Peki 5 bin yıllık tarihinin haricinde Kayaköy’ü bu kadar özel, bu kadar farklı yapan nedir? Kayaköy’e her sene tekrar tekrar gelen beşerler bu köyde ne buluyor? Bize nazaran bu sorunun yanıtı çok kolay: köyün DNA’sında olan birtakım kıymetlerin hâlâ yaşıyor, yaşatılıyor olması. Sevgi, hürmet, huzur, tabiat, sanat, aktivite, cümbüş, müzik ve birliktelik.. Makus tarihine karşın hâlâ bozulmamış, hala direnen seçkin yerlerden biri Kayaköy..
Levissi’den Kayaköy’e… Evvel biraz tarih…
Rumlar tarafından Antik Likya Uygarlığına ilişkin Karmylassos kentinin kalıntılarının üzerine ‘Levissi’ ismiyle inşa edilmiş burası. 1922 yılına kadar burada 25 bin kişinin yaşadığı söyleniyor. 1921-1922 yıllarında gerçekleşen Kurtuluş Savaşı’ndan sonra 1923 Lozan Antlaşması ile Türk ve Rum halk ortasında nüfus değişimi yani mübadele ile 6500 Rum geri döneceğinden emin, eşyalarını Türk komşularına teslim edip, 8 km’lik liman yolunu ellerinde bavulları ile gitmiş. Yerlerine ise Batı Trakya’dan yaklaşık 200 Türk yerleştirilmiş ve bu topraklar artık ‘Kayaköy’ ismi ile anılmaya başlanmış.
Adı ‘Hayalet Şehir’ olarak kalan meskenlerin kıssasına gelince…
Rumlar verimli toprağa konut kurmazlarmış. Grup dikmek için kullanılan toprakta tarım yapıp, konutlarını yamaçlara ve kayalık alanlara kurarlarmış. Türkler ise tam aykırısı. Düzlüklerde bağcılık, tütüncülük üzere tarım ve ziraat ile ilgilenen Türkler, yamaçları tarıma elverişli bulmadıkları için, zirvelerin önündeki ovalarda mesken kurmayı tercih etmişler.
Mübadeleden beş yıl sonra ‘gömü efsanesi’ civara yayılmış. Bölgeye gelen etraf halk birinci yağmayı yapmış.. 1957’deki Fethiye zelzelesi ile üçüncü darbe gelmiş köye. Yapıların birçok hasar görmüş, evsiz kalan Fethiyeliler kapı pencere taşınabilir ne varsa almış gitmiş. Düzlükteki konutlar tamir edilmiş fakat doruktakiler öylece bırakılmış. Rumlar tarafından boşaltılan meskenler böylelikle ‘Hayalet Şehir’ olarak anılacak ebedi bir sessizliğine bürünmüş.
Hayalet Kentin Mimarisi
Bir doruğun yamacında kurulmuş yaklaşık 500 hane, görüntüleri birbirini kapatmayacak biçimde inşa edilmiş. Meskenlerin en genişi 50 metrekare büyüklüğünde ve 60 cm kalınlığında doğal taş kullanılarak yapılmış. Tabanın altındaki sarnıçlarda çatıdaki suyu alan çark sistemi ile yağmur suyu biriktirilirmiş. Günümüze kadar gelmiş çeşmelerden de içme suyu tahsis ediliyormuş.
Kayaköy antik kentinde ilgi çeken freskleriyle ören yerinin girişine yakın Aşağı Kilise (Panayia Pirgiotissa), Kayaköy’ün zirvesinde yer alan ve kentin ticaret merkezi olan Üst Kilise (Taksiyarhis) olmak üzere iki büyük kilise, 14 şapel (küçük kilise), yer değirmeni, kütüphane, atölyeler, eczane, postane, gümrük binaları, yalnızca Rumca eğitimin verilen kız ve erkek okulları var. Deniz tarafında bir liman bulunuyormuş.
