Oyunla büyüyen, oyunda gelişen ve oyunla geleceği değiştirmek isteyen bir iş bayanı Simay Dinç. Kendine, bölüme, oyuna, bayanlara ve işine inancını, heyecanını ve merakını konuşurken gözlerinde görmek mümkün.
Dinç ile Recontact: İstanbul, Recontact: Eyes of Sky ve Recontact: London üzerine konuştuk. Dinç, Ekim 2019’ta oyunseverler ile buluşacak Recontact: London için de Hurriyet.com.tr’ye özel açıklamalarda bulundu.
Merhaba, öncelikle seni tanıyalım isterim. Ne okudun, nasıl girişimci oldun, neler yaptın?
İstanbul Üniversitesi İşletme mezunuyum lakin beni bu fakülteye iten şeylerden biri görüntü oyunlarıydı. Zira 6-7 yaşından beri bilgisayar oyunları oynuyorum ve birinci oyunum Prince of Persia idi. Babamın birinci aldığı bilgisayarda konutta daima oyun oynuyordum ve prensesi kurtarmaya çalışıyordum.
Aslında bu süreçte ‘hata yapabilme lüksüne’ sahiptim; her kaybettiğinde 1. düzeyden tekrar başlamak evvel hiç hoşuma gitmese de, vazgeçmiyor ve oyunda muvaffakiyete ulaşıyordum, girişimcilik için en kıymetli yeti vazgeçmemek ve bunu oyunlarla geliştirdiğimi düşünü Ancak benden 2 yaş küçük kardeşim Eray’a – artık çok kıymetli bir yeni medya sanatkarı – makûs örnek oluyorum diye annem bilgisayarı elimden aldı.
İLK GİRİŞİMCİLİK TECRÜBESİ 6 YAŞINDA PEÇETE SATMAK OLDU
Bilgisayara yasak geldi yani?
Yasak demeyelim de alındı diyelim (gülüyor). Alışılmış bu durum beni o denli üzdü ki ‘Ne yapabilirim de oyun oynarım’ diye düşünürken Gameboy’u keşfettim ancak nasıl alabilirim bilmiyordum zira daha ilkokula gidiyordum. Konuttaki renkli peçeteleri okula götürdüm, teneffüste sıraya dizdim ‘Peçete 5 lira’ diye satış yapmaya başladı O denli hoş bir satış yaptım ki birinci gün 60 TL kazandım ve 1 haftada hem Gameboy hem de kasetlerini alacak parayı kazandım.
Kalan parayla da Bakırköy’deki satıcılara gittim yeni peçeteler aldım zira çok talep vardı. Konuta gelince babam şaşırdı olağan Gameboy ve kasetleri görünce. Ben de ona birinci iş modelimi anlattım ve bana dedi ki: “Simay sen hiçbir şirkette çalışmayacaksın, sen kendi işini kuran bir iş bayanı olacaksın”. Bu olaydan sonra daha ilkokulda ben işletme okuyacağımı biliyordum.
Baban seni müthiş yönlendirmiş. Ne iş yapıyor?
Babam inşaat mühendisi, annem de medikal şirketi var. İkisi de teşebbüsçü, çocukluğumdan itibaren onların sıfırdan başlayıp yükseldikleri öykülerine şahit oldum, güzel günleri ve makus günleri oldu fakat hiç yılmadı.
Sonra üniversiteyi kazandın ve…
Evet, İstanbul Üniversitesi İşletme’yi 17 yaşında kazandı Aslen Malatyalı bir aile olduğumuz için konutta halaya, zılgıta başlamıştık. Anneannem “Kızım niçin bu kadar seviniyorsunuz, artık sen ne olacaksın, hekim mu mühendis mi?’’ deyince O zamanki cahillikle “Anneanne, her şey olabilirim” dedim tabi ben. Anneannem dedi ki “Yazıklar olsun” (gülüyor).
Tabi latife bir yana hakikaten de üniversiteden mezun olduğumda hiçbir unvanımın olmayacağını ve bu unvanı kendimin yaratacağının farkına vardım ve okula adım atar atmaz kendimi ve dünyayı tanımak için yurtdışında araştırmalara başladım.
