamış. Kendi yazdıkları oyunları oynayan, figüranlık yapan bu hoş yürekli yetenekli insanları birer birer alkışlıyorum. Oyunculuk o denli iç içe geçmiş ki ömürlerine, öldükten sonra da mezar taşlarına oynadıkları oyunları yazdırır olmuşlar.
Aklıma çocukluğum ve oynadığımız sessiz sinemalar geldi. O vakit hayal gücümüzü açığa çıkarabiliyorduk. Keşke kent koşturması, vakitle yarış olmasaydı neler yapardık neler. Hayal gücü her şeydir. Dünyayı tekrar sevgiyle sanatla yaratmak ismine bizi ve etrafımızdakileri bir uygunluk topuna dönüştürür.
İklim yumuşak olduğundan toprağı tarıma da elverişliymiş fakat halk tarımla ilgili bilgi sahibi olana kadar yeniden tahta işiyle uğraşmış. Gel vakit git vakit köy halkı tütün dikerek, dağlardan topladıkları adaçaylarını satarak geçinmeye çalışsa da susuzluk ve yoksullukla başa çıkamamışlar ve köy halkı 1962 yılında Kalkınma Kooperatifi kurmuş. O vakitlerde o kadar susuzluk yaşamışlar ki, 1963 yılında Necati Cumalı’nın avukatlık yaptığı ve yıllarını geçirdiği bu bölgede yaşadığı tecrübelerden oluşan 11 kıssa beyaz perdeye aktarılmış. ‘Susuz yaz’ isimli sinemada köylülerin gerçek hayatlarında yaşadıkları olaylar perdeye aktarılmış, oynanmış ve ödül almış.
Köyde okuma yazma bilen, okula üniversiteye giden kişi sayısı hayli fazla… Cürüm oranı yok denecek kadar az. Deniz Bayramı her yıl 19 Ağustos’ta kutlanıyor, köy halkı Sığacık’ın Azmak Koyuna gidip hamur açıp pişiriyorlar oyunlar oynayarak eğleniyorlar. Derme devşirme günleri perşembe günleri yapılıyor. Bayanlar o gün çeşitli kılıklara bürünüyorlar. Kimi asker, kimi de çoban kılığına girerek kapı kapı dolaşıyor. Yiyecek, bakliyat gereçleri topluyorlar. Toplanılan gereçler köyün merkezinde büyük kazanlarla pişiriliyor ve dağıtılıyor. Yiyen içen kimse o bireylerin o yıl hastalanmayacağına inanılıyor. Paklık ve etraf hassaslığı bakımından da başka köylere öncü ve örnek bir köy diyebilirim. Teneke, kâğıt ve plastikleri geri dönüşüm kutularını ayırarak hoş bir farkındalık yaratmışlar ve uyguluyorlar.
Sosyal sorumluluk duayenleri olan dostlarım vakti vaktinde burada Hobbit House’ı kurmuşlardı. Konut sahiplerinin acımasız uygulaması nedeniyle Barbaros köyüne taşındılar ve hoş işlerine devam ediyorlar. Hobbit House olarak her cuma patlamış mısırları da dağıtarak genci, yaşlısı, çoluğu, çocuğuyla sinema izlemeye masraflardı köylüler. Anlaşılan Bademler’den ayrılmalarına çok üzülmüşler lakin dostlarım Barbaros’ta da hoş işlerini yapmaya devam ediyorlar. Hoşluklar daima olsun, sevgi kazansın ve bizler sevgi yumağı olalım ve çoğaltalım…