Levissi DNA’sıyla geçen bugünkü ‘Kayaköy Ruhu’
Evliya Çelebi’nin “Seyahatnamesi”nde de bahsedilen Kayaköy, UNESCO tarafından ”Dünya Dostluk ve Barış Köyü” ilan edildi. Bugün, köy muhtarının da büyük katkıları ile hem köy halkı hem de bu köyde hayatını sürdürmeye karar veren yeni mukimleri ortasında sıcak bir dostluk kurulmuş. Bu huzur ve barış havası köye adımınızı attığınız anda hissediliyor. Sanat, kültür, aktiflik iç içe bu topraklarda. Hatta vaktinde bölgenin birinci gazetesi Karya isimli gazete yayını yapılmış. Köyün birinci sahibi olan Rumlar terzilik, marangozluk, taş oymacılığı, demircilik üzere zanaat ile ilgilenirmiş.. Günümüzde köyde yaşayan büyük bir kesim sanatçı. Fotoğraf, heykel, el işi, oymacılık, fotoğraçılık… Güya büyük bir açık hava müzesi ya da hobi atölyesinde geziyor hissi yaratıyor.
Nasıl gidilir?
Araç ile gidecekseniz iki alternatif var: 1. Fethiye kent merkezinden 8 kmlik orman yolu, 2. yol Kayaköy’e 4.5km uzaktaki Hisarönü istikametinde gitmek. Toplu taşıma olarak yalnızca minibüs var. Fethiye Otogar’dan kalkan minibüsler ile 6 TL’ye ulaşım Kayaköy’e gidebilirsiniz. Ölüdeniz’den Kayaköy’e gidecekseniz evvel minibüs ile Hisarönü’ne gidip sonra Kayaköy minibüslerine bineceksiniz.
Hayalet Kente giriş fiyatı ne kadar?
7 TL ve Müzekart geçiyor. Ziyaret Saatleri: Yaz periyodu 08.30-19.30, kış devri ise 08.30-17.30…
Nerede kalmalı?
Bizim birinci teklifimiz Hayalet Evler’in yeni komşusu: Uzun yıllar bu dalda tecrübe kazanmış ve bu sene farklı bir konsept ile hizmete girmiş Kayaköy Jungle Camping. 2 adet bungalov, geniş çadır alanı ve tertemiz ortak alanları ile huzur dolu, sakin, keyifli bir yer burası. Kendinizi bir anda aileden hissedeceğiniz ve müşteri değil bir konuk üzere karşılanacağınız güler yüzlü beşerler ile dolu seçkin yerlerden. Kayaköy’ün en genç konaklama yeri köye yepisyeni ve dinamik bir alternatif sağlıyor. Hem de Hayalet kentin görünümü eşliğinde.. Başka tercihimiz ise yıllardır bu köye gelenlere mesken sahipliği yapmış, her hafta yeni bir kümesi ağırlayarak sanatsal ve sportif aktiviteler ile dolu vakit geçirmenizi başaran Kayaköy Sanat Kampı.
Nerede yenilir?
Sabah Antik Restoran’da gözleme ya da serpme kahvaltı, öğle için köy kahvesinde meşhur Kayaköy tostu ve Yalçın Kebap’ta lezzetli bir akşam yemeği denemenizi öneriyoruz. Şarap ile sakin bir akşam yemeği tercih ederseniz istikamet Lebessos!
Kayaköy’den nerelere gidebilirim?
Ölüdeniz, Gemiler, Darboğaz, Soğuksu Koyları ile dağın içine oyulmuş Afkule Manastırı yürüyerek gidebileceğiniz esas noktalar.. Kayaköy’ün dar ve kıvrımlı yolları hem yürüyüş hem de bisiklet için ülkü. Yol üzerinde karşınıza çıkacak deve kuşları ve develer ise bilhassa çocuklu ailelerin fotoğraf molaları için birebir.