İlk ne vakit ve nereye gittin?
18 yaşında Amerika’yla başladı benim öyküm. Okurken ve üniversiteden sonra 10 senede toplam 35 ülkeye gittim. Tokyo, İsviçre, Endonezya, Singapur ve Avustralya’ya birçok ülkeye gitme fırsatı yakaladım, hem çalışıp kendi paramı kazanmak hem farklı eğitimlere katılmak, yeni lisanlar öğrenmek Girişimcilik için en kıymetli kaslardan biri olduğunu düşündüğüm adapte olabilme yeteneğimi geliştirmemi sağladı.
İlk öykünü merak ediyorum. Amerika’ya ne olarak gittin, orada ne gördün?
Intern olarak gittim, Universal Studios’ta birinci defa sanat ve teknolojinin bir ortaya geldiğinde katma bedel yarattığını ve dünya çapında ilgi çektiğini gördü O sırada da kardeşim Eray bağlantı tasarımı ve sinema direktörlüğü okuyordu ve daima birlikte neler yapabiliriz diye konuşuyorduk, yurt dışında deneyimlediklerimi onunla paylaşıyordum. Burada ekleyeyim, 8 yaşından beri Eray’la birlikte deneysel sinemalar çekiyorduk.
Onun da kıymetli bir sanatçı olacağı 7 yaşından beri belirliydi, yaratıcıydı ve üretim gücü çok yüksekti. Düzgün anlaşabilen iki kardeş değiliz çok farklıyız, bu nedenle yeni bir proje üretirken, işte bir mevzuyu tartışırken havada elementlerin dans ettiğini görüyoruz bunun yaptığımız projelere katkısı çok büyük. Girişimcilere tavsiyem grubunuzda kesinlikle sizden farklı düşünen insanlara yer verin, etrafınızda herkes sizi onaylıyorsa bu tehlikeli bir durum.
“HEP MERAK EDİYORUM PICASSO YAŞASAYDI BUGÜN NASIL BİR OYUN TASARLARDI?”
Peki Recontact’ı kurma fikri hangi noktada nasıl ortaya çıktı?
Sanatın sorgulayıcı istikametine çok ilgi duyuyorum ve sanatkarların kendini tabir etme biçimlerine hayran oluyorum, buradan beslendiğimi fark ettim, her gittiğim ülkede kesinlikle sanat galerini, müzeleri geziyor ve sanatkarlarla biraraya gelmeye çalışı 2013 yılında New York MoMa – Çağdaş Sanatlar Müzesi’nde bir katın oyun sanayisine ayrıldığını gördüm. Küratör “Oyun 8. sanattır ve oyun etkileşimli bir tasarımdır” diyordu.
Ne vardı stantta?
Pacman dahil 14 oyunu sergiliyorlardı ve o an bu türlü şimşekler çaktı. “Ben sanat ve teknolojiyi bir ortaya getiren bir iş yapmak istiyorum ve neden tutkum olan oyun üretiminde yer almayayım” Küratörün söyleşilerini inceledim. Harikulade reaksiyon almış zira herkes Picasso ile Pacman’in birebir ortamda bulunmasını abes bulmuştu. Şöyle bir yanıt vermiş onlara: “Pacman 5. Katta Picasso 7. Katta. Oyun da 21.Yüzyılın sanatı ve kültürü.
”Bu beni çok etkiledi. Bence şu an Picasso hayatta olsaydı kesin bir oyunu olurdu. Zira o dönemde boyaları tuvali vardı ve şimdiki sanatkarların da bilgisayarları ve appleri var.
Mesela daima merak ediyorum Picasso, Leonardo Da Vinci şuan yaşasaydı nasıl bir oyun tasarlarlardı?
Recontact sanıyorum bu noktada filizlendi?
Evet, İstanbul’a geldim, kardeşimle görüştüm ve onun uzmanlık alanı sinemayı taşınabilir oyuna entegre edebilir miyiz diye görüştük, çok şanslıyım ki Recontact’ın yaratıcısı ve dizayncısı Eray ile her vakit özgünlükten yanayız ve birincileri yapmaktan hiç Arkadaşımız Oyun Geliştiricisi Can’ı da takımımıza katıp İstanbul’un başrolünde olduğu görüntü sanatını taşınabilir oyuna entegre ettiğimiz Recontact: İstanbul’u 2015 yılında, “Oynanabilir sanat üretmek” mottosuyla çıkardık.
Peki ön plana çıkmayı nasıl başardınız?
Üç kişilik takımız ve oyun sanayisinden kimseyi tanımıyoruz. Oyunumuzu bir sanat yapıtı olarak gördüğümüz için yalnızca IOS’da App Store’da yayınladı1 hafta sonra Apple editörleri bizimle irtibata geçti. Oyunun çok özgün olduğunu belirttiler ve ekstra bilgi istediler; kısa bir müddet sonra Editörün Seçkisi’nde yer aldık.
Recontact: İstanbul’u hayata geçiren kaç kişiydiniz?
Recontact’ın yaratıcısı ve dizayncısı Eray Dinç, geliştiricisi Can Aksoy ve üretimci olarak ben 3 kişilik takımla dünya çapında iş yapılabilirmiş, bunu gördü.
2015’te oyunun çıktığı yıl Apple tarafından bir ödüle layık görüldünüz. Sizi bir sürü oyundan ayıran neydi?
2015 yılında Apple tarafından Türkiye’nin en düzgün taşınabilir oyunu seçildik ve 153 ülkede en yenilikçi oyun kategorisinde lanse edildik. Farklı bakış açımız ve özgünlüğümüz bizi bu noktaya taşıdı. Sonunda 153 ülkede oynanan bir oyun olduk. Sonrasında pek çok yerden ödül aldık, HBO’nun, Marvel’ın yapımcılarıyla tanışma fırsatı yakaladı Ve yanlışsız yolda olduğumuzu anladık. Çin’den Rusya’ya 80 milyon bireye ulaştık. Dünya’da hakkımızda o denli çok haber çıktı ve oyun o denli çok oynandı ki olağan çok sevindik. Çin’de bizi “Gökyüzündeki Göz” olarak lanse ettiler.
Recontact: Eyes of Sky ismi buradan geldi o vakit?
Evet, buradan ilhamla ikinci oyunun ismi Eyes of Sky Fikret Kuşkan’ın başrolunde olduğu, Ahmet Ümit’in senaryo danışmanlığını yaptığı İkinci taşınabilir oyunumuz ‘Recontact:Istanbul Eyes of Sky’ Apple tarafından “ilk sinematografik taşınabilir oyun” olarak lanse edildi.
“AHMET ÜMİT’E 30 GÜN BİLDİRİ ATTIM”
Bu kısmı çok merak ediyorum. Nasıl ulaştın ve ikna etmeyi başardın onları?
Recontact’ın kıssası kısaca şöyle; Recontact tüm dünyaya yayılmış bir siber kabahat ağı ve dünyadaki tüm güvenlik kameralarını manipule edebiliyor ve gizemli olaylar yaşanıyor, dedektifimiz de bu sır dolu kıssayı çözmeye çalışı Dedektif rolü için Türkiye’de tek çalışmak istediğimiz kişi Fikret Kuşkan’dı.
Aradınız, konuştunuz ne dedi size?
Çok heyecanlandı ve dedi ki: “Tamam ben İstanbul’a geliyorum ve görüşü” Geldi, görüştük ve bize inandı. “Sizinleyim” dedi.
Ya Ahmet Ümit?
Konu polisiye olunca Eray’ın yazdığı öyküyü en düzgün yönlendirebilecek ve besleyebilecek kişinin Ahmet Ümit olduğunu düşündü.
O da çabucak ikna oldu mu?
(Gülüyor) 30 gün boyunca her gün bildiri attığımı anımsı Sonunda o beni aradı ve “Tamam sizinle çalışacağım” dedi.
Ekip kaç kişiydi?
30 kişilik grubumuz vardı. Müziklerimiz özgündü, Kaydedenler Kulübü yaptı. Sinema, tiyatro sanatkarları oyunda yer aldı. Ve sonunda Türkiye’de yapılmamışı yaptı Sonra dünyanın pek çok yerindeki oyun konferanslarından da davetler aldık ve Recontact’ı anlattık.
Recontact’in başarılı olma sebebi ne?
Anlatı sanatı.yüzyılın anlatı sanatı ve etkileşim tasarımı değişiyor. Farklılığımız da buydu. Anlatı sanatını gelişen teknolojiyle birlikte değiştiriyoruz.
Bu işleri yapmak için yatırım almak kural. Nasıl gelişti, kimler size inandı?
İlk oyunu çıkarıp ikinci oyunun hazırlıklarına başladıktan sonra bizi kesimde yönlendirecek, ufkumuzu açacak bir melek yatırımcı arayışına girdik lakin 4-5 sene evvel Türkiye’de oyuna yatırım yapan çok sayıda kişi yoktu. Oyun bölümünde tecrübeli Fazilet Yurdanur’u uzun müddettir takip ediyordum lakin Londra’da yaşıyordu, peşinden Londra’ya gittim, görüştük ve birinci melek yatırımcımız olmayı kabul etti.
Sonraki süreçte de Akın Babayiğit ve bizim için çok kıymetli bayan yatırımcı Hande Enes melek yatırımcılarımız oldu. Bilhassa Hande Hanım yalnızca yatırım yapmadı, kendimizi ve oyunumuzu öbür bir düzeye taşıyabilmemiz için teknolojiyi farklı alanlarda kullanan, üretim yapan girişimcilerle tanıştırdı.
GAME OF THRONES OYUNCUSU RECONTACT: LONDON’DA
Recontact: London ne vakit gelecek? Ve sonraki kent neresi?
Recontact: London için 1,5 yıldır çalışı 2019 Ekim ayında Londra ve 2020’nin ikinci çeyreğinde Recontact:Tokyo çıkacak.
Peki, İngiliz ünlü oyuncu olacak mı oyunda?
Evet, olacak.
İpucu istesem?
Game of Thrones’ta oynamış ünlü bir karakter Recontact: London’da olacak desem kâfi mi?
Kadın – erkek?
Erkek oyuncu ( gülüyor)
Başka kimse yok mu ünlü?
Henüz netleşmedi doğal, Oscar ödüllü İngiliz bir oyuncu ile görüşmelerimiz devam ediyor. Fakat şimdi kesinleşmedi.
Oyunder ve Women in Games konuşalım biraz. Neler yapıyorsunuz?
Recontact sonrasında Türkye’deki oyun geliştiricileri ve imalcileri derneği Oyunder idare konseyine seç Bölüme ve derneğe girdiğimde birinci söylediğim “Kadınlar nerede?” oldu.
Bir tek sen mi vardın?
Yönetim heyetindeki birinci bayan bendim, kesimde çalışan çok pahalı, yaratıcı bayanlar vardı lakin sayısı çok azdı. Bayanların oyun dalını, bu dalda üretim ve meslek yapabileceklerini fark etmediğini fark ettim. Lakin istatistiklere nazaran oyun oynayan bayan sayısı çok fazlaydı.
Nasıl yaparız da bayanları daha çok dahil ederiz dedik. Zira bu işi yapabilmek için illa ki bilgisayar mühendisi olmaya ya da kodlama bilmeye gerek yok, kodlamayı bir yabancı lisan üzere öğ Avukatlar, kimya mühendisleri, siyaset, işletme okuyanlar, tıp okuyanlar, heykeltıraşlar yani hepsi birbirinden farklı bölümdeki pek çok kişi oyun üretiminde yer alabilir.
Bu noktada Women in Games başladı sanıyorum…
Evet, daha çok bayanı dala dahil etmek için Women in Games’i kurduk. 4 yıl evvel birinci etkinliğimize 3 bayan 30 erkek geldi (gülüyor) Farkındalık yaratmamız gerektiğini düşünüp 30’a yakın üniversitede eğitimler, konferanslar düzenledik ve herkese bölümün geleceğini anlattı .
Diyelim ki Women in Games’e dahil olmak istiyorum, ne yapmalıyım? Kodlama bilmem kural mı?
Sadece oyuna tutkunuz olmalı, tüm eğitimler, etkinlikler, iştirak vs. her şey ü Örneğin En son ‘Müzede Hackathon’ düzenledik.
Türkiye’nin dört bir yanından oyun dalına tutkulu olan 44 genç kızımız evvel Sabancı Müzesi’ni gezdi, sanat yapıtlarından ilham aldılar ve 24 saat boyunca uyumadan sanatı ve teknoloji harmanlayarak kendi sanat yapıtlarını yani oyunlarını ürettiler. Birinci 3 takımı Apple Türkiye ağırladı. Geçen sene 10 kızımızı tam sponsorlu Danimarka Unity Hack Week’e götürdük. Bunların hepsi fiyatsız. Yalnızca üye olmanız ve tutkunuzun olması kâfi.
“ÖNÜNDE 100 KAPI VARSA BİRİNCİ 3 KAPIYI ÇALIP SONRA VAZGEÇME, DEVAM ET”
Kendi işini kurmak isteyen bayanlara ne önerirsin?
Direnmek, vazgeç Girişimcilik güç, öyküye sünger üzere başlıyorsun lakin darbelerle teflona dönüşüyorsun (gülüyor) Kendimizi ispatlama sürecinde çok emek ve savaş verdik. Lakin anlaşıldıktan sonra tadı değişikti. Kıymetli olan her gün sıkıntısız uyanmak değil, “Bugün başıma ne gelecek ve ben bunu nasıl çözeceğim” diye sürece odaklanıp motive olmak. 100 kapı var ve birinci 3 kapıdan sonra vazgeçmek olmaz. Hepsini çalmak lazım. Gerekiyorsa art kapıdan gireceksin.
Recontact: London’a dönersek, farklı neler bekliyor bizi?
Apple’ın çıkardığı ARKit teknolojisi sayesinde yeni oyunda olay yeri incelemeyi sizin masanızın üzerine getiriyoruz. Fotogrametri tekniği ile ARKit’i bir ortaya getiriyoruz ve farklı bir tecrübe sunmayı planlıyoruz.
Simay Dinç ne yaptığında kendini başarmış olacak?
Hiçbir vakit bir nokta yok. Ben süreçten memnunum.
Köy projeniz var bir de ondan da kısaca bahseder misin?
Ayvalık’ta tarihi ve kültürel zenginliği olan köyde bir kıraathaneyi restore edip ve içine sanatı ekleyip yaratıcı sanayiler için alışılmışın dışında ortak çalışma merkezi haline getirdik. Tıpkı vakitte KIRAARTHANE’de fiyatsız olarak köy çocuklarına oyun dizaynını, kodlamayı, sinematografi ve fotografi eğitimleri veriyoruz. Kıraarthane’de köyün dijital mahsullerini ü Küçük Köy’ün Küçük bir Dünya olması ve Türkiye’nin birinci Yaratıcı Girişimcilik köyü olabilmesi için 5 yıldır çalışıyoruz.
Şimdiye kadar 12 sanat galerisi ve 300 kişilik konferans salonumuz açıldı. İki sene evvel köyümüzün bilim danışmanı Özge Akbulut ile Güler Sabancı’yı köyümüze davet ettik. Hayalimiz köydeki terk edilmiş ilkokulu üniversiteye dönüştürmekti. Güler Hanım hayalimize çok inandı ve Sonuçta ilkokul yenilendi ve bu yıl 27 Temmuz’da Sabancı Üniversitesi Yaratıcı Teknoloji Merkezi açılıyor.
Yine bu yaz 22- 27 Temmuz ortasında daha güzel bir gelecek tasarlamak üzere ikincisini düzenleyeceğimiz Hacking the Future aktifliği yapacağız. Aktifliğe UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) ve UN Women (Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Bayanın Güçlendirilmesi Birimi) katılacak. Oyunla nasıl daha âlâ bir gelecek tasarlarız, hepimiz bunun için çalışacağız.
Mü
thi
şsiniz ger
çekten.
Teşekkürler…
